Όλες οι διευκρινίσεις για την εξαήμερη εργασία

Ως «fake news» ή «ένα τεράστιο βήμα προς τα πίσω, προς τον Εργασιακό Μεσαίωνα», η 6ήμερη εργασία έκανε «πρεμιέρα» στην Ελλάδα την 1η Ιουλίου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Από την ΕΕ, την Τουρκία έως την Αμερική, το μέτρο που θεσμοθετήθηκε το περασμένο καλοκαίρι και ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την προηγούμενη βδομάδα έφερε τη χώρα μας στο διεθνές προσκήνιο, προκαλώντας ακόμη και τον χλευασμό διάσημων και μη youtubers και influencers!  

Όλα σχεδόν τα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα ασχολήθηκαν με το θέμα, επισημαίνοντας στην πλειονότητά τους πως μια χώρα που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, έχει τη μεγαλύτερη μέση εβδομάδα εργασίας -οι Έλληνες εργαζόμενοι περνούσαν κατά μέσο όρο 39,8 ώρες στη δουλειά τους, σε σύγκριση με τις 36,1, που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ- και ταυτόχρονα παρουσιάζει τη χαμηλότερη παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας -30% χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο- προχωρά σε ένα τέτοιο μέτρο.

Εκφράζουν αμφιβολίες για  την αποτελεσματικότητά του, επισημαίνοντας βέβαια τη σημαντική έλλειψη προσωπικού και την ανάγκη κάλυψης συγκεκριμένων θέσεων από άτομα με εργασιακή εμπειρία. Για να καταλήξουν ότι πρόκειται για ένα μέτρο που έρχεται σε αντίθεση με τη γενική τάση μείωσης του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας και την εφαρμογή της 4ήμερης εργασίας, ως μέσο αύξησης της παραγωγικότητας. Που σε κάθε περίπτωση, είναι και το ζητούμενο.

Έτσι, για κάποιους η Ελλάδα έγινε ξαφνικά παράδειγμα προς αποφυγή, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν λόγο για διεθνή διασυρμό για τη χώρα μας. New York Times, Handelsblatt, Guardian, BBC, Washington Post και CNBC ασχολήθηκαν με το μέτρο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται  για απόφαση… μνημονιακής έμπνευσης.

Η κυβερνητική θέση

Την ώρα βέβαια που πληθαίνουν εντός και εκτός Ελλάδας οι φωνές αποδοκιμασίας του μέτρου, η κυβέρνηση δια στόματος της νέας υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως κάνει λόγο για fake news, υποστηρίζοντας ότι «δεν υπάρχει 6ήμερη εργασία». Εννοεί βέβαια ότι δεν θεσμοθετήθηκε μαζικά και για όλους η αύξηση του χρόνου εργασίας και ότι πρόκειται για ένα έκτακτο μέτρο.

Σύμφωνα με την κ.  Κεραμέως, δεν αλλάζει  ο κανόνας της πενθήμερης εργασίας, απλώς δίνεται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα, σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, για μία ημέρα έκτακτης εργασίας. Μάλιστα, η Ελληνίδα υπουργός σημειώνει ότι παραμένει σε ισχύ η δυνατότητα και για τετραήμερη εργασία, που έχει θεσπιστεί, καθώς και για άλλες ευέλικτες -για τους εργαζόμενους- μορφές εργασίας.

«Με τον πρόσφατο νόμο, προβλέπεται αναγκαστικά και η ημερήσια ανάπαυση και η υποχρεωτική εβδομαδιαία ανάπαυση και πόσες ώρες συνολικά μπορεί να εργαστεί ο εργαζόμενος σε περίοδο αναφοράς τεσσάρων μηνών. Άρα, όλες οι δικλίδες ασφαλείας είναι εκεί», επεσήμανε στην πρώτη της τηλεοπτική συνέντευξη (στην ΕΡΤ) η κ. Κεραμέως και συμπλήρωσε ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης «υπάρχει η δυνατότητα για έκτακτη μέρα εργασίας. Επομένως, η Ελλάδα δεν κάνει εδώ κάτι διαφορετικό και πόσω μάλλον έχει ήδη προσαρμοστεί και σε ένα πιο ευέλικτο σχήμα, αν θέλετε».

Σύμφωνα πάντως με τα συνδικάτα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η μεταρρύθμιση τελικά θα οδηγήσει στον θάνατο της πενθήμερης εβδομάδας εργασίας, όχι μόνο επειδή δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να επιβάλλουν όποτε το επιθυμούν την έκτη ημέρα εργασίας, αλλά και επειδή «η μεταρρύθμιση υπονομεύει τη νομική προστασία και καταργεί καθιερωμένα δικαιώματα των εργαζομένων στο όνομα της ευελιξίας».  

Τι προβλέπει

Ας δούμε λοιπόν, με βάση και τις αναλύσεις και τις τοποθετήσεις των ειδικών, τι  ακριβώς προβλέπει ο νόμος και πού κρύβονται οι παγίδες.

Την έκτη ημέρα απασχόλησης όσων εργάζονται με πενθήμερο σύστημα εργασίας εισήγαγε στη χώρα μας ο τελευταίος εργασιακός νόμος  Ν. 5053/2023, που έμεινε γνωστός ως νόμος  Γεωργιάδη. Κυρίως λόγω των τεχνικών προβλημάτων ως προς τις υποχρεώσεις των εργοδοτών και τις δηλώσεις στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, ξεκίνησε την εφαρμογή της την 1η Ιουλίου 2024.