Και η Κρήτη στο… στόχαστρο της ΑΑΔΕ για «μαύρα» ενοίκια

Εντατικοί έλεγχοι σε Κρήτη, Κυκλάδες, Χαλκιδική, Αθήνα και Θεσσαλονίκη – Διασταυρώσεις με Airbnb, Booking και το διεθνές σύστημα CRS

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει βάλει στο μικροσκόπιο εκατοντάδες ξένους ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα, οι οποίοι φέρονται να αποκρύπτουν εισοδήματα από μισθώσεις κατοικιών σε τουριστικές περιοχές και μεγάλα αστικά κέντρα. Πρόκειται κυρίως για πολίτες χωρών της Ε.Ε. και των Βαλκανίων που εκμεταλλεύονται εξοχικά και διαμερίσματα σε Κρήτη, Κυκλάδες, Χαλκιδική, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη χωρίς να τα δηλώνουν στην ελληνική Εφορία.

Το φαινόμενο έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, οδηγώντας την ΑΑΔΕ στην ενεργοποίηση ενός ευρύτατου πλέγματος ηλεκτρονικών διασταυρώσεων. Η υπηρεσία αξιοποιεί στοιχεία από τις πλατφόρμες Airbnb, Booking αλλά και το διεθνές σύστημα Common Reporting Standard (CRS) του ΟΟΣΑ, μέσω του οποίου ανταλλάσσονται αυτόματα φορολογικές πληροφορίες μεταξύ χωρών.

Παράλληλο κύκλωμα αδήλωτης εκμετάλλευσης

Για πρώτη φορά επιχειρείται να διαλυθεί ένα παράλληλο κύκλωμα αδήλωτης εκμετάλλευσης ακινήτων που λειτουργούσε σχεδόν ανεξέλεγκτα τα τελευταία χρόνια. Πολλοί από τους εμπλεκόμενους —κυρίως Γερμανοί, Πολωνοί, Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Βέλγοι και Ολλανδοί— έχουν αγοράσει ακίνητα μέσω offshore εταιρειών ή μεσολαβητών, συχνά καταχωρώντας τα στο όνομα Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης.

Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουν να δηλώσουν οι ίδιοι ιδιοκτησία στην Ελλάδα και να υποβάλουν φορολογικές δηλώσεις. Τα έσοδα από τις ενοικιάσεις –που σε δημοφιλείς προορισμούς μπορεί να ξεπερνούν τις 30.000 ευρώ ετησίως– παραμένουν αδήλωτα.

Τα ευρήματα των ελέγχων

Η ΑΑΔΕ έχει ήδη εντοπίσει δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις. Στην Κρήτη, ενδεικτικά, καταγράφηκαν πολυτελείς κατοικίες που νοικιάζονταν μέσω διεθνών πλατφορμών χωρίς καμία αναφορά στις ελληνικές αρχές. Τα ακίνητα αυτά ανήκουν σε ξένους υπηκόους, οι οποίοι τα απέκτησαν μέσω εταιρειών εγκατεστημένων στη Βουλγαρία ή την Κύπρο.

Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται στη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τη Χαλκιδική, όπου οι ελεγκτές υπολόγισαν φοροδιαφυγή δεκάδων χιλιάδων ευρώ ανά ακίνητο. Σε πολλές περιπτώσεις, τα ενοίκια καταβάλλονταν σε λογαριασμούς τραπεζών του εξωτερικού, κάτι που καθιστά τον εντοπισμό δυσκολότερο, χωρίς όμως να είναι πλέον αδύνατος.

Το διεθνές «ραντάρ» των διασταυρώσεων

Το σύστημα CRS λειτουργεί ως διεθνής μηχανισμός ανταλλαγής φορολογικών δεδομένων: κάθε χώρα αποστέλλει και λαμβάνει πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς, μερίσματα και εισοδήματα πολιτών της στο εξωτερικό. Έτσι, η Ελλάδα μπορεί να εντοπίζει τόσο αλλοδαπούς που αποκρύπτουν έσοδα από ελληνικά ακίνητα όσο και Έλληνες με αδήλωτα εισοδήματα σε άλλες χώρες.

Παρότι η ανταλλαγή στοιχείων δεν είναι πάντα πλήρης –κυρίως από κράτη εκτός Ε.Ε. ή με αδύναμες διοικητικές δομές– η ΑΑΔΕ ενισχύει συνεχώς τα ψηφιακά εργαλεία της, διασταυρώνοντας δεδομένα από Airbnb, Booking, Μητρώο Ακινήτων και Taxisnet.

Πρόστιμα και νέες ρυθμίσεις

Η φοροδιαφυγή από αδήλωτες μισθώσεις υπολογίζεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Οι ιδιοκτήτες που δεν αποδίδουν φόρους αποκτούν αθέμιτο πλεονέκτημα, προσφέροντας χαμηλότερες τιμές ή αποκομίζοντας υψηλότερες αποδόσεις, στρεβλώνοντας την αγορά.

Η νέα φάση των ελέγχων προβλέπει διασταυρώσεις για κάθε ξένο ΑΦΜ ή εταιρεία που διαθέτει ακίνητο στην Ελλάδα. Αν εντοπιστούν αποκλίσεις μεταξύ δηλώσεων Ε2 και κρατήσεων στις πλατφόρμες, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 100% του αδήλωτου φόρου και αναδρομική φορολόγηση έως πέντε ετών. Ήδη αποστέλλονται ηλεκτρονικές ειδοποιήσεις μέσω myAADE, με προθεσμία για διορθωτικές δηλώσεις.

Παράλληλα, προωθείται νομοθετική ρύθμιση που θα επιβάλλει σε κάθε αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο με περιουσία στην Ελλάδα να εγγράφεται στο Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, το οποίο θα διασυνδέεται αυτόματα με το Taxis και το Εθνικό Κτηματολόγιο. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε μεταβίβαση ή εκμετάλλευση θα παρακολουθείται ηλεκτρονικά, περιορίζοντας δραστικά τα περιθώρια φοροδιαφυγής.