Παγωμένος ο πλανήτης με Τραμπ και Ζελένσκι

Εμβρόντητη βρίσκει τη διεθνή κοινότητα η χθεσινή εξέλιξη της συνάντησης μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού ομολόγου του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, στον απόηχο της εξεύρεσης κοινού τόπου για την επίτευξη εκεχειρίας.

Η πρώτη εκ του σύνεγγυς συνάντηση των δύο ηγετών οδηγήθηκε σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση σε βατερλό, όταν ενώπιον διπλωματών και εκπροσώπων των ειδησεογραφικών μέσων οι δύο Πρόεδροι αντάλλαξαν «θερμές» στιχομυθίες, ενώ στον εκρηκτικό διάλογο παρενέβη και ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.

Παραβιάζοντας την αρχή της φιλοξενίας και αδιαφορώντας για την πάγια διπλωματική πρακτική, οι οικοδεσπότες ήρθαν αρκετές φορές σε ευθεία ρήξη με τον Ουκρανό Πρόεδρο, επικαλούμενοι το εθνικό συμφέρον, αυτό των Αμερικανών πολιτών.

Αναλυτικά, ο «καυτός» διάλογος

Ζελένσκι: «Για ποια διπλωματία μιλάτε, Τζέι Ντι (Βανς); Τι εννοείτε;»

Βανς: «Μιλάω για το είδος της διπλωματίας που θα σταματήσει την καταστροφή της χώρας σας. Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπεται, νομίζω ότι είναι ασέβεια εκ μέρους σας να έρχεστε στο Οβάλ Γραφείο και να προσπαθείτε να το συζητήσετε μπροστά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Αυτή τη στιγμή, εξαναγκάζετε τους κληρωτούς στρατιώτες σας στην πρώτη γραμμή γιατί αντιμετωπίζετε προβλήματα στρατιωτικού ανθρώπινου δυναμικού»

Ζελένσκι: «Έχετε πάει ποτέ στην Ουκρανία για να δείτε τα προβλήματά μας;»

Βανς: «Έχω διαβάσει πράγματα και ξέρω τι συμβαίνει: Παίρνετε ανθρώπους σε μια επίσκεψη προπαγάνδας, κύριε Πρόεδρε. Αρνείστε ότι έχετε πρόβλημα με την επιστράτευση στον στρατό σας; Και νομίζετε ότι δεν είναι ασέβεια να μπαίνετε στο Οβάλ Γραφείο των ΗΠΑ και να επιτίθεστε στην κυβέρνηση που προσπαθεί να αποτρέψει την καταστροφή της χώρας σας;»

Ζελένσκι: «Αυτά είναι πολλά ερωτήματα. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πρώτα απ ‘όλα, κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, όλοι έχουν προβλήματα, ακόμα και εσείς».

Τραμπ: «Δεν ξέρεις. Μη μας λες πώς να συμπεριφερθούμε. Προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα. Μην μας λέτε πώς να συμπεριφερθούμε. Δεν υπάρχει νομιμότητα για αυτό. (…) Έχετε φέρει τον εαυτό σας σε πολύ κακή θέση. Δεν έχεις χαρτί εδώ να παίξεις… χωρίς εμάς δεν έχεις χαρτί». «Παίζεις με τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, παίζεις με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και αυτό που κάνεις είναι πολύ ασεβές προς τη χώρα μας».

Τραμπ, θυμωμένος: «Σου έχουμε ήδη δώσει, λόγω του ανόητου προέδρου (Τζο Μπάιντεν), 350 δισεκατομμύρια (δολάρια) στρατιωτικό εξοπλισμό. Οι άντρες σου είναι γενναίοι αλλά χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό μας, αν δεν τον είχες, αυτός ο πόλεμος θα είχε τελειώσει σε δύο εβδομάδες. Δύο ημέρες».

Ζελένσκι νευρικά: «Όπως ακούω τον Πούτιν να λέει εδώ και τρεις μέρες. Ή σε λιγότερο από δύο εβδομάδες».

Τραμπ: «Θα είναι πολύ δύσκολο να διαπραγματευτούμε έτσι».

Βανς: «Απλά πες ευχαριστώ».

Τραμπ: «Νομίζω ότι είναι καλό που ο αμερικανικός λαός βλέπει τι συμβαίνει. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό. Γι’ αυτό το αφήνω να συνεχιστεί για τόσο πολύ. Πρέπει να είστε ευγνώμονες, δεν έχετε χαρτί να παίξετε. Οι πολίτες σας πεθαίνουν. Κοιτάξτε, δεν έχετε στρατεύματα και μετά μας λέτε: “Δεν θέλω εκεχειρία, δεν θέλω να σταματήσω τις εχθροπραξίες τώρα». Άκου, το παίρνεις για να σταματήσεις να πέφτουν σφαίρες και τη σφαγή των ανδρών σου, λες ότι δεν θέλεις κατάπαυση του πυρός, εγώ θέλω».

Τραμπ: «Νομίζω ότι είδαμε αρκετά. Καλή τηλεθέαση».

Εξαιτίας του «θερμού επεισοδίου», ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι αποχώρησε εσπευσμένα από τον Λευκό Οίκο, η κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αμερικανό Πρόεδρο αναβλήθηκε, η ουκρανική αντιπροσωπεία διπλωματών κατέρρευσε ψυχολογικά και ο Πρόεδρος της αμυνόμενης χώρας ματαίωσε ομιλία του σε think tank των ΗΠΑ.

Το επιχείρημα της αμερικανικής πλευράς συμπυκνώνεται στην έλλειψη ευγνωμοσύνης που παρατήρησε η πολιτειακή ηγεσία της χώρας, αν και για μέρος των αναλυτών επρόκειτο για μια απόπειρα power game, επιβολής δηλαδή ισχύος στον Ουκρανό Πρόεδρο, ώστε οι ΗΠΑ να βελτιώσουν κι άλλο τη διαπραγματευτική του θέση απέναντι στην επικείμενη διμερή συμφωνία τους για τις σπάνιες γαίες, που βρίσκεται τώρα στον αέρα. Τα όσα, ωστόσο, εξελίχθηκαν εντός του Λευκού Οίκου έχουν προκαλέσει κύμα οργής στο Κίεβο, με Ουκρανούς πολίτες να αρνούνται σκηνές διεθνούς ταπείνωσης της χώρας τους στα κοινωνικά δίκτυα.

Έκρηξη αλληλεγγύης στην ΕΕ

Εν τω μεταξύ, η περιφρόνηση της πολυμερούς διπλωματίας και των σχέσεων αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών προκάλεσαν σχεδόν ακαριαία σφοδρές αντιδράσεις στους κόλπους των κρατών – μελών της ΕΕ, οι ηγέτες των οποίων δεν παρέλειψαν να επαναλάβουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία και τον Πρόεδρό της. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σόλτς, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, αλλά και οι περισσότεροι επικεφαλής ευρωπαϊκών κρατών επαναβεβαίωσαν την στήριξή τους στο Κίεβο, με τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι να τους ευχαριστεί δημόσια. Το ίδιο έπραξε ο Ουκρανός Πρόεδρος και στην περίπτωση του Λευκού Οίκου, αναφέροντας σε ανάρτησή του λίγα λεπτά μετά το συμβάν της σύγκρουσής του με τον Ντόναλντ Τραμπ πως «σε ευχαριστώ Αμερική, σας ευχαριστώ για την υποστήριξή σας, σας ευχαριστώ για αυτή την επίσκεψη. Ευχαριστώ τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, το Κογκρέσο και τον αμερικανικό λαό. Η Ουκρανία χρειάζεται δίκαιη και διαρκή ειρήνη και εργαζόμαστε ακριβώς γι’ αυτό».

Τα 3 σενάρια

Παρά την αβροφροσύνη του Ουκρανού Προέδρου προς την αμερικανική κοινή γνώμη, στην οποία στόχευε η ανάρτησή του, τα σενάρια για την επόμενη ημέρα της σχέσης της χώρας του με τις ΗΠΑ είναι τρία, με δεδομένο το ναυάγιο των χθεσινών συνομιλιών, αλλά και το παράθυρο επανεκκίνησής τους που άφησε, σε επίπεδο διατυπώσεων, ο Λευκός Οίκος, λέγοντας ότι ο κ. Ζελένσκι δεν είναι έτοιμος για ειρήνη και πως πρέπει να επιστρέψει στην Ουάσιγκτον, όταν θα μπορεί να διαπραγματευθεί για αυτόν τον σκοπό.

Ωστόσο, η κλεψύδρα πλέον κυλά αντίστροφα ως προς τη λήψη αποφάσεων, με δεδομένο ότι ένα μεγάλο μέρος του ουκρανικού λαού και από κοντά και οι Δημοκρατικοί των ΗΠΑ εκτιμούν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει σχεδόν ευθυγραμμιστεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, με το Κρεμλίνο να πανηγυρίζει δημόσια μετά τη ρήξη μεταξύ του «Πλανητάρχη» και του Βολοντιμίρ Ζελένσκι.

Υπό αυτές τις συνθήκες, τρία σενάρια έρχονται στο τραπέζι για την επόμενη ημέρα της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, το πρώτο προβλέπει ταχεία ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής αυτονομίας και σε αυτό το πλαίσιο, αποστολή ευρωπαϊκής ειρηνευτικής αποστολής στην Ουκρανία. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα κράτη – μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεν συναινούν στην αποστολή χερσαίων δυνάμεων πλην της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής στις 3 Μαρτίου αναμένεται να επικαιροποιήσει την ευρωπαϊκή στάση στο ζήτημα.

Σημειωτέον ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να φιλοξενήσει μια σύνοδο κορυφής Ευρωπαίων ηγετών την Κυριακή για να συζητηθεί η υποστήριξη προς το Κίεβο. Ο Ζελένσκι αναμένεται να παρευρεθεί σε ένα πολύ πιο φιλόξενο, με τον Στάρμερ να έχει προτρέψει τον Τραμπ να μην αποδεχτεί οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία που θα «ανταμείβει» τη Ρωσία ή τους συμμάχους της.

Στο δεύτερο σενάριο, η Ουκρανία δεν αποκλείεται να αναζητήσει την εξισορρόπηση της ρωσικής επιθετικότητας και της αμερικανικής αποστασιοποίησης στο Πεκίνο, το οποίο μπορεί να αργεί στην ανάληψη πρωτοβουλιών, αλλά δεν αποκλείεται να κινητοποιηθεί μετά τη νέα συνθήκη που διαμορφώνει η εμπρηστική στάση της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας απέναντι στον Βολοντιμίρ Ζελένσκι.

Στην τρίτη περίπτωση και ελλείψει ισχυρής στήριξης από φίλιες δυνάμεις, η Ουκρανία θα κληθεί να επιστρέψει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά από δυσμενέστερη διαπραγματευτική θέση σε σχέση με την αρχική, χωρίς να αποκλείεται να επιδιώξει και ηρωική έξοδο παραιτούμενος από τα καθήκοντά του, σε περίπτωση που δεν διαφαίνεται διάθεση αποκλιμάκωσης της κρίσης από αμερικανικής πλευράς, χωρίς αμοιβαίες υποχωρήσεις.

Πηγή: protothema.gr