Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Tην εκτίμησή του για ανάπτυξη στο +2,2% για το 2025 διατηρεί ο ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία, που παρουσιάστηκε σήμερα. Για το 2026, το ΙΟΒΕ εκτιμά ανάπτυξη στο +2,4%.
Αναφορικά με τις συνιστώσες, αναμένει διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής της κατανάλωσης, με ηπιότερο όμως βαθμό, καθώς, παρά την αξιοσημείωτη αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης (+1,2%), η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να επιβραδυνθεί σημαντικά (+1%). Οι πάγιες επενδύσεις (+9,0%) αναμένεται να ωφεληθούν από την επιτάχυνση της υλοποίησης του ΤΑΑ και το χαμηλότερο κόστος χρήματος, ωστόσο υπό προϋποθέσεις και κινδύνους που απορρέουν από το εξωτερικό περιβάλλον.
Το εξωτερικό έλλειμμα, το οποίο ενέχει και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, αναμένεται να διατηρηθεί, ίσως και να διευρυνθεί, λόγω κυρίως της παράτασης της παγκόσμιας αβεβαιότητας, η οποία με τη σειρά της δυσχεραίνει τόσο τις εξαγωγές (+2,9%) όσο και τις εισαγωγές (+3,1%), θέτοντας προκλήσεις για την εξωτερική ζήτηση.
Το ποσοστό ανεργίας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 9,3% το 2025 και 9% το 2026. Ο ρυθμός μεταβολής του ΓΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 2,5% το α’ εξάμηνο του 2025 (3,1% για τον ΕνΔΤΚ), από άνοδο 2,8% (3% για τον ΕνΔΤΚ) ένα έτος πριν. Η ενίσχυση των τιμών οφείλεται κυρίως στη θετική επίδραση της εγχώριας ζήτησης, με αυξήσεις σε υπηρεσίες όπως στέγαση, διαμονή και εστίαση.
Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε ηπιότερη ανοδική τροχιά, με ρυθμό πληθωρισμού στην περιοχή του 2,8% τo 2025 και στην περιοχή του 2,3% το 2026, λόγω κυρίως της καταναλωτικής ζήτησης. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στο παγκόσμιο περιβάλλον σε πολιτικό και γεωπολιτικό επίπεδο προκαλούν αβεβαιότητα.
Όπως επισημάνθηκε, στο τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των θετικών τάσεων, συνεχίστηκε η υψηλή πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, ανέκαμψε η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αμβλύνθηκε η πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά, ενώ αποκλιμακώνεται το κόστος δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού. Οι ιδιωτικές καταθέσεις καταγράφουν ήπια αυξητική πορεία, ενώ το περιθώριο επιτοκίου μειώθηκε, αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Μεταξύ των αρνητικών τάσεων και προκλήσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η έκθεση των τραπεζών σε κρατικά ομόλογα καταγράφεται υψηλότερη συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες και το ποσοστό των κόκκινων δανείων εκτός τραπεζικών ισολογισμών παραμένει υψηλό. Η έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελεί ευκαιρία για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων με ευνοϊκούς όρους.
Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης, ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ, κ. Γιάννης Ρέτσος αναφέρθηκε στη συνεχιζόμενη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, με τη συμβολή από τη δραστηριότητα σε τομείς όπως ο τουρισμός και η βιομηχανία, ενώ τόνισε την ανάγκη της τόνωσης των επενδύσεων σε υποδομές προκειμένου η δυναμική να μπορέσει να συνεχιστεί.
Παράλληλα, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, επεσήμανε ότι η εγχώρια δυναμική μεγέθυνσης διατηρείται, αλλά ανέδειξε και σημαντικές προκλήσεις για την ελληνική οικονομία σε βραχυχρόνιο και μεσο-μακροχρόνιο ορίζοντα. Μεταξύ άλλων, σημείωσε:
- Οι κίνδυνοι από το εξωτερικό περιβάλλον ενισχύονται και δημιουργούν ένα ρευστό πλαίσιο που αποθαρρύνει τις παραγωγικές επενδύσεις και τον μακροχρόνιο σχεδιασμό. Μεταξύ των βραχυχρόνιων οικονομικών επιδράσεων, αναδεικνύονται νέες πληθωριστικές πιέσεις, μείωση των ρυθμών μεγέθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και μεταβλητότητα στις διεθνείς χρηματαγορές.
- Η κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής διεθνώς εγείρει ερωτηματικά. Αφενός, είναι αβέβαιη η έκταση και ένταση του νέου εμπορικού προστατευτισμού και των επιλογών ΗΠΑ. Αφετέρου, εντείνονται οι προκλήσεις σχετικά με τη δημοσιονομική ισορροπία, το ρόλο της νομισματικής πολιτικής και τη σταθερότητα του αμερικανικού δολαρίου
- Πολεμικές συγκρούσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, με σημασία πέρα από το στενό οικονομικό πλαίσιο. Η συστηματική ανάγκη υψηλότερων αμυντικών δαπανών και μεγαλύτερη έμφαση στο στρατιωτικό πεδίο, αποτελεί επιβάρυνση σε οικονομίες με ήδη περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο.
- Στο εγχώριο οικονομικό περιβάλλον, η δυναμική της μεγέθυνσης διατηρείται, με εύρωστη κατανάλωση και συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης. Υπό προϋποθέσεις, η ελληνική οικονομία αναμένεται να επιταχυνθεί ελαφρά το 2026, με τη συμβολή του χαμηλότερου κόστους χρήματος, της υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της αναμενόμενης ανάκαμψης στην Ευρωζώνη.
- Πρόκληση αποτελεί ο πληθωρισμός, με υψηλότερο ρυθμό του μέσου όρου στην Ευρωζώνη, καθώς προκαλεί απώλειες στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
- Ο νέος χάρτης παγκόσμιου εμπορίου δημιουργεί ευκαιρίες, καθώς παρουσιάζονται δυνατότητες για επέκταση των εξαγωγών σε αλυσίδες υψηλότερης αξίας.
- Οι επενδύσεις παραμένουν κομβικές για την επίτευξη μακροχρόνιων ρυθμών ανάπτυξης, για τη διαμόρφωση υψηλότερων εισοδημάτων στο μέλλον, με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που προάγουν καινοτομία και εξωστρέφεια.
Παράλληλα, οι προτεραιότητες του φορολογικού συστήματος είναι χρήσιμο να στοχεύουν στην ενίσχυση των μακροχρόνιων, καινοτόμων και παραγωγικών επενδύσεων όσο και στην ενίσχυση της συστηματικής εργασίας και του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Σε αυτή την κατεύθυνση, αναδεικνύεται ως προτεραιότητα η άρση υπερβολικών επιβαρύνσεων στη μισθωτή εργασία, προκειμένου να αμβλυνθούν τα σχετικά αντι-κίνητρα για εργασία και για την καλύτερη κατανομή των πόρων.