Μεγάλο “αγκάθι” για τις επενδύσεις το ελληνικό δικαστικό σύστημα

Τα τελευταία 25 χρόνια έχουν γίνει δεκάδες προσπάθειες εκσυχρονισμού του ελληνικού δικαστικού συστήματος και επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης. 

«Κι όμως το αποτέλεσμα μέχρι σήμερα ήταν αρνητικό. Ο μέσος χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων δεν μειώθηκε – σε ορισμένες διαδικασίες μάλιστα μάλλον αυξήθηκε. Ο δε αριθμός των νεοεισερχομένων υποθέσεων μειώθηκε» όπως σημείωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Νομοθετικών Μεταρρυθμίσεων του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, Γιάννης Κυριακίδης στο συνέδριο Rule of Law 2024 Conference.

Οι θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας

Οι αριθμοί “μιλούν” από μόνοι τους

• Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο μέσος χρόνος δικαστικής επίλυσης μιας υπόθεσης είναι 1.771 μέρες. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 455 μέρες, όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δ. Βερβεσός. 
• Η εκδίκαση μίας υπόθεσης ασφαλιστικών μέτρων μπορεί να χρειαστεί έως και 4 μήνες.
• Απλές εμπορικές αντιδικίες χρειάζονται 3-4 έτη για να επιλυθούν.
• Για την απόδοση της νομής ενός ακινήτου ή την επίλυση μίας μισθωτικής διαφοράς χρειάζονται 2 χρόνια στα δικαστήρια.
• Για την επίλυση διοικητικών διαφορών χρειάζονται κατά μέσο όρο 8 και πλέον χρόνια.
• Για να κριθεί μία υπόθεση κακουργηματικής υπεξαίρεσης από λογιστή επιχείρησης απαιτούνται 12 και πλέον χρόνια. 

Επίσης, «η Ελλάδα έχει την παγκόσμια πρωτοτυπία να έχει τρεις δικαιοδοσίες: διοικητικά συμβούλια επικρατείας, πολιτικά, ποινικά και ελεγκτικό συνέδριο, που δε συντονίζονται μεταξύ τους και δεν επικοινωνούν» ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, Κωνσταντίνος Κουσούλης. 

«Η βραδύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης, που συχνά οδηγεί σε καταστάσεις αρνησιδικίας προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα των πολιτών, στις επενδύσεις και στην επιχειρηματικότητα. Αποτελεί ανασχετικό παράγοντα της οικονομικής ανάπτυξης» παραδέχθηκε στην ομιλία της η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα-Χριστοδουλέα. 

«Είναι αυτονόητο ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς διαθέτουν περιορισμένους πόρους για να αντιμετωπίσουν τις παρατεταμένες νομικές διαδικασίες. Χώρες με αργές νομικές διαδικασίες μπορεί να χάνουν επενδύσεις προς όφελος χωρών με πιο αποδοτικά νομικά συστήματα» σημείωσε.

Προτάσεις για μεταρρυθμίσεις

Η Ελλάδα διαθέτει τον 4ο υψηλότερο αριθμό δικαστών στην ΕΕ και τον 3ο υψηλότερο αριθμό δικηγόρων στην ΕΕ. Παρόλα αυτά, ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων, κυρίως αστικών και διοικητικών, είναι ο μεγαλύτερος στην ΕΕ.

Για την επιτάχυνση της λειτουργίας της δικαιοσύνης, ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, Κ. Κουσούλης, πρότεινε ουσιαστική επικοινωνία και συντονισμό μεταξύ των τριών δικαιοδοσιών της χώρας, μεταρρύθμιση στον τρόπο αξιολόγησης των δικαστών και αλλαγές στον τρόπο εξέλιξης των δικαστών ώστε να πάψει «η τυραννία της αρχαιότητας και της επετηρίδας στο ελληνικό δικαστικό σώμα» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επίσης πρότεινε να υιοθετηθούν λύσεις που έχει εφαρμόσει το γαλλικό δικαστικό σύστημα, όπως το γεγονός ότι το 35% των υποθέσεων που εισάγονται στο γαλλικό Συμβουλίο της Επικρατείας λύνονται με μία πράξη- διάταξη ενός δικαστή, χωρίς αιτιολογία και όχι με δικαστική απόφαση. Τα αιτήματα για έφεση περνάνε από ειδικό «φίλτρο» και μόλις το 25% γίνονται δεκτά, τα ασφαλιστικά μέτρα δικάζονται από έναν μόνο δικαστή και οι δικαστικές αποφάσεις είναι σύντομες και περιεκτικές.