Ελεύθεροι επαγγελματίες: Πότε μπορεί να αμφισβητηθεί το τεκμήριο και πώς υπολογίζεται μετά τις αλλαγές

«Κούρεμα» της προκαταβολής φόρου για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους ως προσωρινό «αντίδοτο» στο σοκ που θα υποστούν από το νέο τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης, προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής». «Ψαλίδι» πέφτει και στο Τέλος Επιτηδεύματος, ενώ γίνεται ξεκάθαρο τι ισχύει όταν παράλληλα υπάρχουν εισοδήματα από μισθωτή εργασία, συντάξεις ή αγροτική δραστηριότητα.

Όπως προαναφέρθηκε, το ν/σ εμπεριέχει μεταβατικά διάταξη με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50 % προκαταβολή φόρου.

Ποιοι απαλλάσσονται από το τεκμήριο ελάχιστης αμοιβής

Με το νομοσχέδιο που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση, θεσπίζεται το ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα: Από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%. Ακόμη, μειώνεται κατά 50 % για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100.

Τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου.

Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).

Πότε μπορεί να αμφισβητηθεί το τεκμήριο

Εφόσον οι ελεύθεροι επαγγελματίες πληρούν κάποιες προϋποθέσεις, τους δίνεται η δυνατότητα αμφισβήτησης του τεκμηρίου.

Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο στις περιπτώσεις που:

• υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία,
• είναι φυλακισμένοι,
• νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,
• βρίσκονται σε αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
• έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
• τελούν υπό ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
• τελούν υπό απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
• προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανωτέρας βίας δεν ασκούσαν επιχειρηματική δραστηριότητα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τεκμήριο ακόμη και σε περίπτωση… διακοπής του ελεύθερου επαγγέλματος

Για την αντιμετώπιση καταχρηστικών ενεργειών ορίζεται ότι φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.

Προβλέπεται ότι η προσαύξηση λόγω ΚΑΔ δεν ισχύει όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τους 30. Διευκρινίζεται επίσης ότι για τον υπολογισμό του μέσου όρου του κύκλου εργασιών δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με μηδενικό τζίρο.

Για τους επαγγελματίες που δηλώνουν ζημιές και φορολογούνται με το τεκμήριο, προβλέπεται ότι οι ζημιές δεν μεταφέρονται για να συμψηφιστούν με τα κέρδη επομένων ετών.

Πώς υπολογίζεται το νέο τεκμήριο

Βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι ότι η προσωπική συνεισφορά κάθε ελεύθερου επαγγελματία στην ατομική του επιχείρηση δεν μπορεί να αποτιμάται σε επίπεδο χαμηλότερο από το εισόδημα του μισθωτού που πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό. Προκειμένου να μην υπάρχει εξισωτική αντίληψη, το ύψος της προσωπικής αυτής συνεισφοράς προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της φορολογίας λαμβάνονται υπόψιν:

• Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
• Συντελεστής προσαύξησης του ποσού που προκύπτει από το προηγούμενο κριτήριο, στις περιπτώσεις που ο ετήσιος τζίρος είναι υψηλότερος από το μέσο όρο του εκάστοτε κλάδου. Η προσαύξηση είναι 35 % για όσους πραγματοποιούν τζίρο μεγαλύτερο του μέσου όρου, 70% για τζίρο μεγαλύτερο του 150% του μέσου όρου και 100% για τζίρο που υπερβαίνει το διπλάσιο του μέσου όρου.
• Το 10 % του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
• Το ελάχιστο τεκμαιρόμενο κέρδος ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο 50.000 ευρώ και είναι το άθροισμα τριών συντελεστών.

Ορίζεται ότι το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67 % και για το πέμπτο έτος κατά 33 %.

Πηγή: enikos.gr