Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Την ανηφόρα παίρνουν ξανά τα απλήρωτα χρέη του Δημοσίου σε ιδιώτες. Το 2024 «έκλεισε» με 246 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα «φέσια» του κράτους προς ιδιώτες, σε σχέση με το 2023.
Από το 2021 και μετά τα χρέη συνεχώς αυξάνονται κατά 200 έως 500 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο: από περίπου 1,85 δισ. το 2020 και το 2021, αυξήθηκαν σε 2,36 δισ. το 2022 και σε 2,8 δισ. το 2023, πριν φτάσουν στα 3,05 δισ. το 2024.
Λίγο πριν το τέλος της χρονιάς -όπως και σε προηγούμενα έτη- το Δημόσιο προέβη σε αυξημένες πληρωμές έναντι των οφειλών που είχαν συσσωρευθεί μέχρι Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο. Ωστόσο και μετά από αυτές τις πληρωμές, η αγορά περιμένει να εισπράξει από το Δημόσιο πάνω από 3 δισ. ευρώ, ή σχεδόν 1,3% του ΑΕΠ της χώρας κατά τη χρονιά που πέρασε. Και αυτό που φοβούνται οι προμηθευτές του δημοσίου είναι μήπως μετά τις τελευταίες πληρωμές του 2024, τα κρατικά χρέη αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι από τις αρχές του 2025.
Στην πράξη πάντως, τα απλήρωτα χρέη του Δημοσίου δεν αυξάνουν τα κρατικά πλεονάσματα. Αντιθέτως, από τη στιγμή που οι υποχρεώσεις πληρωμών αυτές έχουν δημιουργηθεί, προσμετρώνται και επιβαρύνουν τα κρατικά ελλείμματα, σαν τα ποσά να είχαν εκταμιευθεί μέσα στη χρονιά για να εξοφληθούν όλα αυτά τα χρέη.
«Πιστώσεις υπάρχουν αλλά… αργούν να φτάσουν εκεί που πρέπει», απαντούν από το οικονομικό επιτελείο στις επικρίσεις επαγγελματιών (υγείας κυρίως) ή και άλλων ιδιωτών προμηθευτών του δημοσίου, στην ανησυχητική καθυστέρηση που παρατηρείται στις πληρωμές τους.
Τον Σεπτέμβριο τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου είχαν «κτυπήσει κορυφή» φτάνοντας στα 3,6 δισ. ευρώ, πριν υποχωρήσουν στα 3,3 δισ. τον Νοέμβριο και στα 3 δισ. τον Δεκέμβριο.
Εξ αυτών, το 40% αφορά απλήρωτα χρέη των νοσοκομείων (1,164 δισ. ευρώ) και του ΕΟΠΥΥ (208 εκατ. ευρώ) για παροχές Υγείας. Στο μεγαλύτερο μέρος τους όμως (900 εκατ. έως 1 δισ. ευρώ περίπου) εκτιμάται ότι δεν θα πληρωθούν και θα διαγραφούν, όταν διενεργηθεί η εκκαθάριση της υποχρέωσης των προμηθευτών να επιστρέψουν ποσά στο δημόσιο, λόγω του συστήματος rebate και clawback που τους έχει επιβληθεί. Η υποχρέωση αυτή αφορά φαρμακευτικές εταιρίες και προμηθευτές νοσοκομειακού υλικού, καθώς όμως και άλλους παρόχους Υγείας όπως ιατρεία, διαγνωστικά κέντρα κλπ, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα από το αναδρομικό «κούρεμα» των απαιτήσεών τους.
Από τα υπόλοιπα 1,7 δισ. ευρώ των οφειλών που αναμένει να πληρωθεί η αγορά ως «κληρονομιά» από το 2024, οι μεγαλύτερες οφειλές αφορούν κυρίως:
· Εκκρεμείς επιστροφές φόρων ύψους 731 εκατ. ευρώ, που σημείωσαν αύξηση κατά 31% σε σχέση με τα 558 εκατ. ευρώ του Δεκεμβρίου του 2023 (αύξηση 173 εκατ. ευρώ σε ένα χρόνο).
Αύξηση παρατηρείται και στις επιστροφές φόρων που μένουν απλήρωτες για πάνω από τρεις μήνες (στα 400 εκατ. ευρώ από 284 εκατ. ευρώ το 2023), πολλές εκ των οποίων όμως έχουν καθυστερούν γιατί έχουν μπλέξει και στα δικαστήρια.
Αύξηση παρατηρείται όμως και στις «φρέσκες» υποχρεώσεις του Κράτους που δεν έχουν ακόμα συμπληρώσει 90 μέρες καθυστέρησης (331 εκατ. το 2024 έναντι 274 εκατ. ευρώ που ήταν η «κληρονομιά» του 2023). Το αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι η ΑΑΔΕ αναζητεί και δεν βρίσκει τους δικαιούχους, για να καταθέσουν δικαιολογητικά και να εισπράξουν επιστροφές φόρων 210 εκατ. ευρώ τις οποίες δικαιούνται.
· Πληρωμές 150 εκατομμυρίων σε δικαιούχους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), δηλαδή κυρίως εργολήπτες του δημοσίου ή και άλλους δικαιούχους συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων. Σχεδόν διπλασιάστηκαν από τα 80 εκατ. ευρώ που είχαν μείνει απλήρωτα στα τέλη του 2023, αν και μειώθηκαν από τα 213 εκατ. ευρώ που είχαν φτάσει τον περασμένο Σεπτέμβριο. Για να μπορέσουν να μειωθούν, η κυβέρνηση κατέθεσε και συμπληρωματικό προϋπολογισμό του ΠΔΕ προς τα τέλη του έτους. Ωστόσο οι υποχρεώσεις πληρωμών παραμένουν και πάλι αυξημένες, σχεδόν κατά 90% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
· Πληρωμές 231 εκατομμυρίων καθυστερούν και δεν πληρώνουν και οι δήμοι, σημειώνοντας αύξηση σχεδόν 50% εν σχέσει με τα 149 εκατομμύρια ευρώ που όφειλαν στα τέλη του 2023.
· Επιπλέον 377 εκατ. ευρώ αφορούν απλήρωτες υποχρεώσεις των ασφαλιστικών Ταμείων σε συνταξιούχους. Εκτός από εκκρεμείς συντάξεις, πάνω από τα μισά εξ αυτών (περίπου 200 εκατ. ευρώ) υπολογίζονται υποχρεώσεις πληρωμής αιτήσεων εφάπαξ από το ΕΤΕΑΕΠ και το πρώην Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων που, πάντως, αρχίζουν να μειώνονται δραστικά το 2024 καθώς η χορήγησή τους φαίνεται πως αρχίζει να επιταχύνεται σημαντικά, εν σχέσει με το 2023.
Πηγή: newmoney.gr