Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Με δυο διαδοχικές συναντήσεις που ως ένα βαθμό θα καθορίσουν την επόμενη μέρα, ανοίγει η εβδομάδα για το ηλεκτρικό καλώδιο Κρήτης Κύπρου που συνεχίζει να προκαλεί ισχυρές αναταράξεις τόσο επί ελληνικού όσο και κυπριακού εδάφους.
Αύριο είναι προγραμματισμένη η σύσκεψη που έχει ζητήσει η Κομισιόν για να ενημερωθεί για την πρόοδο και τις εξελίξεις του έργου παρουσία των ρυθμιστικών αρχών των δύο χωρών (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ), των υπουργείων Ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ αλλά και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία στο παρελθόν είχε αρνηθεί να χρηματοδοτήσει το έργο και πρόσφατα ο ΑΔΜΗΕ δήλωσε ότι εξετάζει ξανά την συμμετοχή της.
Η Κομισιόν έχει ζητήσει να κλείσουν όλες οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες το αργότερο έως τα μέσα Αυγούστου ενώ φέρεται να έχει διαμηνύσει τους κινδύνους που συνεπάγεται η διατήρηση της στάσης της ΡΑΕΚ για το έργο (ανάκτηση κόστους κατά την λειτουργία και όχι την κατασκευή), κινδύνους που φαίνεται να συνδέονται με την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των 657 εκ. που είναι και τα μόνα λεφτά πάνω στο τραπέζι για το πρότζεκτ του 1,9 δισ.
Για τον ΑΔΜΗΕ, η βιωσιμότητα του έργου κρίνεται επισφαλής όσο δεν αποσαφηνίζεται το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα καθορίσει και την συμμετοχή των επενδυτών στο έργο, θεωρώντας ότι η στάση της Κύπρου υπονομεύει αυτή την προσπάθεια.
Σήμερα, πέρα από την αναθεώρηση της απόφασης για το χρόνο ανάκτησης του εσόδου από την ΡΑΕΚ, την οποία έχει ήδη ζητήσει με αίτημά του ο ΑΔΜΗΕ, η ΡΑΑΕΥ θα πρέπει μέχρι τα τέλη Ιουλίου να έχει εγκρίνει και το επιτρεπόμενο έσοδο για το 2025, πόσα δηλαδή χρήματα πρέπει να ανακτήσει ο Διαχειριστής με βάση όσα έχει ξοδέψει.
Η μελέτη κόστους οφέλους
Το επόμενο κρίσιμο ραντεβού θα είναι την Πέμπτη 11 Ιουλίου που μεταβαίνει στην Κύπρο ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης προκειμένου να παρουσιάσει την τελική μελέτη κόστους οφέλους που θα κρίνει την στάση των Κυπρίων στο έργο, σε μια περίοδο που φαίνεται να υπάρχουν διαφορετικές γραμμές για το έργο. Πρόκειται για μια άποψη που όσο περνά ο καιρός φαίνεται να εμπεδώνεται και στην ελληνική κυβέρνηση. Αναζητάτε επομένως plan B και ένας αξιόπιστος συνομιλητής που θα βγάλει το έργο από το τέλμα και αυτός όπως λένε οι πληροφορίες δεν είναι άλλος από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη.
Η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής της Κύπρου (ΡΑΕΚ) να απορρίψει το αίτημα του ΑΔΜΗΕ για μερική ανάκτηση του κόστους του έργου με αύξηση των τελών χρήσης στους καταναλωτές από την κατασκευή (αρχές 2025) και όχι από την λειτουργία του έργου όπως ζητά η ΡΑΕΚ έχει σημάνει συναγερμό και στην Αθήνα που επιδιώκει τα τελευταία 24ωρα να αποκρυπτογραφήσει τις κυπριακές αντιδράσεις και να πιέσει για την αλλαγή της στάσης της Ρυθμιστικής Αρχής. Στο πλαίσιο αυτό κορυφώνονται οι διεργασίες και οι ζυμώσεις της πολιτικής ηγεσίας προκειμένου να δοθεί μια καλύτερη ορατότητα στο έργο, την στιγμή που η άλλη πλευρά δεν φαίνεται να έχει μία ενιαία κυβερνητική γραμμή. Κάτι άλλωστε που επιβεβαιώνουν και οι πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του Κύπριου υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, ο οποίος έδειξε να συμπλέει δημόσια με μια αλλαγή στάσης της ΡΑΕΚ, υπογραμμίζοντας τα μακροπρόθεσμα οφέλη για τον καταναλωτή και την ανάγκη για πράσινη στροφή της χώρας.
Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει σε αυτή την διαδρομή, την κυβερνητική διγλωσσία, τα επιχειρηματικά συμφέροντα της Κύπρου που δεν βλέπουν με καλό μάτι το έργο αλλά και τις απόψεις ότι η χώρα κινείται σε λάθος δρόμο. Χαρακτηριστικά είναι χθεσινά δημοσιεύματα των κυπριακών μέσων που σχολιάζοντας ποιος ωφελείται από το έργο, έλεγαν ότι για το Great Sea Interconnector «υπάρχει σωρεία αναπάντητων ερωτημάτων, ανάμεσα σε αυτά και αν θα υλοποιηθεί…» την ώρα που η Κύπρος θα έπρεπε να πασχίζει για την άμεση αξιοποίηση του φυσικού αερίου έναντι των ακριβών πετρελαϊκών μονάδων και μονάδων μαζούτ που διαθέτει που θα μπορούσε να ρίξει έως και 60% το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος.
Τα κυπριακά μέσα, θυμίζουν επίσης τις αναθεωρημένες απαιτήσεις του κόστους του έργου (από 1,5 δις. ανέβηκε στο 1,9 δις.) αλλά και τους ευνοϊκούς όρους που προβλέπει η συμφωνία με τον ΑΔΜΗΕ (4,6% το WACC συν premium 3,7% για 12 χρόνια) και υπογραμμίζουν την στάση του Διαχειριστή, λέγοντας ότι χαρακτηρίζεται από τελεσίγραφα, πιέσεις και παρεμβάσεις στα εσωτερικά της χώρας.
Τα οφέλη του έργου
Ο ειδικός σε θέματα ενέργειας Δρ Χαράλαμπος Έλληνας,πρώην πρόεδρος της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων της Κύπρου σχολιάζοντας τις εξελίξεις με το καλώδιο δήλωσε τις προηγούμενες μέρες έκπληξη για τα ζητήματα βιωσιμότητας που βάζει ο ΑΔΜΗΕ. Όπως είπε, είναι ένα έργο 2 δισ. Η ανάκτηση του κόστους από τους Κύπριους καταναλωτές ανέρχεται σε περίπου 25 εκ. τον χρόνο. «Δεν πιστεύω ότι το έργο των 2 δισ. θα είναι μη βιώσιμο, μόνο και μόνο για 25 εκ. τον χρόνο. Αν είναι έτσι, τότε έχουν πρόβλημα», είπε.
Αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα του έργου, σημείωσε ότι χρειάζεται η διασύνδεση καθώς όλες οι χώρες της Ευρώπης διασυνδέονται, μόνο η Κύπρος έχει μείνει έξω, προσθέτοντας ότι η ΕΕ έχει βάλει στόχο τουλάχιστον το 15% του ηλεκτρισμού κάθε χώρας να παρέχεται μέσω διασυνδέσεων. Επομένως, επισήμανε, «η Ευρώπη το βλέπει σαν κάτι απαραίτητο».
Σχετικά με την Κύπρο είπε ότι θα την βοηθήσει όσο αυξάνονται οι ΑΠΕ, που είναι στοχαστικές πηγές ενέργειας και χρειάζεται μια κάλυψη όταν δεν έχει ήλιο ή άνεμο. Σημείωσε, ωστόσο, ότι για να μειωθεί η τιμή ηλεκτρισμού στην Κύπρο, χρειάζονται τρία βήματα: εισαγωγή φυσικού αερίου, μπαταρίες και διασύνδεση.