Συναλλαγές: Τα μετρητά αντέχουν…

Τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν την πιο κοινή μέθοδο πληρωμής μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΚΤ. Έρευνα που διεξήγαγε έδειξε ότι το 52% των συναλλαγών στην Ευρωζώνη γίνεται σε μετρητά. Το 2024 τα χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία στην Ευρωζώνη “αυξήθηκαν μέτρια”, με τα μετρητά να αποτελούν το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο μέσο πληρωμής στο σημείο πώλησης. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για την αύξηση των κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων στην Ελλάδα, όπου η αξία αυτών που κυκλοφορούσαν το 2024 μειώθηκε κατά 67,25%, έναντι αύξησης στην Ευρωζώνη κατά 1,34% συνολικά. Πέρυσι τον Δεκέμβριο η ΤτΕ υπολόγισε αριθμό κυκλοφορούντων χαρτονομισμάτων με αξία μόλις 3,8 δισ. ευρώ, που σημαίνει πτώση 82,5% στην αξία των χαρτονομισμάτων τα οποία κυκλοφόρησαν στη χώρα σε διάστημα μόλις 5 ετών. Το Ευρωσύστημα έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει ότι τα μετρητά παραμένουν διαθέσιμα, προσβάσιμα και αποδεκτά ως μέσο πληρωμής, αλλά και να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ ετοιμάζει νέα σειρά τραπεζογραμματίων. Η κυκλοφορία χαρτονομισμάτων αλλά και κερμάτων συνέχισε να αυξάνεται στην Ευρώπη. Στο τέλος του 2024 κυκλοφορούσαν 30,5 δισ. χαρτονομίσματα, με συνολική αξία περίπου 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 2,4%, σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, και η αξία τους 1,34%, στα υψηλότερα επίπεδα ιστορικά μετά το 2022. Ο αριθμός των χαρτονομισμάτων που κατατέθηκαν στις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες έφτανε συνολικά σε 856 δισ. ευρώ το 2024, από 890 δισ. ευρώ το 2023. Η μείωση αυτή οφειλόταν στο γεγονός ότι οι τράπεζες ανακυκλώνουν μεγαλύτερους όγκους χαρτονομισμάτων μεταξύ των πελατών, αντί να τα επιστρέφουν στις Κεντρικές Τράπεζες, εγκαθιστώντας, για παράδειγμα, περισσότερα ΑΤΜ, σύμφωνα με την ΕΚΤ. Σταθερή ήταν η αύξηση στην κυκλοφορία κερμάτων στη ζώνη του ευρώ, παρόμοια με εκείνη των δύο προηγούμενων ετών, και έφτασε σε 3 δισ. κέρματα, ονομαστικής αξίας 953 εκατ. ευρώ. Τι έδειξε η μελέτη της ΕΚΤ για τη χρήση μετρητών Τα μετρητά παραμένουν η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής στα σημεία πώλησης, λέει η ΕΚΤ. Μελέτη που διεξήγαγε έδειξε ότι τα μετρητά ήταν η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής στο σημείο πώλησης και χρησιμοποιούνταν στο 52% όλων των συναλλαγών. Ωστόσο το μερίδιο των πληρωμών με μετρητά μειώθηκε, από 59% που ήταν το 2022. Όμως, όσον αφορά την αξία των συναλλαγών, οι κάρτες αντιπροσώπευαν μεγαλύτερο μερίδιο συναλλαγών (45%) από τα μετρητά (39%). Το μερίδιο των διαδικτυακών πληρωμών στις καθημερινές πληρωμές των καταναλωτών αυξήθηκε από 17% σε 21%, ενώ το μερίδιο των πληρωμών στο σημείο πώλησης μειώθηκε από 80% σε 75%. Και στην Ελλάδα έρευνα της ΕΕΣΕ καταλήγει σε αντίστοιχα συμπεράσματα. Αν και αφορά το κοινό μέχρι 30 ετών, οι τρεις στους τέσσερις επιλέγουν, όταν πρόκειται να κάνουν αγορές μεγαλύτερες των 20 ευρώ, την κάρτα, ενώ οκτώ στους δέκα προτιμούν τις ψηφιακές πληρωμές. Πάντως, η μελέτη της ΕΚΤ αποκάλυψε επίσης ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών (62% το 2024, από 60% το 2022) θεωρούσε σημαντικό να έχουν μετρητά ως επιλογή πληρωμής. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι καταναλωτές της ζώνης του ευρώ (87% το 2024, από 89% το 2022) ανέφεραν ότι θεωρούν αρκετά εύκολο ή πολύ εύκολο να φτάσουν σε ΑΤΜ ή τράπεζα. Ωστόσο έρευνα της ΕΚΤ σχετικά με τη χρήση μετρητών από επιχειρήσεις της Ευρωζώνης, για την αποδοχή διαφόρων μέσων πληρωμής από τις εταιρείες, έδειξε ότι το μερίδιο των εταιρειών που δέχονται μετρητά είχε μειωθεί από 96% το 2021 σε 88% το 2024. Η πτώση στην αποδοχή μετρητών ήταν ιδιαίτερα απότομη σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες. Από τις εταιρείες που δέχονται επί του παρόντος μετρητά, το 94% δήλωσε ότι σκόπευε να συνεχίσει να το πράττει στο μέλλον. Λιγότερα πλαστά χαρτονομίσματα Στο μεταξύ, υποχώρησε ο αριθμός των πλαστών χαρτονομισμάτων, με βάση όσα ανακαλύπτονται. Αν και το 2024 βρέθηκαν τα περισσότερα πλαστά χαρτονομίσματα από το 2020 και μετά, ωστόσο την τελευταία πενταετία ανακαλύπτονται λιγότερα από 20 πλαστά χαρτονομίσματα ανά 1 εκατομμύριο χαρτονομισμάτων που κυκλοφορούν. Έτσι, το 2024 το επίπεδο των πλαστών τραπεζογραμματίων σε αναλογία με το σύνολο των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία ήταν χαμηλό σε σχέση με τα ιστορικά δεδομένα, λέει η ΕΚΤ. Συνολικά, περίπου 554.000 πλαστά τραπεζογραμμάτια ευρώ αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία το 2024, αντιπροσωπεύοντας, με βάση τα ιστορικά δεδομένα, ένα μικρό ποσοστό του συνόλου των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία. Αν και αυτό είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό, είναι υψηλότερο από ό,τι τα προηγούμενα έτη, όταν ο αριθμός των πλαστών ήταν εξαιρετικά χαμηλός λόγω της πανδημίας COVID-19, σχολιάζει η ΕΚΤ. Εντοπίζονταν “περίπου 18 πλαστά τραπεζογραμμάτια ανά εκατομμύριο γνήσιων τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία”. Η πιθανότητα παραλαβής πλαστού τραπεζογραμματίου είναι πολύ μικρή. “Τα περισσότερα πλαστά τραπεζογραμμάτια είναι χαμηλής ποιότητας, χωρίς καθόλου ή με πολύ κακές απομιμήσεις χαρακτηριστικών ασφαλείας. Τα χαρτονομίσματα μπορούν να ελεγχθούν χρησιμοποιώντας την απλή μέθοδο “αφής, εξέτασης και κλίσης” που περιγράφεται στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ με τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων και στους ιστοτόπους των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωζώνης”. Ψηφιακό ευρώ Μέχρι το τέλος του 2025 η ΕΚΤ θα πρέπει να καταλήξει σε απόφαση για το αν θα προχωρήσει στην επόμενη φάση του έργου του ψηφιακού ευρώ. Η απόφαση για το εάν θα εκδοθεί ψηφιακό ευρώ θα ληφθεί μόνο αφού εγκριθεί το νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το έργο αυτό προχωρά, και το 2024 η ΕΚΤ άρχισε να αναπτύσσει μια μεθοδολογία, “ώστε να καταστεί το ψηφιακό ευρώ ευρέως χρησιμοποιούμενο μέσο πληρωμής και να προστατεύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής”. * Η ραγδαία μείωση των μετρητών στην ελληνική οικονομία – Στοιχεία ΤτΕ Πηγή: capital.gr