Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης αξιοποιεί την υπεραπόδοση της οικονομίας και τον μετατρέπει σε δημοσιονομικό χώρο, χωρίς τον οποίον δεν θα μπορούσε να δίνει νέα -μόνιμα- μέτρα στήριξης κάθε χρόνο.
Σε αντίθεση με άλλες εποχές, το βοήθημα δε θα δίδεται σαν έκτακτος «μποναμάς» πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων. Με την έγκριση και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που το κρίνει συμβατό με τους δημοσιονομικούς κανόνες, θα καταβάλλεται «δια νόμου» αυτομάτως χωρίς αίτηση κάθε Νοέμβριο, σχεδόν παράλληλα με τη σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου την οποία προπληρώνονται στο τέλος του προηγούμενου μήνα. Και δεν αφορά μόνο χαμηλοσυνταξιούχους έως 700 ευρώ ή 800 ευρώ, αφού θα το λάβουν και συνταξιούχοι με μηνιαίες συντάξεις πάνω από 1.000 ή 1.150 ευρώ -ή και πολύ υψηλότερες ενδεχομένως.
Με βάση τα κριτήρια, οι δύο στους τρεις συνταξιούχους ηλικίας άνω των 65 ετών θα λαμβάνουν από φέτος το επίδομα 250 ευρώ, ενώ ζευγάρια συνταξιούχων θα λάβουν 500 ευρώ. Αρκεί το συνολικό οικογενειακό φορολογητέο εισόδημά τους, όπως αποτυπώνεται στη δήλωση Ε1 που θα υποβάλουν φέτος, να μην ξεπερνά τα 14.000 ευρώ αν ζουν μόνοι (άγαμοι, χήροι ή χήρες, διαζευγμένοι) ή τα 26.000 ευρώ αν είναι έγγαμοι ή μέλη συμβίωσης.
Για παράδειγμα, τα 250 ευρώ θα λάβει κάποιος τον Νοέμβριο, αν έχει συμπληρώσει τα 65 έτη και εφόσον πληρώθηκε σύνταξη τον Σεπτέμβριο, σε περιπτώσεις όπως οι εξής:
– άγαμος με μηνιαίο εισόδημα 1.166 ευρώ συνολικά από συντάξεις, χωρίς κανένα έσοδο από άλλη πηγή
– χήρος ή χήρα με σύνταξη 450 ευρώ το μήνα (5.400 ευρώ το χρόνο) και επιπλέον μισθό ή άλλα εισοδήματα εφόσον δεν ξεπερνούν τα 8.600 ευρώ το χρόνο
– ζευγάρι όπου ο ένας μόνον λάμβανε πέρυσι από συντάξεις έως και 2.166 ευρώ το μήνα, αλλά ο άλλος δεν είχε καθόλου εισόδημα
– ζευγάρι συνταξιούχων που και οι δύο μαζί λάμβαναν συντάξεις 2.166 ευρώ αθροιστικά κάθε μήνα, χωρίς να διαθέτουν κανένα άλλο εισόδημα. Αυτοί θα λάβουν μάλιστα από 250 ευρώ ο καθένας, δηλαδή 500 ευρώ συνολικά.
Καθώς κριτήριο δεν θα είναι αν παίρνει πχ 700 ή 800 ευρώ, αλλά το συνολικό φορολογητέο εισόδημά του, προκύπτουν και άλλες περιπτώσεις. Για παράδειγμα:
– μόνος συνταξιούχος που βγήκε σε σύνταξη πχ τον Σεπτέμβριο του 2024 και επί 4 μήνες εισέπραττε σύνταξη από 3.500 ευρώ, δηλαδή συνολικά 14.000 ευρώ μέσα στο 2014: θα πάρει 250 ευρώ τον Νοέμβριο. Ωστόσο δεν θα τα λάβει το 2026. Ενώ αν εργαζόταν πέρυσι μέχρι να πάρει σύνταξη και είχε και εισοδήματα από μισθό μέσα στο 2024, υπερβαίνει το όριο των 14.000 και αποκλείεται.
– αντιθέτως, χαμηλοσυνταξιούχος που φορολογείται με τεκμήρια άνω των 14.000 ευρώ και δεν μπορεί να τα καλύψει, χάνει το επίδομα. Για συνταξιούχους άνω των 65 ετών πάντως εφαρμόζεται μείωση 30% στα τεκμήρια, ενώ αναμένεται και περαιτέρω μείωση το 2026.
Ποιοι άλλοι ωφελούνται
Την ίδια παροχή θα λάβουν επίσης:
– δικαιούχοι προνοιακών παροχών αναπηρίας από τον ΟΠΕΚΑ (περίπου 193.000 άτομα).
Από πού βρήκαν τα λεφτά
Η ετήσια αυτή ενίσχυση αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου μέτρων, συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ ετησίως, που περιλαμβάνει επίσης την επιστροφή ενός ενοικίου σε περίπου 948.000 νοικοκυριά και την αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η δυνατότητα για αυτή τη μόνιμη παροχή στους συνταξιούχους, με ετήσιο κόστος 360 εκατομμύρια ευρώ, πηγάζει απευθείας από την υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων το 2024. Η χρονιά έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ και καθαρό πλεόνασμα 1,3%, δημιουργώντας τον απαραίτητο “χώρο”.
Και τα μέτρα δεν σταματούν εδώ. Από το ίδιο υπερπλεόνασμα -ρεκόρ (το μεγαλύτερο από το 1995 τουλάχιστον) θα χρηματοδοτηθούν και επιπλέον νέα μέτρα τον Σεπτέμβριο, τα οποία θα εξαγγείλει από την ΔΕΘ ο πρωθυπουργός, δηλαδή αυξήσεις μισθών- συντάξεων και φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, οι οποίες θα ισχύσουν από 1.1.2026. Ενώ παραμένει και ένα υπόλοιπο «δια παν ενδεχόμενο» που τυχόν έκτακτες καταστάσεις απαιτήσουν υπέρβαση δαπανών.
Με τα μέτρα αυτά «όσο αναβαθμίζεται η οικονομία της πατρίδας, τόσο θα αναβαθμίζεται και η οικονομική θέση του πολίτη, και, μάλιστα, στον αντίστοιχο χρόνο» δήλωση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ενώ, όπως εξήγησε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, «το πλεόνασμα δεν είναι το άθροισμα των φόρων. Το πλεόνασμα έρχεται από τρεις πηγές. Πρώτον, από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Δεύτερον από την ανάπτυξη της οικονομίας, με αύξηση της απασχόλησης. Και, τρίτον, από εξοικονόμηση κρατικών δαπανών», όπως ανέφερε.
Για να συμβεί αυτό, συνέβαλαν τρεις παράγοντες που “φούσκωσαν” το πλεόνασμα:
1. Φορολογικά έσοδα ρεκόρ: υπέρβαση 1 δισεκατομμύριο ευρώ (από Οκτώβριο του 24 έως τον Φεβρουάριο του 20’25) από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και τις αυξημένες αμοιβές: 519 εκατ. ευρώ από φόρους εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων και 497 εκατ. από έμμεσους φόρους, επιπλέον όσων αναμένετο ότι θα προέκυπταν με βάση την ανάπτυξη, τον υψηλό πληθωρισμό ή το μέτρο του τεκμαρτού εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών.
2. “Κουμπαράς” ασφαλιστικών εισφορών: υπέρβαση 862 εκατομμύρια ευρώ πάνω από τις προβλέψεις -και παρά τη μείωση των κρατήσεων- χάρη στην ταχύτερη αύξηση μισθών (7,4% αντί 5,2% που προβλεπόταν στον προϋπολογισμό), την ταχύτερη μείωση της ανεργίας (σήμερα στο 8,6%) και την εφαρμογή της κάρτας εργασίας που αποκαλύπτει την αδήλωτη εργασία.
3. Καλύτερη διαχείριση και απόδοση κρατικών δαπανών και περιουσίας, που μόνο αυτονόητες και δεδομένες δεν ήταν μέχρι πρότινος.
Συγκεκριμένα, καθοριστική συμβολή στο υπερπλεόνασμα είχαν:
– “υπεραποδόσεις” από την αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων: +430 εκατ. ευρώ
– εξοικονόμηση δαπανών στην κεντρική διοίκηση: +542 εκατ. ευρώ
– καλύτερα αποτελέσματα νομικών προσώπων του Δημοσίου: +748 εκατ. ευρώ
– διάφορα άλλα έσοδα (εξοικονόμηση τόκων, επιστροφές κ.λπ.): +270 εκατ. ευρώ
– βελτιωμένο αποτέλεσμα στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων: +100 εκατ. ευρώ
Αυτά οδήγησαν στην αύξηση των κρατικών δαπανών για το 2025 κατά 4,5% (περίπου €4,5 δισ.) σε σχέση με το 2024. Παρότι το ποσοστό αυτό ξεπερνά το ετήσιο ευρωπαϊκό όριο αύξησης δαπανών (3,7% φέτος για τη χώρα μας) η Ελλάδα έχει λάβει το “πράσινο φως” να το κάνει.
Ο λόγος;
Η εξαιρετική επίδοση του 2024. Πέρυσι, το όριο αύξησης δαπανών ήταν 2,6%, αλλά χάρη σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν που αναγνώρισε μόνιμα μέτρα αύξησης εσόδων 2 δισ. ευρώ (τα οποία μετρούν αρνητικά και αφαιρούνται από το όριο δαπανών), τελικά η καθαρή μεταβολή δαπανών για το 2024 κρίθηκε πως ήταν σχεδόν μηδενική, παρά τις δεκάδες νέες παροχές ή μειώσεις φόρων που ίσχυσαν, όπως το τέλος επιτηδεύματος κλπ.
Αυτά δημιούργησαν “δημοσιονομικό χώρο” που επιτρέπει μια ετήσια υπέρβαση έως 0,3% του ΑΕΠ (περίπου 700 εκατ. ευρώ), αρκεί η χώρα να πιάνει τον σωρευτικό στόχο στη διετία. Στη βάση αυτή, το 4,5% αποτελεί φέτος το ανώτατο επιτρεπτό όριο αύξησης δαπανών για τη χώρα μας στο 2025, ενώ απομένει και ένα υπόλοιπο ακόμα για το 2026.