Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Δημοσιονομικός χώρος και υπερπλεόνασμα για επενδύσεις και παροχές με έσοδα από ανάπτυξη, αύξηση εισοδημάτων και μείωση φοροδιαφυγής – Πού θα πάνε τα λεφτά
Το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων όλων των εποχών, γίνεται ακόμα μεγαλύτερο. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αυξάνει το ΠΔΕ του 2024 από τα 12,2 δισ., σε 13,1 δισ. ευρώ συνολικά, όταν διαχρονικά δεν ξεπερνούσε ποτέ τα 6-9 δισ. ευρώ μέσα σε ένα χρόνο.
Τα 900 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον, θα δοθούν λόγω του μεγαλύτερου δημοσιονομικού χώρου και του υπερπλεονάσματος που ήδη διαφαίνεται ότι θα προκύψει στον κρατικό προϋπολογισμό, με τη συνδρομή του Ταμείου Ανάκαμψης, έως το τέλος του έτους. Αν και ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος έχει τεθεί στο 2,1% του ΑΕΠ, εκτιμάται ότι θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει τα 2,3% – 2,5%, παρά και τις έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που θα δοθούν πριν κλείσει το 2024 σε συνταξιούχους, οικογένειες με παιδιά, ανάπηρους και δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου ειοσοδήματος.
Πού πάνε τα λεφτά
Από τα 13,1 δισ. ευρώ, μέχρι σήμερα έχουν διοχετευθεί στην αγορά περίπου 6 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι στις τελευταίες 100 μέρες του έτους θα «πέσουν» στην αγορά μαζεμένα άλλα 7 δισεκατομμύρια ευρώ, με ένα επενδυτικό «μπουμ» που αναμένεται να δώσει μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη του τελευταίου τριμήνου του 2024.
Τα 7 δισ. θα χρηματοδοτήσουν μεγάλα δημόσια έργα του Εθνικού Προγράμματος Επενδύσεων, συγχρηματοδοτούμενα έργα και δράσεις του ΕΣΠΑ για μικρομεσαίους, αγρότες, νέες θέσεις εργασίας μέσω της ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ κλπ.
Την αύξηση του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2024 κατά 900 εκατ. ευρώ ανακοίνωσαν χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που ανακοινώθηκαν χθες, η αύξηση των πόρων προέρχονται κυρίως από:
· την ανάπτυξη της οικονομίας, την αύξηση της κατανάλωσης αλλά και την αύξηση των τιμών, που οδηγούν σε μεγαλύτερα έσοδα από ΦΠΑ αλλά και από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ)
· την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, με τα 10+1 νέα μέτρα που εφαρμόστηκαν φέτος και αποφέρουν έσοδα, τα οποία διατίθενται είτε για την ενίσχυση του εισοδήματος των ευάλωτων πολιτών (όπως οι έκτακτες ενισχύσεις που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα) είτε για την ενίσχυση του ΠΔΕ.
«Ξύνουν το βαρέλι»
Για να συμβούν αυτά, τον δρόμο άνοιξαν τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού που στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου έδειξαν:
– πλεόνασμα 1,048 δισ. ευρώ αντί για έλλειμμα 2,774 δισ. που προϋπολογιζόταν για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024
– πρωτογενές αποτέλεσμα υπερδιπλάσιο από το αναμενόμενο: ανήλθε σε 7,57 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,32 δισ. ευρώ.
Αν και τα λεπτομερή στοιχεία ανά πηγή εσόδων θα ανακοινωθούν σε περίπου δέκα ημέρες, τα στοιχεία επταμήνου δείχνουν μεγάλη αύξηση από φόρους εισοδήματος, από ΦΠΑ (λόγω κατανάλωσης, ακρίβειας και ηλεκτρονικών ελέγχων κατά της φοροαπόκρυψης) αλλά και από ειδικούς φόρους (καυσίμων, ποτών κλπ) που αντιστοιχούν σε αύξηση κατανάλωσης και μόνον.
Ωστόσο από το πρωτογενές «υπερπλεόνασμα» αυτό των 4,25 δισ. ευρώ, ένα τμήμα θα διατεθεί για ταχύτερη μείωση του δημοσίου χρέους. Επιπλέον, μεγάλο μέρος της υπέρβασης αυτής, με βάση τους δημοσιονομικούς κανόνες, δεν ανήκει στο 2024 και, άρα, δεν μπορεί να μοιραστεί ούτε για παροχές, ούτε για δημόσιες επενδύσεις ή άλλους σκοπούς ως το τέλος της χρονιάς.
Για παράδειγμα, σχεδόν 650 εκατ. ευρώ αποτελούν ΕΝΦΙΑ και φόρους εισοδήματος του 2023, παρότι εισπράχθηκαν μέχρι τον Φεβρουάριο φέτος. Μαζί με 1,85 δισ. που αφορούν καθυστερούμενες δαπάνες (πληρωμές) προς Ασφαλιστικά Ταμεία που θα καταβληθούν σε επόμενους μήνες, ή και άλλα 634 εκατ. για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν μετράνε στο δημοσιονομικό πλεόνασμα του 2024.
Συνεπώς, εξαιρουμένων των 3,1 δισ. ευρώ, η «καθαρή» υπέρβαση στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού που αφορά στην περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2024, περιορίζεται σε 1,120 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από αυτά, θα χρηματοδοτηθούν η αύξηση στο ΠΔΕ και έκτακτα βοηθήματα.
Έκτακτα έσοδα αλλά και … έκτακτες ανάγκες
Μάλιστα, τον μήνα Αύγουστο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά 631 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Και ειδικά τα έσοδα από φόρους ήταν πεσμένα κατά 201 εκατ. ευρώ (ή 3,1% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού) το οποίο οφείλεται στις αυξημένες εισπράξεις φόρου εισοδήματος του Ιουλίου (κυρίως νομικών προσώπων), επειδή δεν δόθηκε άλλη παράταση στις υποβολές των φορολογικών δηλώσεων.
Αντιθέτως, αυξήθηκαν οι πληρωμές τόκων για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους κατά 465 εκατ. ευρώ, λόγω ανόδου των επιτοκίων. Αλλά Και αυτή η πηγή «αιμορραγίας» αναμένεται να περιοριστεί, με την πρόωρη αποπληρωμή χρέους 8 δισ. που θα γίνει στο τέλος του έτους και θα επιβάρυνε το 2025 και επόμενα χρόνια, για ακριβά δάνεια του Α΄Μνημονίου.
Τα πράγματα μάλιστα θα ήταν πιο δύσκολα, λόγω των απρόβλεπτων πληρωμών που χρειάστηκε να κάνει το κράτος για να αντιμετωπίσει έκτακτες ανάγκες ή ζημιές, όπως:
– 130 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα
– 225 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ),
– επιχορήγηση 276 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου
– επιχορήγηση 98 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους.
Πηγή: newmoney.gr