Κληρονομιές: Τι αλλάζει για δηλώσεις ακινήτων και φορολογικές υποχρεώσεις

Τρεις νέες ρυθμίσεις οι οποίες θα διευκολύνουν τους φορολογούμενους που κληρονομούν ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία δρομολογεί η ΑΑΔΕ. Μια νέα ψηφιακή εφαρμογή θα ειδοποιεί τους κληρονόμους για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, το έντυπο Ε9 θα συμπληρώνεται και θα υποβάλλεται από τους συμβολαιογράφους για λογαριασμό των κληρονόμων ενώ το Μητρώο της ΑΑΔΕ θα ενημερώνεται αυτόματα με τα στοιχεία των κληρονόμων. Με τις νέες διευκολύνσεις οι κληρονόμοι θα γλιτώσουν τον «λαβύρινθο» των δεκάδων φορολογικών υποχρεώσεων και εκκρεμοτήτων, καθώς και το άγχος των προθεσμιών για την υποβολή δηλώσεων, την πληρωμή φόρων και τις δόσεις. Ειδικότερα το σχέδιο της ΑΑΔΕ προβλέπει: 1. Υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) αποβιωσάντων από συμβολαιογράφους. Σήμερα το Ε9 υποβάλλεται: -Από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους. Παράδειγμα: Έστω ότι ο Α πέθανε την 20/1/2025. Δημοσιεύεται διαθήκη εντός του 2025 η οποία καθιστά μοναδικό κληρονόμο τον εγγονό του. Η δήλωση Ε9 υποβάλλεται από τον εκ διαθήκης εγγονό του μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2026. -Από τους εξ αδιαθέτου κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους. Παράδειγμα: Εστω ότι ο Α πέθανε την 10/4/2025 και η σύζυγος (χήρα) και τα δύο τέκνα του, μοναδικοί εν ζωή κληρονόμοι του, κληρονόμησαν την ακίνητη περιουσία του. Η σύζυγος και τα παιδιά του πρέπει να υποβάλουν Ε9 για τα ακίνητα που κληρονόμησαν και με το ποσοστό της εξ αδιαθέτου κληρονομιάς, μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2026. -Από τους κληρονόμους μετά από τυχόν αποποιήσεις κατά το ποσοστό τους, από το επόμενο έτος του θανάτου (ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής) χωρίς την επιβολή προστίμου, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης. 2. Αυτόματη ενημέρωση του Μητρώου. Με την έκδοση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, το Φορολογικό Μητρώο θα ενημερώνεται αυτόματα. Δεν απαιτείται πλέον η φυσική παρουσία των κληρονόμων σε ΚΕΦΟΔΕ ή ΔΟΥ. Το σύστημα θα διακόπτει αυτόματα τις σχέσεις του αποβιώσαντος, όπως γάμο, σύμφωνο συμβίωσης ή τυχόν εκπροσώπηση, και θα απενεργοποιεί τους κωδικούς πρόσβασης του αποβιώσαντος στο myAADE. Μέσω διαλειτουργικότητας με άλλους δημόσιους φορείς, το Μητρώο θα ενημερώνεται για την ύπαρξη ή μη διαθήκης και θα αντλεί το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, χωρίς να απαιτείται παρέμβαση των πολιτών. 3. Ενημέρωση των κληρονόμων αποβιωσάντων ως προς τις υποχρεώσεις τους. Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μια νέα υπηρεσία που θα λειτουργεί ως «φορολογικό ξυπνητήρι» για τους κληρονόμους. Το σύστημα θα αποστέλλει ειδοποιήσεις για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την κληρονομιά, όπως δηλώσεις, πληρωμές και προθεσμίες, προστατεύοντας τους φορολογούμενους από πρόστιμα, προσαυξήσεις και καθυστερήσεις. Με την έγκαιρη ενημέρωση, οι κληρονόμοι θα αποφεύγουν τις «παγίδες» που προκύπτουν όταν υπάρχουν χρέη ή εκκρεμότητες του αποβιώσαντος. Φορολογικές υποχρεώσεις Σήμερα οι κληρονόμοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα βουνό υποχρεώσεων όπως: – Υποβολή δήλωσης μεταβολής ατομικών στοιχείων και σχέσεων φορολογουμένου (έντυπο Δ210). Για να μπορέσουν οι κληρονόμοι ή οι εγγύτεροι συγγενείς να καλύψουν άλλες φορολογικές εκκρεμότητες του αποβιώσαντος ή και δικές τους που προκύπτουν από την απώλεια ζωής, θα πρέπει να ενημερώσουν το φορολογικό μητρώο με τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων – εγγύτερων συγγενών. – Υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών (έντυπο Δ211). Σε περίπτωση που οι κληρονόμοι δεν επιθυμούν ή αδυνατούν να συνεχίσουν την επιχείρηση του αποβιώσαντος, τότε όλοι οι κληρονόμοι οφείλουν να υποβάλουν δήλωση διακοπής εργασιών εντός 30 ημερών από την επομένη της λήξης της προθεσμίας αποποίησης κληρονομιάς. – Υποβολή Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος του κληρονομούμενου για τα εισοδήματα που απέκτησε μέχρι την ημερομηνία του θανάτου του. – Υποβολή δήλωση φόρου κληρονομιάς. Ο φόρος κληρονομίας επιβάλλεται σε κάθε περιουσιακό στοιχείο, κινητά, ακίνητα, καθώς και άυλα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. απαιτήσεις, πνευματικά δικαιώματα, δικαιώματα ευρεσιτεχνίας κ.λπ.) που βρίσκονται στην Ελλάδα και στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκε σε αποβιώσαντα Ελληνα ή αλλοδαπό υπήκοο που είχε την κατοικία του στην Ελλάδα. – Υποβολή Δήλωσης Στοιχείων Ακινήτων (Ε9). Εφόσον ο αποβιώσας είχε ακίνητα στο όνομά του, οι κληρονόμοι οφείλουν να υποβάλουν εμπρόθεσμα Δήλωση Στοιχείων Ακινήτων (έντυπο Ε9), όπου θα δηλώσουν τα ακίνητα που κληρονομούν στο όνομά τους. Πηγή: insider.gr