Ο Σόιμπλε μιλά για την ελληνική κρίση

Εάν εξαιρεθεί η δολοφονική επίθεση εις βάρος του τον Οκτώβριο του 1990, εξαιτίας της οποίας καθηλώθηκε για το υπόλοιπο του βίου του σε αναπηρικό αμαξίδιο ως τετραπληγικός και αν εξαιρεθεί επίσης το πολύκροτο σκάνδαλο δωροδοκίας του καγκελαρίου Χέλμουτ Κολ στο οποίο, κατ’ ανάγκην εμπλεκόταν και ο ίδιος, το κεφάλαιο «Ελλάδα» είναι, ομολογουμένως, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα -αν όχι συναρπαστικά- στο βιβλίο των απομνημονευμάτων του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Η αναδιήγηση γεγονότων που συγκλόνισαν τη χώρα μας και προκάλεσαν σειρά εξαιρετικά σοβαρών ανατροπών σε όλο το φάσμα της ελληνικής κοινωνίας, ως ανάγνωσμα πλέον πολλές φορές θυμίζει ένα πολιτικοοικονομικό θρίλερ.

Η εντύπωση αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με την έκταση των αναφορών στην Ελλάδα, αλλά και με τη σημασία που αποδίδει ο Σόιμπλε σε όσα έγιναν τότε. Πάντα, όπως τονίζει επανειλημμένα, προτάσσοντας την αγωνία του για το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης. Επ’ αυτού, απολύτως χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του, τα οποία κυκλοφόρησαν την προηγούμενη εβδομάδα, αποκλειστικά στη γερμανική γλώσσα: «Τη Δευτέρα 10 Μαΐου 2010 πήρα εξιτήριο από το νοσοκομείο των Βρυξελλών, όπου είχα νοσηλευτεί εκτάκτως, λόγω ραγδαίας επιδείνωσης της υγείας μου.

Το βιβλίο «Η ζωή μου στην πολιτική», που αποτελεί ουσιαστικά την πολιτική αυτοβιογραφία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κυκλοφορεί την επόμενη εβδομάδα στη Γερμανία

Με συνόδευε η σύζυγός μου, κρατώντας ψηλά τη φιάλη με τις ουσίες που μου χορηγούσαν ενδοφλεβίως. Οταν επιβιβαστήκαμε στο αεροπλάνο, η γυναίκα μου πήρε ένα κορδόνι παπουτσιών και έδεσε τον ορό κάπου στην οροφή. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή την εικόνα: την ίδια στιγμή που η δική μου ζωή κρεμόταν από ένα κορδόνι παπουτσιών, από μια κλωστή κρεμόταν επίσης η σταθερότητα του ευρώ. Και μαζί με αυτήν, το μέλλον της Ευρώπης».

Η συγκεκριμένη περιγραφή, αφενός ως προς το ύφος απηχεί με ενάργεια την προσέγγιση του Σόιμπλε στη συγγραφή των απομνημονευμάτων του: ξερή και ουδέτερη παράθεση των γεγονότων. Ψυχρή αποτύπωση σκέψεων. Πραγματισμός ακόμη και σε σχέση με τη σωματική ταλαιπωρία που υφίστατο, σχεδόν διαρκώς, λόγω της παράλυσής του. Το απολύτως ελάχιστο συναίσθημα. Παρ’ όλα αυτά, ο Σόιμπλε προσδίδει μια υποδόρια τραγικότητα στο κείμενό του, καθώς παραλληλίζει -ή και ταυτίζει ενδεχομένως- την επώδυνη κατάρρευση της υγείας του με τις δυσοίωνες προοπτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Υπό την τότε ιδιότητά του ως υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας και αντικειμενικά μιας από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, κατείχε επίσης έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στην ελληνική τραγωδία της οικονομικής κρίσης. Κατά συνέπεια, το γεγονός ότι ασχολείται εκτενώς με την ελληνική υπόθεση στην πολιτική αυτοβιογραφία του είναι έως και αναμενόμενο. Ωστόσο, το όχι και τόσο αναμενόμενο στοιχείο των απομνημονευμάτων του έγκειται στο γεγονός ότι έχει αφιερώσει περίπου 100 από τις 656 σελίδες του βιβλίου στην περιπέτεια της Ελλάδας κατά το διάστημα 2010-2015. Ισως, μάλιστα, η ολοκληρωμένη έως και σχολαστική παρουσίαση των γεγονότων εκείνης της ταραγμένης περιόδου, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο των κρίσιμων αποφάσεων, των ατελείωτων διεργασιών και διαπραγματεύσεων για την τύχη της Ελλάδας, να αποτέλεσε έναν από τους κύριους λόγους για τους οποίους ο Σόιμπλε αποφάσισε να γράψει το «Η ζωή μου στην πολιτική».

Σε μια πιο αφηρημένη προοπτική, ένα βιβλίο με τον τίτλο «Η ζωή μου στην πολιτική», το οποίο κυκλοφορεί μετά θάνατον του αυτοβιογραφούμενου προσώπου, εξ ορισμού αποτελεί, αν μη τι άλλο, μια άσκηση στην ειρωνεία – και ο συγγραφέας φημιζόταν για το σαρδόνιο, βραδυφλεγές, συγκαλυμμένο πλην τρομακτικά εύστοχο χιούμορ του. Επίσης, όταν ο συγγραφέας των απομνημονευμάτων του, των πολιτικών εν προκειμένω, έχει πεθάνει προ της εκδόσεως του έργου του, εξ ορισμού ως τεθνεώς έχει απαλλάξει τον εαυτό του από τις συνέπειες όσων αποκαλύπτει.

Ο πρώτος γύρος – Η «ελληνική απάτη» και οι έπαινοι

Η Ελλάδα αναδύεται στο κεφάλαιο 9 του βιβλίου, με τίτλο «Ραντεβού με την παγκοσμιοποίηση: Ως υπουργός Οικονομικών στο επίκεντρο καινούριων κρίσεων». Με αυτό ο Σόιμπλε ανοίγει τον φάκελο της ελληνικής κρίσης. Ξεκινά από το Σαββατοκύριακο 8-9 Μαΐου 2010, όταν η Ανγκελα Μέρκελ είχε μεταβεί στη Μόσχα, προσκεκλημένη του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, επ’ ευκαιρία των εορταστικών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 65 χρόνων από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Σόιμπλε παρατηρεί ότι αυτή ήταν η τελευταία φορά που Γερμανός καγκελάριος θα επισκεπτόταν τη Ρωσία. Οπως και να ’χει, όμως, ακόμη και σε εκείνη την πανηγυρική περίσταση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν βαθύτατα προβληματισμένοι για την οικονομία. «Στο κέντρο της οξύτατης κρίσης, αυτή τη φορά, ήταν η Ελλάδα», γράφει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Μόλις την Παρασκευή η Γερμανική Εθνοσυνέλευση (σ.σ.: Deutsche Bundestag), με μια ασυνήθιστα παρατεταμένη διαδικασία, ενέκρινε πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας που θα εφαρμοζόταν από τη Γερμανία μαζί με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε., προκειμένου η Ελλάδα να διασωθεί και να μη χρεοκοπήσει.

Το ύψος του προγράμματος ήταν 110 δισ. ευρώ. Τα 22 εξ αυτών συνεισφέρονταν από τη Γερμανία και χρειάστηκε να καταβάλλουμε τεράστια προσπάθεια, η Καγκελάριος Μέρκελ κι εγώ προκειμένου να πείσουμε τα μέλη της δικής μας παράταξης, του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), να επικυρώσουν το πρόγραμμα με την ψήφο τους».