Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Ο πρώην πρωθυπουργός έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών το πρωί της Κυριακής στο νοσοκομείο Κορίνθου, όπου διακομίστηκε από το σπίτι του στους Αγίους Θεοδώρους. Ο Κώστας Σημίτης βρισκόταν στην εξοχική του κατοικία με τη σύζυγό του Δάφνη Σημίτη, η οποία νωρίς το πρωί παρατήρησε την αδιαθεσία του.
Ο πρώην πρωθυπουργός έφτασε στο νοσοκομείο Κορίνθου χωρίς σφυγμό στις 07:30 και στις 08:10 διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Την είδηση του θανάτου επιβεβαίωσε με δηλώσεις του σε τηλεοπτικούς σταθμούς ο διοικητής του νοσοκομείου, ενώ λίγη ώρα αργότερα εξεδόθη και σχετική ανακοίνωση.
Όπως αναφέρθηκε, «σήμερα (σ.σ. χθες) και περί ώρα 7:30 περίπου διακομίστηκε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου μας, με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ χωρίς τις αισθήσεις του ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Έγινε προσπάθεια ανάνηψης που δυστυχώς απέβη άκαρπη και διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Η διοίκηση και το προσωπικό του Νοσοκομείου μας εκφράζουμε τα θερμά συλλυπητήριά μας στην οικογένεια και στους οικείους του».
Η κηδεία του Κώστα Σημίτη θα γίνει την Πέμπτη, 9 Ιανουαρίου στις 12:00 στη Μητρόπολη Αθηνών και θα ακολουθήσει η ταφή του στο Α’ Νεκροταφείο.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της κυβέρνησης η κηδεία θα πραγματοποιηθεί δημοσία δαπάνη, θα του αποδοθούν τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού ενώ κηρύσσεται και τετραήμερο εθνικό πένθος.
Η ανακοίνωση της κυβέρνησης
Ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, με αφορμή την απώλεια του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, εξέφρασε την αναγνώριση της πολιτείας για τη σημαντική προσφορά του στην Ελλάδα.
«Ο Κώστας Σημιτης ήταν ένας πολιτικός, ο οποίος τιμήθηκε δύο φορές από τον ελληνικό λαό με το αξίωμα του Πρωθυπουργού. Προσπάθησε, άλλοτε με μεγάλη επιτυχία, άλλοτε με λιγότερη, να αλλάξει τη χώρα, απαντώντας στις προκλήσεις των καιρών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λιβάνιος, υπογραμμίζοντας την προσήλωση του εκλιπόντος στα καθήκοντά του.
Ο υπουργός εξήρε την προσωπικότητα του Κώστα Σημίτη, κάνοντας λόγο για έναν ακαδημαϊκό με πλούσιο έργο και μια κορυφαία μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα. «Καθηγητής Πανεπιστημίου με πλούσιο ακαδημαϊκό έργο, κορυφαία προσωπικότητα του αντιδικτατορικού αγώνα, πορεύτηκε όλα αυτά τα χρόνια με ευγένεια και ήθος», τόνισε.
Ο κ. Λιβάνιος αναφέρθηκε και στα δύο ιστορικά επιτεύγματα που φέρουν τη σφραγίδα του Κώστα Σημίτη, δηλαδή την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη και την είσοδο της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Κρατάμε, κυρίως, τα δύο ιστορικά επιτεύγματα, που έχουν την προσωπική του σφραγίδα: Την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη και την είσοδο της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση», σημείωσε. Ο Θοδωρής Λιβάνιος εξέφρασε τα ειλικρινή του συλλυπητήρια προς την οικογένεια του Κώστα Σημίτη: «Ειλικρινή συλλυπητήρια στη σύζυγό του, στις κόρες του και στους οικείους του».
Τι ισχύει με τα σχολεία
Ωστόσο, τα σχολεία δεν επηρεάζονται και θα ανοίξουν κανονικά, όπως προβλεπόταν, την Τετάρτη 8 Ιανουαρίου.
Το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Παιδείας διατηρείται, με αποτέλεσμα οι μαθητές να επιστρέφουν με βάση τον προγραμματισμό μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Τέσσερις στιγμές που καθόρισαν την πορεία του Κώστα Σημίτη
Η πορεία του Κώστα Σημίτη στον διάβα των δεκαετιών, από το 1936 που γεννήθηκε, έως το 2025 που απεβίωσε, μπορεί να ταυτιστεί με αυτή της σύγχρονης ιστορίας της χώρας, αφού ο ίδιος από ένα σημείο και ύστερα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην χάραξη της πορείας της Ελλάδας. Σε αυτή την πλούσια από εμπειρία πορεία, υπάρχουν πολλές στιγμές οι οποίες ξεχωρίζουν και αποτέλεσαν ορόσημα των τελευταίων δεκαετιών.
Η σύγκρουση με τον Ανδρέα Παπανδρέου
Αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ, τον Οκτώβριο του 1981, με τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης, κλήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου να αναλάβει: υπουργός Γεωργίας, από το 1981 ως το 1985, όπου και εξασφάλισε την επιτυχή ένταξη της ελληνικής γεωργίας στην ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική, καθώς και τον πολλαπλασιασμό των ενισχύσεων, υπουργός Εθνικής Οικονομίας, από το 1985 ως το 1987, όπου και εφάρμοσε το πρώτο αυστηρό πρόγραμμα σταθεροποίησης, με ιδιαίτερα θετική επίπτωση στις μακροοικονομικές ανισορροπίες, υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κατά τη διάρκεια της οικουμενικής κυβέρνησης, υπό την προεδρία του καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (Νοέμβριος 1989 – Φεβρουάριος 1990), υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και υπουργός Εμπορίου ταυτόχρονα, από το 1993 ως το 1995. Κατά το διάστημα αυτό έθεσε το πλαίσιο μιας μακροχρόνιας πολιτικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η προσήλωσή του στις μεταρρυθμίσεις συχνά τον έφερε σε αντιπαράθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου, γεγονός που οδήγησε σε προσωρινή απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση αλλά και νωρίτερα από θέσεις στο ΠΑΣΟΚ.
Το 1979 αναγκάστηκε σε παραίτηση από το Εκτελεστικό Γραφείο έπειτα από σχετικές διαρροές προερχόμενες από τον ίδιο τον Παπανδρέου εξαιτίας ενός φυλλαδίου που έγραφε το σύνθημα «Ναι στην Ευρώπη των λαών».
Δύο χρόνια μετά, στην πρώτη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981, ο Κώστας Σημίτης δεν ήταν υποψήφιος βουλευτής, με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής και σε αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις του Ανδρέα.
Στη συνέχεια, ο Παπανδρέου του πρότεινε να μετάσχει στο ευρωψηφοδέλτιο. Ο Σημίτης εξηγεί γιατί δεν δέχτηκε: «Με ενόχλησε η εντύπωση που ήθελε να δημιουργήσει, ότι ζητούσα από το ΠαΣοΚ να μου εξασφαλίσει μια «σταδιοδρομία». Την είχα πετύχει μόνος μου και δεν χρειαζόμουν κανένα πόστο».
Το 1987 παραιτήθηκε από υπουργός Οικονομίας επειδή ο Παπανδρέου ανέτρεψε το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας που ο Σημίτης ζήτησε να εφαρμοστεί, καθώς «τον είχε πείσει ο Κουτσόγιωργας ότι θα του κόστιζε ψήφους στις εκλογές».
Το 1995, ο Κώστας Σημίτης παραιτήθηκε από υπουργός Βιομηχανίας όταν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να διεκδικήσει την προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε δηλώσεις μιλώντας για ανύπαρκτο ουσιαστικό έργο στο υπουργείο του.
Το εκρηκτικό συνέδριο του 1996
Στις 18 Ιανουαρίου 1996, μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου από την πρωθυπουργία, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ συνεδρίασε για την εκλογή νέου πρωθυπουργού. Σε μια θυελλώδη διαδικασία, ο Κώστας Σημίτης αναδείχθηκε νέος πρωθυπουργός, επικρατώντας του Άκη Τσοχατζόπουλου στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας.
Στις 30 Ιουνίου 1996, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο 4ο Συνέδριο του κόμματος.
Το Συνέδριο του 1996 υπήρξε, από άποψη ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης, το σημαντικότερο απ’ όσα είχαν προηγηθεί. Κυρίως επειδή υπήρχε ένα πολιτικό διακύβευμα: Ποια πολιτική θα ακολουθούσε το ΠΑΣΟΚ στο εξής; Θα επικρατούσαν όσοι υποστήριζαν την αλλαγή της μέχρι τότε πολιτικής ή τα παραδοσιακά στελέχη, το κατεστημένο του κόμματος;
Με την ηγεσία του κόμματος να βρίσκεται στον αέρα, ο Άκης Τσοχατζόπουλος, που είχε ηττηθεί στις εσωκομματικές διαδικασίες για την πρωθυπουργία, διεκδίκησε εκ νέου την ηγεσία. O Kώστας Λαλιώτης, τότε, είχε προτείνει «να προχωρήσετε στη λυτρωτική πράξη για όλο το ΠΑΣΟΚ, σε ένα διδυμο: Εσύ αγαπητέ Κώστα, ως πρωθυπουργός της χώρας και εσύ αγαπητέ Άκη ως πρόεδρος του Κινήματος. Αυτό είναι το δίδυμο».
Ωστόσο, ο Κώστας Σημίτης ήταν κατηγορηματικός: «Διαρχίες, ή πολλές και διαφορετικές γλώσσες κυβέρνησης και κόμματος, μου ήταν κάτι αδιανόητο», ανέφερε αργότερα στο βιβλίο του «Δρόμοι Ζωής».
Στο Συνέδριο του Ολυμπιακού Σταδίου, με τη συμμετοχή 5.000 συνέδρων, το κλίμα ήταν τεταμένο. Η αίθουσα «έβραζε», καθώς το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν σε σταυροδρόμι. Θα επικρατούσαν οι δυνάμεις του εκσυγχρονισμού ή τα παραδοσιακά στελέχη που εκπροσωπούσαν το κομματικό κατεστημένο;
Ο Σημίτης έθεσε το δίλημμα ξεκάθαρα: «Εάν δεν εκλεγώ πρόεδρος, θα παραιτηθώ και από πρωθυπουργός». Με αυτήν τη δήλωση έθεσε το πολιτικό του μέλλον σε κίνδυνο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις, αλλά και συσπειρώνοντας τους υποστηρικτές του.
Στο ίδιο βιβλίο ο Σημίτης εξήγησε για εκείνες τις ημέρες: «Αναγκαίο βήμα μετά την εκλογή μου ως πρωθυπουργού τον Ιανουάριο του 1996 ήταν η συμμετοχή μου στην καθοδήγηση του κόμματος. Εάν το κόμμα δεν στήριζε την κυβερνητική πολιτική, θα ήταν αδύνατη η εφαρμογή της, αλλά και η αποδοχή της από την κοινή γνώμη Πρόεδρος του κόμματος παρέμενε ο Ανδρέας και, μαζί με αυτόν, λειτουργούσαν ως ηγετικός πυρήνας όλα τα πρόσωπα που κυβερνούσαν τα προηγούμενα χρόνια.
Αυτό το πλέγμα στελεχών δεν ήταν σε καμία περίπτωση διατεθειμένο ούτε να χάσει θέσεις-κλειδιά, ούτε να αποδεχθεί περιορισμούς της εξουσίας του. Κατά την επιλογή της νέας κυβέρνησης ήμουν ιδιαίτερα προσεκτικός. Δεν άκουσα όσους με συμβούλευαν να απομακρύνω από την κυβέρνηση σχεδόν όλους όσοι ανήκαν στο έως τότε σύστημα εξουσίας του ΠΑΣΟΚ.
Οι συνεργάτες μου με διαβεβαίωναν ότι ο θάνατος του Ανδρέα είχε αλλάξει τα δεδομένα. Να θέσω με σαφήνεια το δίλημμα στο οποίο έπρεπε να απαντήσουν οι σύνεδροι: Ήθελαν μία και αποτελεσματική κυβέρνηση, ή διάφορους πόλους εξουσίας που θα υπονόμευαν ο ένας τον άλλο; Αν επέλεγαν το πρώτο, που ήταν και η καθαρή λύση, ήμουν διατεθειμένος να συνεχίσω. Σε αντίθετη περίπτωση, θα υπέβαλλα αμέσως την παραίτησή μου. Διαρχίες, ή πολλές και διαφορετικές γλώσσες κυβέρνησης και κόμματος, μου ήταν κάτι αδιανόητο».
Τα Ίμια
Από τις 25 Δεκεμβρίου του 1996, με αφορμή ένα ναυτικό ατύχημα, είχε αρχίσει να εξελίσσεται η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τη Δευτέρα 29 Ιανουαρίου η Άγκυρα δήλωσε ότι τα Ίμια ανήκουν στην Τουρκία και μια τουρκική φρεγάτα πλησίασε τις βραχονησίδες. «Την Τρίτη 30.1 το πρωί συγκαλώ τα αρμόδια για το θέμα μέλη της Κυβερνητικής Επιτροπής (…) Την ίδια ημέρα η ΕΥΠ ενημερώνει το ΓΕΝ ότι εντοπίστηκε σήμα από τουρκική πηγή προς τουρκικό πλοίο στην περιοχή με οδηγία να φωτογραφηθεί και αν βιντεοσκοπηθεί μια νησίδα των Ιμίων. Πρόκειται για εκείνη που στη συνέχεια θα καταληφθεί από τους Τούρκους».
Το απόγευμα της Τρίτης συνεχίζεται στη Βουλή η συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, οι πληροφορίες λένε ότι ο τουρκικός στόλος βγήκε από τα Δαρδανέλια, και ο Μπιλ Κλίντον καλεί τον Έλληνα Πρωθυπουργό. «Ο πρόεδρος Κλίντον με πληροφορεί ότι ανησυχεί μήπως η κρίση στα Ίμια οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών και συμβουλεύει να πάρουμε τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποφευχθεί μια πολεμική σύγκρουση. Από τη συνομιλία μας σχημάτισα την εντύπωση ότι η ενημέρωσή του ήταν ελλιπής (…) Του απάντησα ότι Ίμια ανήκουν στην Ελλάδα» είχε δηλώσει ο Κώστας Σημίτης.
Μετά τη λήξη της κοινοβουλευτικής συζήτησης πραγματοποιήθηκε και δεύτερη σύσκεψη της Κυβερνητικής Επιτροπής. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ κ. Λυμπέρης έχει απλώσει τους χάρτες πάνω στο τραπέζι και υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει εκεί «τη μεγαλύτερη δύναμη» και ότι η Τουρκία κάνει κινήσεις τακτικής. Ο Σημίτης ρώτησε τον Λυμπέρη αν φυλάσσεται η δεύτερη βραχονησίδα, «μου απάντησε χωρίς δισταγμό ότι βεβαίως και φυλάσσεται». «Συμφωνούμε όλοι ότι πρέπει να απευθυνθούμε στις ΗΠΑ, επειδή είναι η μόνη χώρα που μπορεί να επηρεάσει αποφασιστικά την τουρκική στάση. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ανέλαβε να μιλήσει με τον Χόλμπρουκ, όταν η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι Τούρκοι κομάντος κατέλαβαν την μία από τις δύο νησίδες. Ο Λυμπέρης το διέψευδε, αλλά το επιβεβαίωναν οι Αμερικανοί. Ζητήθηκε η βοήθεια των ΗΠΑ για απεμπλοκή. Πολύ αργότερα ο Σημίτης ενημερώθηκε για την πτώση του ελικοπτέρου και τα τρία νεκρά μέλη του.
Την Τετάρτη ενημέρωσε τη Βουλή και ευχαρίστησε τους Αμερικανούς για τη συμβολή τους, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων ακόμα και από ένα κομμάτι του ΠΑΣΟΚ που αμφισβήτησε την ικανότητα της κυβέρνησης να χειρίζεται τα εθνικά θέματα.
πηγή: protothema.gr