Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Η Ελλάδα γερνάει. Και δεν γερνάει σαν το καλό κρασί — γερνάει σαν το γάλα που ξέχασες στο ψυγείο δύο εβδομάδες. Το 2023 γεννήθηκαν 71.200 παιδιά και πέθαναν 127.200 άνθρωποι. Ισοζύγιο: -56.000.
Μια μικρή πόλη εξαφανίζεται κάθε χρόνο — και κανείς δεν αναρωτιέται πού πήγε.
Κάνουμε πως δεν το βλέπουμε, σαν αυτούς που οδηγούν με το λαμπάκι της βενζίνης αναμμένο και λένε «θα φτάσω». Μόνο που εδώ δεν υπάρχει βενζινάδικο σε κάθε γωνία.
Αν δεν γεννιούνται παιδιά σήμερα, δεν θα υπάρχουν εισφορές αύριο.
Δεν είναι πολιτική θέση — είναι αριθμητική δημοτικού. Και το κράτος κόβεται στο μάθημα.
Πώς λειτουργεί το σύστημα — και γιατί καταρρέει
Το ασφαλιστικό μας είναι διανεμητικό. Οι εργαζόμενοι του σήμερα πληρώνουν με τις εισφορές τους τις συντάξεις που δίνονται σήμερα.
Δεν αποταμιεύεις για σένα — πληρώνεις του παππού και της γιαγιάς.
Και όταν γεράσεις, θα περιμένεις τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν να πληρώσουν για σένα.
Καλή τύχη — θα τη χρειαστείς.
Ας δούμε τι σημαίνει αυτό στην πράξη — τι παίρνεις και τι (δεν) σου φτάνει.
Η σύνταξη γήρατος (Ν. 4387/2016) έχει δύο κομμάτια:
Εθνική σύνταξη: 413,76€ για 20 χρόνια ασφάλισης. Αρκούν; Αν τρως μία φορά την ημέρα, δεν αρρωσταίνεις ποτέ και ζεις σε σπίτι χωρίς ενοίκιο, ίσως.
Ανταποδοτική σύνταξη: περίπου 50% των αποδοχών σου μετά από 40 χρόνια δουλειάς.
Αν έβγαζες 1.500€, παίρνεις γύρω στα 750€ ανταποδοτική — και με την εθνική, φτάνεις τα 1.163€.
Όχι τραγικά. Μέχρι να καταλάβεις ότι αυτό προϋποθέτει να υπάρχουν εργαζόμενοι που πληρώνουν — κι αυτοί λιγοστεύουν.
Και από το 2027, έρχεται η «ρήτρα προσδόκιμου ζωής».
Όσο περισσότερο ζεις, τόσο περισσότερο θα δουλεύεις. Αυτόματα.
Χωρίς ψήφιση, χωρίς εξηγήσεις.
Μια μέρα θα ξυπνήσεις και θα δεις: «Συγγνώμη φίλε, τώρα συνταξιοδοτείσαι στα 68».
Και μετά στα 70. Και μετά… ποιος ξέρει;
Το «δώρο» της χηρείας
Μέχρι το 2016, όταν πέθαινε ο σύζυγος, ο επιζών έπαιρνε το 70% της σύνταξής του.
Ο Νόμος Κατρούγκαλου το έριξε στο 50%.
Γιατί; «Έχεις μισά έξοδα». Ναι — και μισό φαγητό, μισή αξιοπρέπεια, μισή ζωή.
Η «πρώτη φορά Αριστερά» με το «ηθικό πλεονέκτημα». Μόνο που ο ηθικός λογαριασμός δεν πληρώνει το ρεύμα.
Το 2019 διορθώθηκε εν μέρει, αλλά κανείς δεν ξέρει αν είναι προσωρινό ή αν μια μέρα θα έρθει το κράτος με ύφος εφορίας:
«Συγγνώμη, σας δώσαμε παραπάνω. Επιστρέψτε τα με τόκους».
Φαντάσου να είσαι 75, χήρος, με 700€ και να σου στείλουν χαρτί:
«Οφείλετε 8.000€».
Αυτό δεν είναι κοινωνικό κράτος. Είναι bullying ηλικιωμένων.
Ποιος φταίει;
Απλό: όλοι οι διαχρονικά ανεύθυνοι κυβερνώντες.
Από το 2000 και μετά, κάθε κυβέρνηση γνώριζε το δημογραφικό. Κάθε υπουργός το ανέφερε. Κανείς δεν έκανε τίποτα.
Γιατί; Γιατί τα μέτρα χρειάζονται 20 χρόνια για να αποδώσουν. Και οι πολιτικοί σκέφτονται μέχρι τις επόμενες εκλογές.
Αντί να φτιάξουν πραγματικά κίνητρα για γεννήσεις — φοροελαφρύνσεις, στέγαση, παιδικούς σταθμούς χωρίς αίτηση-ρουλέτα —
επέλεξαν την εύκολη λύση: μετανάστευση.
Νόμιμη ή παράνομη, αδιάφορο.
Το πρόβλημα δεν λύνεται με εισαγωγή πληθυσμού.
Αυτό δεν λέγεται «δημογραφική πολιτική».
Λέγεται πληθυσμιακή υποκατάσταση — και έχει συνέπειες στην κοινωνική συνοχή και την εθνική ταυτότητα.
Το 2024, στο πρώτο πεντάμηνο, γεννήθηκαν μόλις 28.500 παιδιά.
Και η κυβέρνηση ανακοίνωσε «μέτρα». Επιδόματα, λέει. Ωραία.
Αλλά πού είναι η πολιτική για να μπορέσει ένας 30άρης να νοικιάσει σπίτι χωρίς να δίνει το 60% του μισθού του;
Πού είναι τα εργαλεία για να κάνει οικογένεια χωρίς να χρειάζεται δύο δουλειές;
Τα επιδόματα είναι παυσίπονα, όχι θεραπεία.
Η σκληρή αλήθεια
Η σύνταξη που περιμένεις δεν θα υπάρξει.
Ή, αν υπάρξει, δεν θα είναι αυτή που φαντάζεσαι.
Γι’ αυτό — σταμάτα να περιμένεις το κράτος. Δεν θα σε σώσει.
Με το ζόρι σώζει τον εαυτό του.
Ξεκίνα να σώζεις εσύ τον εαυτό σου:
- Αποταμίευσε, έστω 50€ τον μήνα.
- Φτιάξε παθητικό εισόδημα: ακίνητα, μερίσματα, επενδύσεις.
- Κάνε ιδιωτικό συνταξιοδοτικό. Ναι, κοστίζει.
Αλλά όχι όσο κοστίζει να είσαι 70 και να μετράς κέρματα.
Έρχονται πελάτες στα 55+ και ζητούν πρόγραμμα σύνταξης.
Τώρα θυμήθηκες να σώσεις τα γηρατειά σου;
Το τρένο έφυγε — κι εσύ ακόμα στο σταθμό με το εισιτήριο στο χέρι.
Και λυπάμαι — δεν έχει επιστροφή.
Η προστασία σου είναι δική σου ευθύνη.
Τα γηρατειά σου είναι δική σου ευθύνη.
Και όσο νωρίτερα το καταλάβεις, τόσο λιγότερο θα πονέσεις.
Χωρίς παιδιά σήμερα, δεν υπάρχουν εισφορές αύριο.
Χωρίς εισφορές αύριο, η σύνταξή σου θα είναι μια υπόσχεση γραμμένη στην άμμο.
Προστατέψου. Πρόβλεψε. Αποταμίευσε. Ασφαλίσου.
Γιατί το κράτος δεν θα το κάνει για σένα — και δεν θα μπορέσει.
Εσύ όμως μπορείς. Και χρειάζεται. Γιατί η ευθύνη για το αύριο δεν μεταβιβάζεται.
Ιωάννης Β. Νικηφόρος
Σύμβουλος Διαχείρισης Ασφαλίσιμων Κινδύνων
Ασφαλιστικός Πράκτορας / Συντονιστής Ασφαλιστικών Πρακτόρων