Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Οι αστρονόμοι έλυσαν την υπόθεση ενός περίεργου επαναλαμβανόμενου ραδιοφωνικού σήματος που αποτελούσε μυστήριο από τότε που αποκαλύφθηκε πέρυσι.
Η ομάδα εντόπισε το σήμα σε ένα παράξενο δυαδικό σύστημα που περιέχει ένα νεκρό αστέρι ή «λευκό νάνο» και έναν συνοδό που είναι ένας ερυθρός νάνος. Το ραδιοφωνικό σήμα επαναλαμβάνεται κάθε 2 ώρες και προερχόταν από την κατεύθυνση της Μεγάλης Άρκτου.
Αυτή η νέα έρευνα δείχνει ότι η αιτία αυτού του επαναλαμβανόμενου ραδιοφωνικού σήματος είναι τα μαγνητικά πεδία του λευκού νάνου και του ερυθρού νάνου που συγκρούονται σε αυτό το στενό δυαδικό σύστημα, που ονομάστηκε ILTJ1101.
Προηγουμένως, ραδιοεκρήξεις μακράς περιόδου όπως αυτή είχαν εντοπιστεί μόνο σε αστέρες νετρονίων, πράγμα που σημαίνει ότι η εργασία αυτή δίνει μια εντελώς νέα τροπή στην προέλευσή τους.
«Υπάρχουν αρκετοί αστέρες νετρονίων με υψηλή μαγνητική ισχύ, που είναι γνωστό ότι παρουσιάζουν ραδιοπαλμούς με περίοδο μερικών δευτερολέπτων», δήλωσε το μέλος της ομάδας και αστροφυσικός του Northwestern, Charles Kilpatrick, σε δήλωσή του.
«Ορισμένοι αστροφυσικοί έχουν επίσης υποστηρίξει ότι οι πηγές μπορεί να εκπέμπουν παλμούς σε τακτά χρονικά διαστήματα επειδή περιστρέφονται, οπότε βλέπουμε τη ραδιοπομπή μόνο όταν η πηγή περιστρέφεται προς εμάς».
«Τώρα, ξέρουμε ότι τουλάχιστον κάποιοι ραδιομεταβατικοί παλμοί μακράς περιόδου προέρχονται από διπλούς αστέρες. Ελπίζουμε ότι αυτό παρακινεί τους ραδιοαστρονόμους να εντοπίσουν νέες κατηγορίες πηγών που μπορεί να προέρχονται από διπλούς αστέρες νετρονίων».
Η έρευνα της ομάδας δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy την Τετάρτη (12 Μαρτίου).
«Ξεθάβοντας» ένα νεκρό αστέρι
Η επικεφαλής της ομάδας Iris de Ruiter από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ στην Αυστραλία ανακάλυψε για πρώτη φορά το σήμα το 2024, όταν έψαχνε στα αρχεία δεδομένων που είχε συλλέξει η συστοιχία χαμηλών συχνοτήτων (LOFAR). Το LOFAR είναι το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο που λειτουργεί στις χαμηλότερες συχνότητες που μπορούν να ανιχνευθούν από τη Γη.
Αυτές οι αναλαμπές ραδιοκυμάτων μπορούν να διαρκέσουν από μερικά δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά. Παρά τη διαφορά στη διάρκεια, οι παλμοί επαναλαμβάνονται τακτικά, μία φορά κάθε δύο ώρες.
«Οι ραδιοπαλμοί μοιάζουν πολύ με τις FRBs, αλλά ο καθένας έχει διαφορετική διάρκεια», δήλωσε ο Kilpatrick.
«Εξακολουθεί να υπάρχει ένα σημαντικό ερώτημα σχετικά με το αν υπάρχει μια συνέχεια αντικειμένων μεταξύ των ραδιοπαλμών μακράς περιόδου και των FRBs, ή αν πρόκειται για ξεχωριστούς πληθυσμούς».
Αυτό αποκάλυψε ότι η προέλευση των παλμών ήταν δύο αστέρια που βρίσκονται σε απόσταση περίπου 1.600 ετών φωτός από τη Γη που πάλλονται ταυτόχρονα. Τα δύο άστρα στροβιλίζονται το ένα γύρω από το άλλο μία φορά κάθε 125,5 λεπτά.
Το νεκρό αστέρι έλκει μαγνητικά τον αστρικό του σύντροφο
Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις της ομάδας τους επέτρεψαν να παρακολουθήσουν λεπτομερώς την κίνηση του συστήματος, ενώ παράλληλα απέκτησαν πληροφορίες από το ερυθρό νάνο αστέρι, αναλύοντας το φως του σε διαφορετικά μήκη κύματος ή φάσματα.
«Οι φασματοσκοπικές γραμμές σε αυτά τα δεδομένα μας επέτρεψαν να προσδιορίσουμε ότι ο κόκκινος νάνος κινείται μπρος-πίσω πολύ γρήγορα με την ίδια ακριβώς δίωρη περίοδο με τους ραδιοπαλμούς», δήλωσε ο Kilpatrick.
«Αυτό αποτελεί πειστική απόδειξη ότι ο κόκκινος νάνος βρίσκεται σε ένα δυαδικό σύστημα».
Αυτό το μπρος-πίσω κούνημα αυτού του άστρου φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα ενός ελάχιστα ορατού συνοδού στο ILTJ1101 που το έλκει βαρυτικά. Η μεταβολή της κίνησης αποκάλυψε στην ομάδα τη μάζα αυτού του πολύ αχνού συνοδού.
Αυτό τους επέτρεψε να προσδιορίσουν ότι πρόκειται για έναν λευκό νάνο, ένα αστρικό υπόλειμμα που δημιουργείται όταν ένα άστρο με μάζα περίπου όσο ο Ήλιος φτάνει στο τέλος της ζωής του και καταρρέει, ενώ τα εξωτερικά του στρώματα αποκολλώνται.
«Σχεδόν σε κάθε σενάριο, η μάζα του και το γεγονός ότι είναι πολύ αχνός για να τον δούμε σημαίνει ότι πρέπει να είναι λευκός νάνος», εξήγησε ο Kilpatrick.
«Αυτό επιβεβαιώνει την κορυφαία υπόθεση για την προέλευση των διπλών λευκών νάνων και είναι η πρώτη άμεση απόδειξη που έχουμε για τα συστήματα προγόνων των ραδιοσημάτων μακράς περιόδου».
Οι αστρονόμοι σχεδιάζουν τώρα να μελετήσουν τις υπεριώδεις εκπομπές υψηλής ενέργειας του ILTJ1101. Αυτό θα μπορούσε να αποκαλύψει τη θερμοκρασία του λευκού νάνου και πρόσθετες λεπτομέρειες για διπλούς ερυθρούς νάνους/λευκούς νάνους όπως αυτός.
«Ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο να προσθέτουμε νέα κομμάτια στο παζλ», δήλωσε η επικεφαλής της ομάδας de Ruiter. «Συνεργαστήκαμε με εμπειρογνώμονες από όλα τα είδη αστρονομικών κλάδων. Με διαφορετικές τεχνικές και παρατηρήσεις, φτάσαμε βήμα προς βήμα λίγο πιο κοντά στη λύση».
Πηγή: newsbomb.gr