Πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 4% του ΑΕΠ προβλέπει για την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διετία 2025-2026 έναντι μια σαφώς πιο συντηρητικής πρόβλεψης για μέσο πρωτογενές πλεόνασμα 3,1% που κάνει επίσημα το ΥΠΕΘΟ.
Συγκεκριμένα η Επιτροπή προβλέπει πλεόνασμα 3,8% του ΑΕΠ για φέτος και 4,4% του ΑΕΠ για το 2026. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναθεώρησε πρόσφατα το φετινό στόχο προβλέποντας για το 2025 πρωτογενές πλεόνασμα 3,2% του ΑΕΠ έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ.
Η διαφορά των δύο προβλέψεων δεν οφείλεται σε λάθος της Κομισιόν ή του ΥΠΕΘΟ. Απλώς η Επιτροπή κάνει προβλέψεις θεωρώντας αμετάβλητη τη δημοσιονομική πολιτική της Ελλάδας ενώ το ΥΠΕΘΟ συνυπολογίζει στο πρωτογενές πλεόνασμα και τα επιπλέον μέτρα στήριξης τα οποία επεξεργάζεται αλλά δεν έχει ανακοινώσει ακόμη για το 2026 και όλα τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες η Επιτροπή αναθεώρησε – επί του πιεστηρίου την πρόβλεψή της για φέτος στο 3,8% του ΑΕΠ από 4% του ΑΕΠ περιλαμβάνοντας τα πρόσφατα μέτρα για την επιστροφή του ενός ενοικίου σε 95.000 νοικοκυριά, το επίδομα των 250 ευρώ σε 1,44 εκατομμύρια συνταξιούχους και τη μόνιμη αύξηση του εθνικού ΠΔΕ κατά 500 εκ ευρώ.
Ωστόσο η ψηφιοποίηση της φορολογικής αρχής, οι μειώσεις 70 φόρων και η προσπάθεια που ξεκίνησε ουσιαστικά από πέρσι για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής έχουν ως αποτέλεσμα από το 2021 και μετά τα φορολογικά έσοδα να καταγράφουν συνεχή υπέρβαση έναντι των ετήσιων στόχων των προϋπολογισμών. Σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, με εξαίρεση τα δημόσια νοσοκομεία οι ισολογισμοί σε Ασφαλιστικά ταμεία και ΟΤΑ δίνουν θετικό ισοζύγιο. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί η συνεχής ανασκόπηση των δαπανών που προσθέτει μέσω της εξοικονόμησης δαπανών περίπου 900 – 1000 εκατομμύρια το χρόνο στα ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα.
Τα πιο δυνατά όπλα
Σε ότι αφορά τα επόμενα χρόνια, τα πιο ισχυρά όπλα για την διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων εκτός από την ανάπτυξη η οποία θα αυξάνει αναλογικά τα τακτικά έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους σε ποσοστό κοντά σε αυτό του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης θα είναι:
Τα έσοδα από φοροδιαφυγή. Υπενθυμίζεται ότι το 2024, από την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τους ηλεκτρονικούς ελέγχους και την τεκμαρτή φορολόγηση των μη μισθωτών, το δημόσιο εισέπραξε 2 δις περισσότερα φορολογικά έσοδα. Τα έσοδα αυτά, θεωρούνται από την επιτροπή “μόνιμα και επαναλαμβανόμενα”, αφ’ ής στιγμής προήλθαν από νομοθετική παρέμβαση του κράτους μέλους και εν προκειμένω της Ελλάδας. Η δε αύξηση που αναμένεται από χρόνο σε χρόνο θεωρείται δεδομένη, από το γεγονός ότι στο σύνολό τους, το πακέτο των 11 μέτρων κατά της φοροδιαφυγής, άρχισε να εφαρμόζεται από τον Μάϊο του 2024 , ενώ φέτος εφαρμόζεται από την αρχή του χρόνου. Το ζητούμενο για όλους είναι το πόσο υψηλότερα θα είναι τα έσοδα από φοροδιαφυγή φέτος. Μια πρόχειρη – και μάλλον πρόωρη – εκτίμηση που έγινε στην αρχή του χρόνου, μιλούσε για 1- 1,2 δις ευρώ επιπλέον έσοδα Η εκτίμηση αυτή αναμένεται να επικαιροποιηθεί προς το τέλος του καλοκαίρι. Ωστόσο και μόνοι τους οι ηλεκτρονικοί έλεγχοι θα συλλάβουν ακόμη περισσότερη φοροδιαφυγή φέτος και τα επόμενα χρόνια. Ως επόμενο βήμα το ΥΠΕΘΟ σχεδιάζει ανάλογες παρεμβάσεις για την λαθρεμπορία στα καύσιμα και τα καπνικά είδη.
Το τέλος ανθεκτικότητας κατά της κλιματικής κρίσης, το οποίο στην ουσία είναι ένας επιπλέον φόρος ο οποίος επιβλήθηκε στα ξενοδοχεία και τα καταλύματα. Το τέλος αυτό θεσμοθετήθηκε το 2023 μετά την καταιγίδα Daniel, εισπράχθηκε για πρώτη φορά το 2024 και υπεραπέδωσε. Συγκεκριμένα , έφερε στα δημόσιο ταμεία πρόσθετα έσοδα 830 εκατ. ευρώ έναντι των αρχικά υπολογισθέντων 650 εκατ. ευρώ, λόγω της καλύτερης του αναμενομένου πορείας του τουρισμού.
Πηγή: capital.gr