Σφίγγει ο κλοιός στην τηλεοπτική πειρατεία

Η πειρατεία δεν είναι πλέον “γκρίζα ζώνη” στην Ελλάδα. Οι διωκτικές και δικαστικές αρχές δείχνουν πως η περίοδος της ανοχής έχει παρέλθει, με την επιβολή αυστηρών ποινών και χρηματικών προστίμων να καθιστά σαφές πως οι παράνομες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο και η παράνομη χρήση συνδρομητικών υπηρεσιών δεν μένουν πλέον ατιμώρητες. Ο νέος νόμος, που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2025, φέρνει ουσιαστικές αλλαγές: προβλέπει πρόστιμα όχι μόνο για όσους διανέμουν παράνομο περιεχόμενο, αλλά και για τους απλούς χρήστες. Συγκεκριμένα, η νομοθεσία προβλέπει κλιμακωτές κυρώσεις, από 750 ευρώ για οικιακούς χρήστες έως 1.500 ευρώ για δημόσια προβολή πειρατικού περιεχομένου, όπως σε καφέ και ξενοδοχεία. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι νέες ρυθμίσεις θα αποτρέψουν πολλούς από το να καταφύγουν σε παράνομες υπηρεσίες, αφού η νόμιμη συνδρομή είναι πλέον η οικονομικότερη –και ασφαλέστερη– επιλογή. Καθοριστικό βήμα προς την εφαρμογή του νομικού πλαισίου θεωρείται η έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), η οποία θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία επιβολής προστίμων και η οποία αναμένεται το προσεχές διάστημα.

Πρωτοφανείς καταδίκες για διαδικτυακή πειρατεία

Η ελληνική Δικαιοσύνη έχει ήδη στείλει ηχηρά μηνύματα. Στα τέλη του περασμένου μήνα το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά καταδίκασε έναν 59χρονο για τη λειτουργία παράνομου ιστοτόπου σε ποινή κάθειρξης 5 ετών και χρηματικό πρόστιμο 10.000 ευρώ, με επιπλέον 1.800 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα. Πρόκειται για μία από τις πρώτες σοβαρές καταδίκες για διαμοιρασμό αρχείων μέσω torrent στην Ελλάδα. Η απόφαση ήταν άμεσα εκτελεστή, χωρίς ανασταλτικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα ο καταδικασθείς να οδηγηθεί στη φυλακή. Η επιχείρηση είχε διεξαχθεί από την Υπηρεσία Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο συγκεκριμένος ιστότοπος είχε πάνω από 44.000 μέλη και παρείχε πρόσβαση σε 14.000 αρχεία torrent, μέσω των οποίων διακινούνταν παράνομα ταινίες, μουσική και λογισμικό.

Οι χρήστες δεν είναι “αθώοι θεατές”

Ένα κρίσιμο σημείο που ανέδειξε η υπόθεση είναι η ευθύνη των τελικών χρηστών. Οι περισσότεροι αγνοούν ότι, όταν χρησιμοποιούν προγράμματα τύπου BitTorrent, δεν κατεβάζουν απλώς υλικό, αλλά ταυτόχρονα το ανεβάζουν σε άλλους. Αυτό τους καθιστά ενεργούς διανομείς και νομικά συνυπεύθυνους. Με βάση το νέο πλαίσιο, ακόμα και η απλή χρήση ενός torrent client μπορεί να επισύρει ποινικές και χρηματικές κυρώσεις. Οι Αρχές επιδιώκουν να σπάσουν τον μύθο του “παθητικού θεατή”, υπενθυμίζοντας πως η συμμετοχή σε παράνομες πλατφόρμες συνιστά ενεργό αδίκημα.

Συνεχόμενα χτυπήματα σε κυκλώματα συνδρομητικής πειρατείας

Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται στην Ελλάδα ένα κύμα καταδικαστικών αποφάσεων, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα ότι η ανοχή στην πειρατεία είναι πλέον μηδενική. Πριν από μερικές ημέρες το Μονομελές Εφετείο Λάρισας επέβαλε ποινή κάθειρξης 5 ετών και χρηματική ποινή 20.000 ευρώ σε 50χρονο που αναμετέδιδε παράνομα συνδρομητικά κανάλια. Η ποινή ήταν χωρίς αναστολή και συνοδεύτηκε από ένταλμα σύλληψης, αφού ο κατηγορούμενος δεν προσήλθε στο δικαστήριο. Μάλιστα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, καταδικάστηκε και τελικός χρήστης που απλώς παρακολουθούσε παράνομα συνδρομητικά κανάλια. Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών τού επέβαλε ποινή φυλάκισης 5 μηνών με αναστολή, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό πως η πράξη ήταν “μικρής σημασίας”.

Η μεγαλύτερη δίκη για πειρατεία στη χώρα

Κομβικής σημασίας εξέλιξη είναι και η μεγαλύτερη δίκη για υπόθεση πειρατείας που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην Ελλάδα, από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, με συνολικά 17 κατηγορουμένους, που συνελήφθησαν πανελλαδικά έπειτα από έρευνα της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Πατρών. Η δικογραφία, κακουργηματικού χαρακτήρα, περιλαμβάνει κατηγορίες για σύσταση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, καθώς και για παραβιάσεις των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με το προανακριτικό έργο, τα μέλη της οργάνωσης δραστηριοποιούνταν για τουλάχιστον 8 χρόνια, διαθέτοντας παράνομους αποκωδικοποιητές και λογισμικό, μέσω των οποίων εξασφάλιζαν πρόσβαση σε συνδρομητικά κανάλια. Η αστυνομική έρευνα αποκάλυψε ότι το πελατολόγιο της οργάνωσης περιελάμβανε περισσότερους από 13.000 χρήστες, ενώ το παράνομο οικονομικό όφελος ξεπέρασε τα 25 εκατομμύρια ευρώ. Η ζημιά για τις νόμιμες εταιρείες παροχής –όπως ο ΟΤΕ, η Vodafone και η Nova– εκτιμάται ότι ανήλθε στα 100 εκατομμύρια ευρώ, καθιστώντας την υπόθεση τη μεγαλύτερη σε όγκο και οικονομικό αντίκτυπο που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα στη χώρα.

Οικονομική αιμορραγία

Σε πάνω από 400 εκατ. εκτιμάται η συνολική ετήσια επίπτωση στο ΑΕΠ της χώρας από την οπτικοακουστική πειρατεία, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για λογαριασμό της Εταιρίας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων (ΕΠΟΕ). Η μελέτη, που βασίζεται στην επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων, εκτιμά ότι οι θέσεις εργασίας που χάνονται κάθε χρόνο ξεπερνούν ακόμα και τις 5.000 (σύνολο οικονομίας). Οι απώλειες φόρων από τη συνδρομητική τηλεόραση (ΦΠΑ, ειδικό τέλος 10%) υπολογίζονται σε έως και 59 εκατ. ετησίως, ενώ οι απώλειες για την εγχώρια νόμιμη αγορά ανέρχονται σε έως και 162 εκατ. ετησίως. Πηγή: capital.gr