Αμοιβές: Χαμηλότερος από το 2000 ο μέσος μισθός στην Ελλάδα

Kατά 35,4% έχει αυξηθεί ο κατώτατος μισθός από το 2019, ενώ η δέσμευση της κυβέρνησης είναι να φτάσει τα 950 ευρώ το 2027. Σε σχέση με το 2019 το κέρδος για τους εργαζόμενους ισοδυναμεί πλέον με 5 επιπλέον καθαρούς μισθούς του 2019 στην τσέπη ετησίως.

Μετά την τελευταία αύξηση στα 880 ευρώ, ο δρόμος προς τα 950 ευρώ καθίσταται ευκολότερος και με σχεδόν μεγάλη βεβαιότητα μπορεί να συμπεράνει κανείς πως ο πήχης αυτός θα ξεπεραστεί το 2027, δηλαδή ο κατώτατος θα ξεπεράσει τα 950 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση την επόμενη διετία 2026 και 2027 θα πρέπει να δοθούν μεσοσταθμικές αυξήσεις της τάξης των 40 με 50 ευρώ ετησίως, ώστε από τα 880 ευρώ που είναι σήμερα ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί στα 920 ευρώ το 2026 και στα 950 ευρώ ή και πιο πάνω το 2027.

Ωστόσο, στις εκθέσεις τους για τον κατώτατο μισθό, οι επιστημονικοί φορείς επισημαίνουν ότι την ανοδική πορεία του κατώτατου μισθού δεν ακολουθεί ο μέσος μισθός, ο οποίος δεν είναι μόνο καθηλωμένος αλλά και χαμηλότερος από το 2000.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι υψηλότερος κατά 5,9% σε σχέση με το 2000, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με τον μέσο μισθό, που παραμένει χαμηλότερος κατά 12,4% από το 2000.

Τα στοιχεία

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κατά 5,4% αυξήθηκαν οι μισθοί στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, με εξαίρεση τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες νοικοκυριών, στο Δ’ τρίμηνο του 2024, ενώ για το σύνολο του περασμένου έτους η αύξηση ήταν 4,6%.

Στο ίδιο μήκος κύματος, το νέο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο 2025-2028 προβλέπει ότι οι μισθοί θα αυξάνονται με ρυθμό 4,5%, ενώ και η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει αυξήσεις 5% κατ’ έτος.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ΕΡΓΑΝΗ, τα στοιχεία της οποίας βασίζονται στις ΑΠΔ και αποδίδουν την σκληρή πραγματικότητα της αγοράς, το 2024 ο μέσος μισθός έφθασε κατά μέσο όρο τα 1.342 ευρώ, ενώ ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης διαμορφώθηκε στα 1.476 ευρώ. Δηλαδή, κατέγραψε αύξηση μόλις κατά 2,6%.

Το ΙΟΒΕ

Και πάλι όμως, ο «χάρτης» των μισθών έχει διαφοροποιήσεις ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Όπως αναφέρει στην έκθεσή του το ΙΟΒΕ:

Ένα μεγάλο μέρος των απασχολούμενων μισθωτών (περί τους 719.000 ή 28,5% του συνόλου) απασχολούνταν το 2024 σε μικρές επιχειρήσεις κάτω των 10 ατόμων. Στις μικρές επιχειρήσεις, ο μέσος μισθός ήταν 1.099 ευρώ το 2024, ενώ ο βαθμός συμπίεσης μισθών στις εν λόγω επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά υψηλός, με τον λόγο κατώτατου προς μέσο μισθό να αγγίζει το 79%, με αποτέλεσμα αυτοί οι κλάδοι και αυτές οι επιχειρήσεις να επηρεάζονται άμεσα από μεταβολές του κατώτατου μισθού.

Ενδεικτικά, η εστίαση, ο τουρισμός και η ψυχαγωγία είναι οι κλάδοι με τα χαμηλότερα ποσοστά πλήρους απασχόλησης. Συμπερασματικά, οι μεταβολές του κατώτατου μισθού αναμένεται να έχουν άμεσες επιδράσεις σε μεγαλύτερο μερίδιο εργαζομένων με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, εργαζομένων σε μικρομεσαίες εταιρείες, καθώς και εργαζομένων σε κλάδους υπηρεσιών.

Επίσης, ενώ οι μεταβολές στον κατώτατο μισθό τα τελευταία έτη έχουν καλύψει τις αυξήσεις στο γενικό επίπεδο των τιμών, δεν παρατηρείται το ίδιο και για τους μέσους μισθούς στην οικονομία. Ενδεικτικά, ο πραγματικός μέσος μισθός, σε συνέχεια σωρευτικής ανόδου κατά 25% την περίοδο 2000-2009, κατέγραψε συστηματική υποχώρηση την περίοδο 2010-2023, σωρευτικά κατά 30%, με αποτέλεσμα το 2022 να παραμένει σε πραγματικούς όρους 12,4% χαμηλότερος από το 2000. Αντίθετα, σε πραγματικούς όρους, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα το 2023 καταγράφεται 5,9% υψηλότερος από τον αντίστοιχο το 2000. Αυτό συνεπάγεται ολοένα και μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ του κατώτατου και του μέσου μισθού, σε πραγματικούς όρους τα τελευταία χρόνια.

Η ΤτΕ

Την ίδια ώρα, στην έκθεσή της για τον κατώτατο μισθό, η Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαιώνει τα ευρήματα των προηγούμενων ετών ότι οι επιδράσεις διάχυσης είναι ιδιαίτερα έντονες σε μισθολογικά κλιμάκια που βρίσκονται κοντά στον κατώτατο μισθό. Εκτιμάται ότι, όπως και με τις προηγούμενες αυξήσεις του κατώτατου μισθού, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,5%. Από την άλλη πλευρά, παρατηρείται ότι το ποσοστό θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό μειώθηκε σημαντικά το 2023, παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού, με αντίστοιχη αύξηση των θέσεων εργασίας στα κλιμάκια μηνιαίων αποδοχών 901-1.000 και 1.001-1.200 ευρώ. Αυτό ενδεχομένως είναι μία ένδειξη στενότητας στην αγορά εργασίας, η οποία αντιδρά με μείωση των ευέλικτων μορφών εργασίας και με αυξήσεις μισθών πέραν του κατώτατου για την εξεύρεση εργατικού δυναμικού.