Το ελαιόλαδο σε… καθεστώς πολιορκίας: Το «υγρό χρυσάφι» μετατρέπεται σε λάφυρο ληστών

Η εκτόξευση των τιμών το καθιστά πολύτιμο για καταναλωτές και μαύρη αγορά – Κλοπές από καταστήματα, αποθήκες και ελαιώνες σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα

Το ελαιόλαδο είχε ανέκαθεν την τιμητική του στα καλάθια των καταναλωτών, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Ωστόσο, η ραγδαία αύξηση της τιμής του την τελευταία διετία το έχει μετατρέψει από βασικό αγαθό σε… αντικείμενο πολυτελείας — και ταυτόχρονα, σε στόχο ληστών και οργανωμένων κυκλωμάτων.

Ρεκόρ κλοπών στην Ισπανία

Σύμφωνα με μελέτη της συμβουλευτικής NIQ για λογαριασμό της Checkpoint Systems και της Aecoc, το ελαιόλαδο αναδείχθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά ως το πιο κλεμμένο προϊόν στα ισπανικά καταστήματα το 2024. Οι συνολικές απώλειες του λιανεμπορίου ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 1,1% των εσόδων του κλάδου.

Η αύξηση της τιμής, λόγω κακών σοδειών σε περιοχές όπως η Καταλονία και η Ανδαλουσία, έχει οδηγήσει σε σημαντική άνοδο των περιστατικών κλοπής. Παράλληλα, προϊόντα όπως κονσέρβες, αλλαντικά και τυριά εμφανίζουν επίσης υψηλά ποσοστά κλοπών, ενώ κρασιά και ποτά —παραδοσιακά «αγαπημένοι στόχοι»— υποχωρούν.

Κατά μέσο όρο, κάθε κλοπή αφορά προϊόντα αξίας 195 ευρώ, αν και το 83% αφορά ποσά κάτω των 150 ευρώ. Το 65% των περιστατικών αποδίδεται σε ευκαιριακούς πελάτες, ενώ το 35% σχετίζεται με οργανωμένα κυκλώματα, τα οποία στοχεύουν προϊόντα υψηλής αξίας για μεταπώληση.

Το ελαιόλαδο στη μαύρη αγορά

Η εκτόξευση της τιμής του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, που ξεπέρασε τα 10 ευρώ ανά λίτρο, το μετέτρεψε σε είδος υψηλής αξίας στη μαύρη αγορά, σύμφωνα με το ισπανικό περιοδικό Olimerca.

Η αύξηση των κλοπών συνοδεύεται και από κλιμάκωση της βίας: το 74% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι οι δράστες είναι πιο επιθετικοί, ενώ το 65% δυσκολεύεται να βρει προσωπικό ασφαλείας. Ως απάντηση, τα καταστήματα υιοθετούν μέτρα ασφαλείας όπως αντικλεπτικά συστήματα, αποθήκευση πίσω από τα ταμεία και ελεγχόμενη πρόσβαση.

Κλοπές και στην Ελλάδα

Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Ισπανία. Στην Ελλάδα, κλοπές ελαιολάδου καταγράφονται από ελαιώνες, αποθήκες και σούπερ μάρκετ.

• Το 2023, στη Χαλκιδική, 37 τόνοι ελαιολάδου εξαφανίστηκαν από αποθήκη συνεταιρισμού, με ζημιά 400.000 ευρώ.

• Στη Μεσσήνη, 100 κιλά ελαιόλαδου εκλάπησαν από ελαιοτριβείο, ενώ το 2024 στο Λασίθι, άγνωστοι έκλεψαν 544 λίτρα.

Όπως είχε δηλώσει εκπρόσωπος της ελληνικής εταιρείας Kadmus στο Euronews, «πολλές ομάδες δρουν τη νύχτα, μαζεύοντας παράνομα ελιές από ξένα κτήματα και πουλώντας το λάδι για ίδιο όφελος».

Σούπερ μάρκετ ανά τη χώρα έχουν ήδη προχωρήσει σε τοποθέτηση αντικλεπτικών στις συσκευασίες, προκειμένου να αποτρέψουν τις μικροκλοπές.

Ιταλία: Ληστείες με όπλα για φορτία ελαιολάδου

Ακόμη πιο σοβαρά περιστατικά έχουν σημειωθεί στην Ιταλία. Τον Απρίλιο του 2024, στην Απουλία, πέντε ένοπλοι επιτέθηκαν σε φορτηγό που μετέφερε ελαιόλαδο αξίας 300.000 ευρώ, πυροβολώντας στον αέρα και εγκαταλείποντας τον οδηγό.

«Όταν ένα φορτηγό με ελαιόλαδο αξίζει όσο μια χρηματαποστολή, δεν είναι παράξενο που γίνεται στόχος», σχολίασε ο Nicola di Noia, γενικός διευθυντής της ιταλικής κοινοπραξίας Unaprol. Έκτοτε, ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας συνοδεύουν πλέον φορτία ελαιολάδου, κάτι πρωτοφανές για τον αγροτικό τομέα.

Το ελαιόλαδο, από σύμβολο της μεσογειακής διατροφής, εξελίσσεται σε «πολύτιμο αγαθό» που φυλάσσεται πλέον σχεδόν όπως… κοσμήματα.
Η κλοπή του δεν αντικατοπτρίζει μόνο την αξία του προϊόντος, αλλά και την κοινωνική πίεση που ασκεί η ακρίβεια σε ολόκληρη τη μεσογειακή οικονομία.