Τέλος σε μια ολόκληρη εποχή βάζει ο θάνατος του μεγαλύτερου κρητικού επιχειρηματία όλων των εποχών, Βαρδή Βαρδινογιάννη.
Παράγοντας που με ποικίλους τρόπους συνέβαλε -αναλογικά- στη διαμόρφωση της σημερινής Ελλάδας. Ήταν επίσης ένας άνθρωπος που είχε επιβιώσει από τρομοκρατική επίθεση της «17 Νοέμβρη», το 1990: «Σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε δοκάρι», συνήθιζε να λέει ο ίδιος για τις ρουκέτες που είχαν στόχο το αυτοκίνητό του.
Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης κατάγεται από την Επισκοπή Ρεθύμνου και ήταν το πέμπτο από τα συνολικά οκτώ παιδιά της οικογένειας. Οι γονείς του, Ιωάννης Βαρδινογιάννη και Χρυσή Θεοδωρουλάκη είχαν αποκτήσει τον Παύλο (1925-1984), την Αμαλία (1927-2016), τον Σήφη (1929- 2002), τον Νίκο (1931-1973), τον Βαρδή (1933-2024), τον Γιώργο (γεννηθείς το 1936), τον Θεόδωρο (1942-1996) και την Ελένη.
Ο ίδιος με τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη (το γένος Μπουρνάκη) απέκτησαν πέντε παιδιά: Τον Γιάννη Β. Βαρδινογιάννη (γεννηθείς το 1962), τη Χριστιάννα (1964), τον Γιώργο (1967), τον Νίκο (1974) και τη Βαρδιάννα (1976). Εξέχων μέλος της οικογένειας Βαρδινογιάννη, υπηρέτησε ως αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και είχε ενεργή δράση στην αντίσταση κατά της δικτατορίας των Συνταγματαρχών.
Ηγήθηκε του Ομίλου Motor Oil επί σχεδόν 50 χρόνια και είχε τη φήμη ανθρώπου που μετρούσε τα λόγια του και ανέκαθεν εκτιμούσε περισσότερο τα έργα. Στην ηγεσία της επιχείρησης, ωστόσο έφθασε και με τη βοήθεια της μοίρας: Ο αιφνίδιος θάνατος του αδελφού του Νίκου, τον οδήγησε να είναι εκείνος ο επικεφαλής, λίγο μετά τα εγκαίνια των διυλιστηρίων της εταιρείας στους Αγίους Θεοδώρους.
Πέραν της Motor Oil, όμως, ο άνδρας του οποίου η περιουσία εκτιμάται από το Forbes στα 2,7 δισ. δολ., είχε ιδρύσει, με τη σύντροφο της ζωής του, Μαριάννα Βαρδινογιάννη τον κοινωφελή οργανισμό «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη». Σήμερα, επικεφαλής της Motor Oil είναι ο γιος του Γιάννης, ενώ το ΔΣ απαρτίζεται από ανθρώπους εμπιστοσύνης του ίδιου του Βαρδή.
Ο Όμιλος Motor Oil αριθμεί δεκάδες επιμέρους εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε πάρα πολλούς τομείς: Ενέργεια, καύσιμα, ναυτιλία, τουρισμό, χρηματοπιστωτικά, ΜΜΕ, αθλητισμός, είναι μερικοί μόνο από αυτούς.
Η αντιδικτατορική του δράση με το «Βέλος»
Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης είχε φοιτήσει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και εντάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό, καθώς όνειρό του ήταν να γίνει αξιωματικός – με βλέψεις, φυσικά, να φτάσει στην ηγεσία του Σώματος.
Ωστόσο, η χούντα των Συνταγματαρχών ανέτρεψε τα σχέδιά του, καθώς οι επικεφαλής της τού ζήτησαν να αποστρατευτεί, όταν αρνήθηκε να μεταφέρει εξόριστους στα ξερονήσια, ως κυβερνήτης πλοίου. Τη δυσμενή μετάθεση διαδέχθηκε ο διωγμός, ενώ τελικά εξορίστηκε και ο ίδιος, στην Αμοργό, προτού αποστρατευτεί. Όμως ο ίδιος διατήρησε επαφές με συναδέλφους του και στην επιχείρηση ανταρσίας από το αντιτορπιλικό «Βέλος ΙΙ», ο ίδιος ήταν ενήμερος και στήριζε την προσπάθεια. Μάλιστα, αργότερα, προσέφερε εργασία στη Motor Oil σε όσους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού το επιθυμούσαν.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, σε συνέντευξή της το καλοκαίρι του 2023, είχε διηγηθεί, μιλώντας στον Μάκη Πολλάτο: «Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο γυμνάσιο, γνώρισα τον Βαρδή, έναν νεαρό αξιωματικό του Ναυτικού από το νησί της Κρήτης. Παντρευτήκαμε και ξεκινήσαμε τη ζωή μας μαζί σε πολύ νεαρή ηλικία. Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα λόγω της δικτατορίας στην Ελλάδα.
Ο σύζυγός μου ήταν αντίθετος σε αυτό το καθεστώς και εκδιώχθηκε από το Ναυτικό, φυλακίστηκε και στη συνέχεια στάλθηκε στην εξορία. Αν και είχα ένα νεογέννητο μωρό και δύο μικρά παιδιά, ένιωσα την ανάγκη να τον στηρίξω κι έτσι τον ακολούθησα στην εξορία, στην Αμοργό. Εκεί μείναμε σε ένα μικρό δωμάτιο χωρίς ηλεκτρικό και θέρμανση. Τα βγάλαμε πέρα χάρη στη γενναιοδωρία των ντόπιων που μας αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή, και πρέπει να σας πω πως ακόμα και σήμερα έχουμε στενούς δεσμούς με τους ανθρώπους αυτούς. »Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα από όλες τις εμπειρίες της ζωής, εύκολες και δύσκολες. Αυτή η πορεία με δίδαξε πως η ζωή είναι απρόβλεπτη και πολλές φορές σκληρή. Δεν πρέπει ποτέ να το βάζουμε κάτω. Θα ανατρέξω στα σοφά λόγια του Nelson Mandela: “..Rising every time we fall”. Να πέφτεις και να ξανασηκώνεσαι. Αυτό είναι η ζωή».
Η επίθεση από τη «17 Νοέμβρη»
Νοέμβριος του 1990. Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης έγινε στόχος της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη». Τρομοκράτες είχαν στήσει ενέδρα στην πλατεία Διλβόη στη Νέα Ερυθραία, από όπου γνώριζαν ότι περί τις 09:20 κάθε πρωί, περνούσαν τα αυτοκίνητα της συνοδείας του Βαρδή Βαρδινογιάννη.
Οι τρεις ρουκέτες που εκτοξεύθηκαν κατά του αυτοκινήτου του, σταμάτησαν καθώς αυτό ήταν θωρακισμένο. Οι τρομοκράτες είχαν επίσης τοποθετήσει βόμβα σε παρακείμενο σταθμευμένο αυτοκίνητο, η οποία όμως δεν εξερράγη. Το 2002, όταν είχε συλληφθεί, το μέλος της 17Ν Χριστόδουλος Ξηρός παραδέχθηκε τη συμμετοχή του στην τρομοκρατική επίθεση κατά του Βαρδή Βαρδινογιάννη.
Βαρδής Βαρδινογιάννης: Ο επιχειρηματίας, η ζωή και η δράση του
Η Motor Oil και η ιστορική συμφωνία με τους Άραβες Στον Όμιλο Motor Oil περιλαμβάνονται μεμονωμένες εταιρείες που έχουν τη δική τους σημασία για το ελληνικό επιχειρείν: Avin Oil, Cyclon (Shell στην Ελλάδα, μέσω της Coral), την nrg, τη MORE, τη VERD, την Optima Bank, τους τηλεοπτικούς σταθμούς Star και Alpha (παλαιότερα το Mega Channel), κά. Στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, ενδεικτική του επιχειρηματικού του δαιμόνιου, στάθηκε μία πολύπλευρης σημασίας συμφωνία: Αυτή της Motor Oil με τον αραβικό κολοσσό πετρελαιοειδών, Aramco.
Η συμφωνία υπεγράφη στο Λονδίνο, το 1996, προκαλώντας έκπληξη στον κλάδο των καυσίμων, διεθνώς. Η συμφωνία περιελάμβανε τη μετοχική αναδιάρθρωση της ελληνικής εταιρείας, με ίσο μερίδιο συμμετοχής 50% για κάθε πλευρά και αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις που είχαν γίνει ποτέ, έως τότε, στην Ελλάδα. Το 2005, τελικά, η Motor Oil εξαγόρασε και πάλι το μερίδιο των Αράβων, αφού είχε πια εδραιώσει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά πετρελαιοειδών.