Ραγδαίες και μάλιστα σε κορυφαίο κυβερνητικό επίπεδο είναι οι εξελίξεις γύρω από την κατασκευή του ηλεκτρικού καλωδίου Κρήτης- Κύπρου Ισραήλ ύψους 1,9 δις. μετά την άρνηση των Κυπρίων να εγκρίνουν το ρυθμιστικό πλαίσιο πληρωμών του έργου, με το οποίο η πορεία του «Great Sea Interconnector» παίρνει νέα τροπή.
Η απόφαση στην οποία είχε αναφερθεί εκτενώς χθες με ρεπορτάζ το newmoney, προκαλεί σεισμικές δονήσεις στην Αθήνα, οι οποίες έφτασαν χθες μέχρι το Πρωθυπουργικό γραφείο όπου πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με την διοίκηση του ΑΔΜΗΕ παρουσία και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρου Σκυλακάκη.
Στην σύσκεψη αυτή, από την οποία απουσίαζε η ΡΑΑΕΥ που έχει κομβικό ρόλο στο ρυθμιστικό πλαίσιο του πρότζεκτ καλούμενη να γεφυρώσει την μεγάλη απόσταση μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Κυπρίων, συζητήθηκαν όλες οι εξελίξεις γύρω από το έργο αλλά και οι επιπτώσεις από την επιμονή της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) να μην εγκρίνει την επιβολή τελών χρήσης συστήματος στους καταναλωτές από το 2025. Τονίζεται μάλιστα στην σχετική απόφαση της ΡΑΕΚ, ότι οποιεσδήποτε δαπάνες αφορούν την περίοδο αυτή δεν θα αναγνωριστούν και δεν θα ανακτηθούν με οποιοδήποτε τρόπο πριν από την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου.
Η απόφαση της ΡΑΕΚ αποτελεί το τελευταίο θερμό επεισόδιο στις ελληνοκυπριακές σχέσεις σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών, για την οποία εκφράζονται πλέον σοβαρές αμφιβολίες αν μπορεί να βρεθεί κοινή γραμμή πλεύσης μεταξύ των δύο μερών. Πρόσφατα, οι Κύπριοι έκαναν πίσω και στην χρηματοδότηση του έργου με 100 εκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης γεγονός που περιορίζει τις συνολικές επιχορηγήσεις του έργου στο ύψος στα 657 εκ. αντί των 750 εκ. Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να έχει πληρώσει ήδη για το έργο άνω από 150 εκ. και απομένει επιπλέον δόση 108 εκ. που είναι να διατεθεί ως τα τέλη Αυγούστου ώστε να καλυφθεί η απαίτηση των Γάλλων της Nexans να πληρωθούν το 15% που είναι η προκαταβολή του έργου. Μάλιστα για την επόμενη εβδομάδα 11 Ιουλίου έχει προγραμματιστεί το ραντεβού Μανουσάκη με την κυπριακή κυβέρνηση προκειμένου να παρουσιαστεί η μελέτη κόστους οφέλους του έργου που με τις τρέχουσες εξελίξεις είναι άγνωστο ποια θα είναι η τύχη της.
Σκληρή γλώσσα
Η δυσμενής εξέλιξη για την πορεία «Great Sea Interconnector» να ξεκινήσει η ανάκτηση με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου οδήγησε αργά χθες το βράδυ σε ανακοινώσεις την διοίκηση του ΑΔΜΗΕ σε ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα που φαίνεται να συμφωνήθηκαν ως οδικός χάρτης μετά και την απογευματινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ο διευθύνων σύμβουλος κ. Μάνος Μανουσάκης δήλωσε ότι θα ζητήσει την αναθεώρηση της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου και ότι σε διαφορετική περίπτωση το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου είναι μη βιώσιμο και θα σταματήσει.
Σύμφωνα με την διοίκηση του ΑΔΜΗΕ η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου ανατρέπει την προηγούμενη απόφαση μεθοδολογίας εσόδου, η οποία είχε ληφθεί όταν το έργο είχε ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης και βάσει αυτής ο ΑΔΜΗΕ έλαβε την επενδυτική απόφαση να αναλάβει το έργο, τον Οκτώβριο του 2023. Αυτή η ανατροπή κατά τον κ. Μανουσάκη δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. «Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο».
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Διαχειριστή έχει ήδη δεσμευτεί μέσω της απόφασης της ΡΑΑΕΥ ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην ηλεκτρική διασύνδεση κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ώστε να είναι το έργο βιώσιμο. «Αναμένουμε μία αντίστοιχη απόφαση και από την κυπριακή πλευρά».
Ο κ. Μανουσάκης υποστηρίζει ότι το ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου είναι μόλις 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, κόστος το οποίο θα ανακτηθεί από τη μείωση που θα προκαλέσει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της.
«Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει την οικονομική ευρωστία να κατασκευάσει το έργο, αλλά υπό τα δεδομένα που δημιουργεί αυτή η ρυθμιστική απόφαση κανένας επενδυτής δεν θα γινόταν μέτοχος». Συνεπώς τονίζει, αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τους καταναλωτές της Κύπρου, καθώς θα χαθεί η ευκαιρία να μειωθεί το πολύ υψηλό κόστος ενέργειας που πληρώνουν σήμερα, καταλήγει η δήλωση του ΑΔΜΗΕ.