Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Πρόσφατα, ακόμη και ο πιο άσχετος με τα νομικά έμαθε τι σημαίνει «δικαίωμα στη σιωπή». Το μάθημα το παρέδωσε. Ο Γιώργος Ξυλούρης, όσο κι αν τον «έψηνε» η ΖΩΗ, πήγε διαβασμένος. Δεν θα πω ότι ήταν υπόδειγμα μαθητή — αλλά αυτό είναι αλλουνού παππά Ευαγγέλιο.
Ο νόμος είναι σαφής: «Ο μάρτυρας δεν υποχρεούται να καταθέσει περιστατικά που μπορεί να οδηγήσουν στην ενοχοποίηση του». Κι αν είναι ύποπτος ή κατηγορούμενος; Τότε η σιωπή του γίνεται οχυρό.
Ωραία όλα αυτά. Μόνο που ο μέσος πολίτης δεν ξέρει ούτε ποιο άρθρο τον προστατεύει ούτε ποιο τον καίει. Και γιατί να ξέρει; Δεν είναι νομικός. Είναι όμως αυτός που πληρώνει τη νύφη — πάντα. Γιατί η άγνοια, σε αυτή τη χώρα, χρεώνεται με ΦΠΑ.
«Έχω δικηγόρο φίλο!»
Αχ, η κλασική ελληνική φράση. Πιο συχνή κι από το «να βρεθούμε για καφέ». Μόνο που το «έχω φίλο δικηγόρο» δεν είναι νομική κάλυψη. Είναι φρούδες ελπίδες. Γιατί ο φίλος σου μπορεί να είναι εξαιρετικός στο οικογενειακό, αλλά όχι στο εργατικό. Και ναι — θα σε χρεώσει. Ίσως όχι στην αρχή, αλλά θα έρθει η ώρα. Ο τσάμπας πέθανε, και του έκαναν και τα σαράντα με επιμέλεια.
Το δίκαιο, δυστυχώς, δεν είναι δωρεάν
Η Νομική Προστασία δεν είναι πολυτέλεια. Είναι η τελευταία σου άμυνα πριν σε ισοπεδώσει το σύστημα. Θες δικηγόρο; Πλήρωσε. Θες υπεράσπιση; Πλήρωσε. Θες να γλιτώσεις από τη γραφειοκρατία; Πλήρωσε — και ίσως σε αφήσουν να αναπνεύσεις.
Όλοι λέμε «μακάρι να μη χρειαστεί». Ναι — μέχρι να χτυπήσει το κουδούνι και να δεις το εξώδικο να σε κοιτάει στα μάτια. Εκεί τελειώνει το «μακάρι» και αρχίζει το «μακάρι να είχα ασφαλιστεί».
Η καθημερινή παγίδα
Δεν χρειάζεται να είσαι εγκληματίας για να μπλέξεις. Αρκεί να είσαι πολίτης — με αυτοκίνητο, σπίτι, δουλειά ή απλώς συνδεδεμένος στο internet. Ένα απλό τροχαίο, κι είσαι «υπαίτιος». Μια κουβέντα στη δουλειά, κι είσαι «τοξικός υπάλληλος». Ένα ελαττωματικό προϊόν, κι είσαι «ιδιότροπος πελάτης». Το σύστημα δεν σε βλέπει σαν άνθρωπο. Σε μετατρέπει σε φάκελο. Και κάθε φάκελος χρειάζεται δικηγόρο. Όχι όποιον να ’ναι — εκείνον που ξέρει πού να σταθεί.
Παράδειγμα από την πραγματικότητα
Ο Γιώργος οδηγούσε αμέριμνα, ώσπου τον τράκαρε κάποιος. Η ασφαλιστική του υπαίτιου αρνήθηκε να πληρώσει, γιατί — λέει — «τα ανταλλακτικά είναι ακριβά». Ο Γιώργος έμεινε με τα τιμολόγια απλήρωτα και τα νεύρα του σμπαράλια. Ώσπου ενεργοποίησε τη Νομική Προστασία του. Ο δικηγόρος ανέλαβε την υπόθεση, επικοινώνησε με την ασφαλιστική και μέσα σε λίγες μέρες η αποζημίωση καταβλήθηκε. Χωρίς δικαστήρια. Χωρίς εξαντλητικά τηλεφωνήματα. Αυτή είναι η διαφορά: να έχεις φωνή που ακούγεται.
Τι δεν καλύπτει η νομική προστασία
Να είμαστε ξεκάθαροι. Η νομική προστασία δεν είναι «λευκή επιταγή». Δεν καλύπτει υποθέσεις σε εξέλιξη, σε κάποιες καλύψεις έχει περίοδο αναμονής και έχει ανώτατα όρια κάλυψης ανά υπόθεση. Όμως για τον μέσο πολίτη που θέλει να προστατευτεί από τα καθημερινά, καλύπτει πάνω από το 90% των πιθανών σεναρίων. Και αυτό είναι που μετράει.
Η ειρωνεία της σιωπής
Το δικαίωμα στη σιωπή είναι ωραίο στα χαρτιά. Στην πράξη, χωρίς νομική προστασία, η σιωπή σου είναι πολυτέλεια που δεν μπορείς να πληρώσεις. Το δικαστήριο δεν συγκινείται από το «δεν ήξερα». Θέλει να έχεις δίπλα σου κάποιον που ξέρει. Αν δεν έχεις, εσύ πληρώνεις — και για την άγνοιά σου και για την αφέλειά σου.
«Μα εγώ δεν μπλέκω ποτέ σε προβλήματα»
Το ακούω συχνά. Και συνήθως το λένε άνθρωποι που οδηγούν, νοικιάζουν, εργάζονται ή ψωνίζουν online. Δηλαδή, άνθρωποι που ζουν. Το ερώτημα δεν είναι «αν», αλλά «πότε». Και η απάντηση δεν είναι πάντα ευχάριστη.
Η αλήθεια που δεν θέλουμε να ακούσουμε
Η νομική προστασία είναι το κράνος της καθημερινότητας. Δεν το φοράς γιατί περιμένεις το τρακάρισμα. Το φοράς γιατί έχεις δει τι συμβαίνει σε όσους δεν το φόρεσαν. Ένα εξώδικο κοστίζει 100–250 ευρώ.
Ένα ραντεβού με ειδικό, περίπου 100 ευρώ την ώρα. Μια δίκη μπορεί να κοστίσει χιλιάδες. Η νομική προστασία; Όσο ένας φραπές με κουλουράκι — όχι κάθε μέρα, ούτε καν κάθε εβδομάδα. Το δίκαιο κοστίζει. Η πρόληψη όχι.
Συμπέρασμα
Η Νομική Προστασία δεν είναι «ακόμη ένα ασφαλιστήριο». Είναι η διαφορά ανάμεσα στη φωνή και στη σιωπή. Δεν χρειάζεται να ξέρεις το δίκαιο απ’ έξω. Χρειάζεται να έχεις δίπλα σου εκείνον που το ξέρει.
Αν νομίζεις ότι δεν θα χρειαστεί, κράτα τον φραπέ και το κουλουράκι σου και περίμενε το εξώδικο. Όταν έρθει, μην πεις «μα δεν ήξερα». Γιατί τότε η ειρωνεία — και το τίμημα — θα πέσουν πάνω σου.
Διευκρίνιση
Ναι, είμαι ασφαλιστής και αυτή είναι η δουλειά μου. Αλλά κερδίζω μόνο αν εσύ κερδίσεις πρώτα. Γιατί αν έρθεις σε έξι μήνες και μου πεις ότι σε παραπλάνησα, δεν έχω κέρδος — έχω πρόβλημα. Το όνομά μου έχει βάρος σε αυτή την αγορά και δεν το ρισκάρω για μια προμήθεια.
Γι’ αυτό σου το λέω ξεκάθαρα: η νομική προστασία δεν είναι για όλους. Αλλά αν οδηγείς, νοικιάζεις, εργάζεσαι ή απλώς ζεις σε αυτή τη χώρα, τότε μάλλον είναι για σένα.
Αν το άρθρο σε έκανε να σκεφτεί — είτε έρθεις σε μένα, είτε πας αλλού — τότε έκανα τη δουλειά μου σωστά.
Ιωάννης Β. Νικηφόρος
Σύμβουλος Διαχείρισης Ασφαλίσιμων Κινδύνων
Ασφαλιστικός Πράκτορας / Συντονιστής Ασφαλιστικών Πρακτόρων
Πλατεία Κορνάρου 27, Ηράκλειο 71201