Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Την ενίσχυση του νέου δόγματος αποτροπής της παράνομης μετανάστευσης προωθεί η ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης με πρόσθετα μέτρα, τα οποία στοχεύουν στο οριστικό σφράγισμα κάθε «κερκόπορτας» που επιτρέπει την κατάχρηση των προνομίων φιλοξενίας που προσφέρει η Ελλάδα στους αιτούντες άσυλο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Θάνος Πλεύρης σε συνεργασία με την υφυπουργό Σέβη Βολουδάκη δρομολογούν την κατάθεση τροπολογίας στη Βουλή για τη μείωση του ορίου «ανηλικότητας» στα 16 έτη από τα 18 μόνο για τους άρρενες. Παράλληλα, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου έδωσε εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου να προχωρήσουν σε οριζόντια μείωση τουλάχιστον 30% σε όλες τις συμβάσεις των μενού σίτισης που προσφέρονται στις δομές φιλοξενίας.
Ανηλικότητα
Η ηγεσία του υπουργείου δρομολογεί αυστηρές θεσμικές παρεμβάσεις για τον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών. Η πρώτη -που είναι ακόμα υπό σχεδιασμό και επεξεργασία- προβλέπει τη μείωση του ορίου «ανηλικότητας» μόνο για τα αγόρια στα 16 έτη από 18 που ισχύει σήμερα. Για τα κορίτσια, τα οποία, όμως, αποτελούν μόλις το 8% του συνολικού πληθυσμού ασυνόδευτων ανήλικων, το όριο θα μείνει στα 18 έτη. Σήμερα, στις δομές (κέντρα, ημιαυτόνομη διαβίωση κ.α.) φιλοξενούνται 1.544 ασυνόδευτα ανήλικα εκ των οποίων τα 1.047 (70%) είναι αγόρια ηλικίας 16-18 ετών.
Η αρμόδια υφυπουργός μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» εξηγεί πώς η εφαρμογή σύγχρονων, ιατρικά και επιστημονικά τεκμηριωμένων μεθόδων διαπίστωσης της ηλικίας κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου «να αποτραπούν καταχρηστικές πρακτικές που στερούν πολύτιμους πόρους από τα παιδιά που έχουν πραγματική ανάγκη. Σε περίπτωση άρνησης συμμετοχής, ο αιτών θα αντιμετωπίζεται ως ενήλικος προκειμένου να διαφυλάσσεται η φερεγγυότητα του συστήματος».
Προσθέτει παράλληλα πως «αναμορφώνουμε και ενισχύουμε τις δομές φιλοξενίας ανηλίκων, δημιουργώντας ασφαλέστερα και πιο κατάλληλα περιβάλλοντα, προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας. Προχωρούμε στον διαχωρισμό των ανηλίκων κατά ηλικιακή ομάδα στις δομές φιλοξενίας, ώστε να αποφεύγονται συγχρωτισμοί και να προστατεύεται η σωματική και ψυχική τους ασφάλεια».
Η δεύτερη θα έρθει με τη μορφή υπουργικής απόφασης, θα ενσωματώνει σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και θα προβλέπει ότι όταν υπάρχει υπόνοια ως προς την πραγματική ηλικία του αιτούντος άσυλο θα πραγματοποιούνται ειδικές ιατρικές εξετάσεις (π.χ. διαπίστωση οστικής ηλικίας).
Οχι στα ξενοδοχειακά μενού
Την ίδια ώρα, το υπουργείο Μετανάστευσης καλείται να τρέξει τον διαγωνισμό για την ανανέωση της συμφωνίας-πλαίσιο για την «παροχή υπηρεσιών παρασκευής, μεταφοράς και διανομής γευμάτων σε δομές φιλοξενίας» που λήγει τον προσεχή Σεπτέμβριο.
Η προηγούμενη σύμβαση συνήφθη το 2021 -υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες πανευρωπαϊκά για το Μεταναστευτικό- κρίθηκε επιτυχημένη, γι’ αυτό η κεντρική φιλοσοφία του ανοικτού διαγωνισμού (αντί των απευθείας αναθέσεων που πραγματοποιούνταν επί ΣΥΡΙΖΑ) θα διατηρηθεί με διορθώσεις στα πεδία που φάνηκε ότι υπήρξαν αστοχίες ή περιττές σπατάλες.
Σε αυτό το πλαίσιο και εν όψει της έναρξης των σχετικών διαπραγματεύσεων, ο κ. Πλεύρης ζήτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες να προβλέψουν οριζόντια μείωση τουλάχιστον 30% σε όλες τις νέες προσκλήσεις σίτισης, φύλαξης, συντήρησης δομών, καθαριότητας κ.ά. που αφορούν τον γενικό πληθυσμό ενήλικων μεταναστών (οι ανήλικοι και οι ευάλωτοι έχουν άλλες παροχές). Κατά τις ίδιες πηγές, το επόμενο βήμα που σχεδιάζεται είναι η συνολική αναμόρφωση όλου του πλαισίου επιδομάτων.
Ο διττός στόχος του υπουργού είναι να επανεξεταστούν όλες οι παροχές που παραπέμπουν σε ξενοδοχειακή διαμονή και, από την άλλη, να αντιμετωπιστούν αστοχίες του συστήματος διανομής φαγητού που αυξάνουν το σχετικό κόστος. «Ζήτησα να επανεξεταστεί και το μενού που δίνεται στις δομές και είναι ξενοδοχειακό. Το υπουργείο Μετανάστευσης δεν είναι ξενοδοχείο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ας σημειωθεί ότι το ημερήσιο κόστος για το μενού που καταγράφεται στην αρχική συμφωνία-πλαίσιο και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει μοσχάρι, κοτόπουλο, αρνί, ψάρι όσπρια, φρούτα κ.ά. ανέρχεται στα 6,88 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).
Ωστόσο, εργαζόμενοι στις δομές φιλοξενίας υποστηρίζουν ότι ορισμένες φορές οι πραγματικές παροχές σίτισης δεν ανταποκρίνονται στα φαγητά του καταλόγου, βάσει του οποίου καθορίστηκε το κόστος ή σε πολλές περιπτώσεις ο αριθμός των μερίδων που μεταφέρονται στις δομές είναι αρκετά μεγαλύτερος από τον αριθμό των φιλοξενούμενων.
Ο κ. Πλεύρης προκειμένου να αποκτήσει ο ίδιος εικόνα της ποιότητας όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών πραγματοποίησε την περασμένη Πέμπτη αιφνιδιαστική επίσκεψη σε πέντε δομές. Η δαπάνη καλύπτεται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, ενώ αν επιτευχθεί περιστολή 30% η ετήσια εξοικονόμηση θα ανέλθει περί τα 65 εκατ. ευρώ.
Ποινικοποίηση
Η παραπάνω δέσμη μέτρων θα πλαισιώσει τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής και την ενίσχυση του μηχανισμού απελάσεων που κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή.
Οι βασικές ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την ποινικοποίηση της παράνομης μετανάστευσης με 3ετή φυλάκιση χωρίς αναστολή, χρήση ηλεκτρονικών μέσων επιτήρησης (βραχιολάκι) και κατάργηση ευνοϊκών διατάξεων νομιμοποίησης μεταναστών που αποδεικνύουν τουλάχιστον 7ετή διαμονή στη χώρα.
Ειδικότερα, η διοικητική κράτηση στα προαναχωρησιακά κέντρα (ΠΡΟΚΕΚΑ) όσων αιτούνται άσυλο αυξάνεται από 18 σε 24 μήνες. Αν η αίτηση απορριφθεί οριστικά, ο μετανάστης κηρύσσεται παράνομος και οφείλει εντός 14 ημερών (από 25) να αποχωρήσει οικειοθελώς από τη χώρα. Προκειμένου, δε, να εντοπιστεί εύκολα από τις αρμόδιες αρχές όταν λήξει η προθεσμία, θα επιβάλλονται μέτρα ηλεκτρονικής επιτήρησης (βραχιολάκι).
Η επιλογή της οικειοθελούς αποχώρησης καθίσταται σχεδόν μονόδρομος, καθώς με το νέο δόγμα η παράνομη παραμονή πέραν της 14ης ημέρας στην Ελλάδα ποινικοποιείται και τιμωρείται με τουλάχιστον 3 έτη φυλάκιση χωρίς αναστολή και 10.000 χρηματικό πρόστιμο.
Οι κεντρικές κατευθύνσεις του νέου μοντέλου υιοθετούν τη λογική «όσοι δεν δικαιούνται άσυλο είναι παράνομοι και πρέπει να επαναπροωθηθούν». Το νέο σύστημα επιχειρεί να ενισχύει τις οικειοθελείς αποχωρήσεις με παροχή κινήτρων αλλά και ενημέρωση ότι η άρνηση συνεργασίας θα οδηγεί αυτομάτως σε κράτηση και αναγκαστική απέλαση.
Ως άρνηση συνεργασίας θα εκλαμβάνεται η καταστροφή ταξιδιωτικών εγγράφων ή η προσπάθεια διαφυγής σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. Να σημειωθεί ότι το νέο πλαίσιο ακολουθεί τις κεντρικές κατευθύνσεις του σχεδίου της αρμόδιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παράνομη μετανάστευση και τις απελάσεις.
Ευρωπαϊκή εντολή απέλασης
Βασική καινοτομία του προτεινόμενου ευρωπαϊκού κανονισμού αποτελεί η αμοιβαία αναγνώριση των σχετικών αποφάσεων με έκδοση ευρωπαϊκής εντολής που σε πρώτη φάση θα δίνει το δικαίωμα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να αναγνωρίζουν αυτομάτως, χωρίς επιπρόσθετες διαδικασίες τις αποφάσεις επιστροφής που εκδίδονται από άλλο κράτος μέλος (σ.σ.: μετά το πρώτο έτος εφαρμογής του Κανονισμού η αποδοχή της ευρωπαϊκής εντολής επιτροπής θα είναι υποχρεωτική).
Με τον τρόπο αυτόν η εντολή απέλασης που θα εκδίδεται, για παράδειγμα, στην Ελλάδα θα συνιστά εντολή εξόδου συνολικά από την Ε.Ε. Η ευρωπαϊκή εντολή επιστροφής, το έντυπο δηλαδή που θα καταγράφει τα βασικά στοιχεία της απόφασης επιστροφής θα αναρτάται άμεσα στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν που θα λειτουργεί ως κοινή βάση δεδομένων.
Στόχος της εφαρμογής η ευρωπαϊκή εντολή επιστροφής να προσδώσει ισχυρότερη ευρωπαϊκή διάσταση στις αποφάσεις επιστροφής και να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να διαφεύγουν και να μετακινούνται σε άλλο κράτος-μέλος, καθώς αυτό δεν θα αλλάξει κάτι ως προς τις πιθανότητες που έχουν να παραμείνουν στην Ε.Ε. Αυτό θα ενθαρρύνει τη συμμόρφωση και θα παράσχει κίνητρα για τη συνεργασία των επιστρεφόντων.
Κυρώσεις για τρίτες χώρες
Βασική συνιστώσα για την επιτυχία του νέου μηχανισμού αποτελεί η συνεργασία χωρών προέλευσης των παράνομων μεταναστών. Για τον σκοπό αυτόν η αρμόδια ευρωπαϊκή επιτροπή θα παρακολουθεί συνεχώς αν χώρες όπως Αφγανιστάν, Συρία, Πακιστάν κ.ά., στο πλαίσιο υφιστάμενων διμερών ή πολυμερών συμφωνιών, αποδέχονται τα αιτήματα επανεισδοχής πολιτών τους οι οποίοι παράνομα εισήλθαν στην Ε.Ε. Σε περίπτωση ανεπαρκούς συνεργασίας θα επιβάλλονται περιοριστικά μέτρα για τις θεωρήσεις, ενώ στις υπό επεξεργασία προτάσεις περιλαμβάνονται πιο αυστηρές κυρώσεις.
Κέντρα επιστροφής
Παράλληλα, στο πλαίσιο δραστικότερων λύσεων, αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν προτείνει την παροχή κινήτρων σε τρίτες χώρες, προκειμένου να δεχθούν τη δημιουργία σταθμών επιστροφής στο έδαφος τους. Εκεί θα μεταφέρονται αποκλειστικά παράνομοι μετανάστες που έχουν λάβει τελεσίδικη απόφαση επιστροφής, ενώ θα εξαιρούνται οικογένειες και ασυνόδευτοι ανήλικοι.
Λιβύη
Πάντως, την ίδια ώρα τα δεδομένα στο πεδίο δείχνουν πως η εφαρμογή της τροπολογίας Πλεύρη για την αναστολή αιτήσεων ασύλου από όσους έρχονται παράνομα από τα παράλια της Λιβύης και της Βόρειας Αφρικής παράγει ουσιαστικό αποτρεπτικό αποτέλεσμα. Στον πρώτο μήνα εφαρμογής της ρύθμισης (11/7-8/8) και υπό ευνοϊκές καιρικές συνθήκες στο νότιο Κρητικό Πέλαγος προσήλθαν παράνομα περίπου 900 άτομα, όταν μόνο την τελευταία εβδομάδα πριν από την ψήφιση της τροπολογίας είχαν μπει 2.642.
Πηγή: protothema.gr