Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Σε εφαρμογή τίθεται από 1/1/2026 η επέκταση εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, στα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της Περιφερειακής ενότητας Έβρου (Σαμοθράκη) και του νομού Δωδεκανήσου, εφόσον έχουν πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΑΑΔΕ, η μείωση αφορά σε αγαθά και σε υπηρεσίες που συντρέχουν οι προϋποθέσεις (άρθρο 26 του Κώδικα ΦΠΑ).
Σημειώνεται επίσης ότι εξακολουθεί να ισχύει η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% στα νησιά Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο.
Από τη μείωση των συντελεστών εξαιρούνται για τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα και τα μεταφορικά μέσα.
Σημειώνεται ότι η μείωση κατά 30% των εν ισχύ συντελεστών ΦΠΑ (24% σε 17%, 13% σε 9%, 6% σε 4% και 4% σε 3%), σύμφωνα με στοιχεία που λήφθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ, ισχύει περιοριστικά για τα 19 νησιά με πληθυσμό μέχρι 20.000 κατοίκους.
Με τα νέα δεδομένα, μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ θα ισχύουν πλέον στα εξής νησιά:
- Αγαθονήσι
- Άγιος Ευστράτιος
- Αστυπάλαια
- Ικαρία
- Κάλυμνος
- Κάρπαθος
- Κάσος
- Κω
- Λειψοί
- Λέρος
- Λέσβος
- Λήμνος
- Μεγίστη
- Νίσυρος
- Οινούσσες
- Πάτμος
- Σαμοθράκη
- Σάμος
- Σύμη
- Τήλος
- Φούρνοι
- Χάλκη
- Χίος
- Ψαρά
Επιπλέον θα ισχύει και σε πλειάδα νησίδων όπως, μεταξύ άλλων Γαϊδουρονήσι, Θύμαινα, Μάραθος, Παναγιά, Στρογγύλη κλπ.
Με εγκύκλιο που εξέδωσε ο διοικητής της ΑΑΔΕ, δίδονται διευκρινίσεις και πρακτικές πληροφορίες για το πώς θα εφαρμοστεί από αύριο η μείωση ΦΠΑ.
Συγκεκριμένα προβλέπεται:
Α. Για πωλήσεις αγαθών που ενεργούνται από τα νησιά με μειωμένο ΦΠΑ κατά 30%.
Για την εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, στις παραδόσεις αγαθών που ενεργούνται από τα παραπάνω νησιά πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Τα παραδιδόμενα αγαθά να βρίσκονται στα προαναφερθέντα νησιά κατά το χρόνο που γεννάται η φορολογική υποχρέωση, ανεξάρτητα από το τόπο που προορίζονται να αναλωθούν από τον αγοραστή.
2. Η παράδοση πρέπει να ενεργείται από υποκείμενο στο φόρο, που έχει την επαγγελματική του εγκατάσταση στα νησιά αυτά, ανεξάρτητα από την ιδιότητα και τον τόπο εγκατάστασης του αγοραστή ή τον προορισμό των αγαθών.
Παράδειγμα 1
Υποκείμενος εγκατεστημένος στη Χίο παραδίδει τυποποιημένα ζυμαρικά σε επιχείρηση με έδρα την Αθήνα, σε επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην Λέρο, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα πελάτες του στην Αθήνα και τον Βόλο. Για όλες οι ανωτέρω παραδόσεις εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση του συντελεστή ΦΠΑ.
Σημειώνεται ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ εφαρμόζεται και στις παραδόσεις που ενεργούνται από υποκαταστήματα επιχειρήσεων που λειτουργούν στα νησιά αυτά μόνιμα και όχι ευκαιριακά, ανεξάρτητα αν οι επιχειρήσεις αυτές έχουν την εγκατάστασή τους (έδρα) στην λοιπή Ελλάδα. Έτσι η ύπαρξη υποκαταστήματος στα πιο πάνω νησιά εξομοιώνεται με εγκατάσταση της ίδιας της επιχείρησης σ’ αυτή την περιοχή.
Παράδειγμα 2
Υποκείμενος με έδρα στην Αθήνα παραδίδει από το υποκατάστημά του στην Λέσβο τυποποιημένες ελιές σε επιχειρήσεις με έδρα την Κρήτη, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα πελάτες του στην Λάρισα. Για όλες οι ανωτέρω παραδόσεις εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση του συντελεστή ΦΠΑ
Αντίθετα, ο μειωμένος κατά 30% συντελεστής ΦΠΑ δεν εφαρμόζεται για παραδόσεις αγαθών που ενεργούνται από εγκατεστημένη στις πιο πάνω περιοχές επιχείρηση μέσω υποκαταστήματός της που βρίσκεται στη λοιπή Ελλάδα.
Παράδειγμα 3
Υποκείμενος εγκατεστημένος στη Λέσβο παραδίδει από το υποκατάστημά του στην Αθήνα τυποποιημένες ελιές σε επιχειρήσεις με έδρα την Κρήτη, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα πελάτες του στην Λάρισα. Για τις εν λόγω πράξεις δεν εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση του συντελεστή ΦΠΑ.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που έχουμε παραγγελιοδοχική πώληση με τον παραγγέλλοντα να είναι εγκατεστημένος στα εν λόγω νησιά και τον παραγγελιοδόχο να είναι εγκατεστημένο στη λοιπή Ελλάδα, ο μειωμένος κατά 30% συντελεστής ΦΠΑ θα εφαρμόζεται μόνο για τις παραδόσεις που ενεργούνται από τον παραγγελιοδόχο προς υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα ή προς μη υποκείμενα στον φόρο νομικά πρόσωπα εγκατεστημένα στα νησιά αυτά.
Αντίθετα, η εκκαθάριση που θα γίνει από τον παραγγελιοδόχο της λοιπής Ελλάδας προς τον παραγγέλλοντα εγκατεστημένο στα νησιά που εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση, θα υπαχθεί στο μειωμένο συντελεστή.
Β. Παραδόσεις αγαθών από τη λοιπή Ελλάδα προς τα νησιά με μειωμένο ΦΠΑ κατά 30%.
Για την εφαρμογή μειωμένου κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ στις παραδόσεις αγαθών που ενεργούνται από υποκείμενο στον φόρο, εγκατεστημένο σε οποιοδήποτε μέρος του εσωτερικού της χώρας προς τα προαναφερόμενα νησιά πρέπει η παράδοση των αγαθών να γίνεται σε:
α) αγοραστή υποκείμενο στο φόρο που έχει μόνιμη εγκατάσταση στα νησιά που ισχύουν οι μειωμένοι συντελεστές
β) υποκείμενο, που έχει μεν την έδρα της επαγγελματικής του εγκατάστασης εκτός των προαναφερόμενων νησιών αλλά διατηρεί υποκατάστημα στις πιο πάνω περιοχές, για το οποίο προορίζεται η συγκεκριμένη αγορά εμπορεύσιμων ή παγίων.
γ) μη υποκείμενο στον φόρο νομικό πρόσωπο (ενδεικτικά Δημόσια, Δημοτική Υπηρεσία ή Οργανισμό) εγκατεστημένο στα νησιά αυτά
Επομένως, με μειωμένο συντελεστή δικαιούνται να αγοράζουν οι υποκείμενοι στον φόρο που ασκούν μόνιμα οικονομική δραστηριότητα σε περιοχή που ισχύουν οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές και έχουν σχετική βεβαίωση έναρξης εργασιών επιχείρησης ή έναρξης υποκαταστήματος στην περιοχή αυτή, ανεξάρτητα αν η δραστηριότητά τους είναι φορολογητέα ή απαλλασσόμενη του ΦΠΑ.
Τα αγαθά που αγοράζονται θα πρέπει να προορίζονται για την άσκηση του επαγγέλματος του αγοραστή, που θα πρέπει να ασκείται στην ίδια περιοχή, ανεξάρτητα αν αυτά θα είναι εμπορεύσιμα ή πάγια αγαθά της επιχείρησης.
Η ευθύνη της απόδειξης, ότι δηλαδή τα αγαθά προορίζονται για τη νησιώτικη περιοχή, που ισχύουν οι μειωμένοι συντελεστές, βαρύνει τον πωλητή. Αυτό σημαίνει ότι ο πωλητής δικαιούται αλλά και υποχρεούται να ζητά από τον αγοραστή κάθε νόμιμο δικαιολογητικό από το οποίο θα προκύπτει αφενός ο προορισμός των αγαθών και αφετέρου ότι ο αγοραστής έχει μόνιμη εγκατάσταση ή υποκατάστημα που λειτουργεί στην πιο πάνω νησιωτική περιοχή.
Στις περιπτώσεις που ο αγοραστής αναλαμβάνει ο ίδιος και τη μεταφορά, είτε με δικό του μεταφορικό μέσο είτε με μεταφορικό μέσο τρίτων, θα εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής μόνο εφόσον διαθέτει στον πωλητή στοιχεία, που δε θα επιδέχονται αμφισβήτηση, από τα οποία θα αποδεικνύεται ότι τα αγαθά μεταφέρονται σε νησί που εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ κατά 30%.
Παράδειγμα 4
Υποκείμενος σε ΦΠΑ, ο οποίος διαθέτει επιχείρηση υποδημάτων στην Πάτρα παραδίδει υποδήματα σε υποκείμενους στο φόρο που είναι εγκατεστημένοι στην Κω και τη Χίο, αποστέλλοντας τα αγαθά στα νησιά αυτά. Για τις παραδόσεις αυτές εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση του συντελεστή ΦΠΑ.
Παράδειγμα 5
Υποκείμενος σε ΦΠΑ με επιχείρηση στην Αθήνα παραδίδει είδη ρουχισμού σε επιχείρηση ενδυμάτων που έχει έδρα στη Ρόδο και υποκαταστήματα στη Σάμο και τη Χίο. Για την ανωτέρω παράδοση τιμολογεί την έδρα της επιχείρησης στην Ρόδο και αποστέλλει τα πωλούμενα αγαθά στα υποκαταστήματά της επιχείρησης. Για τις παραδόσεις στα υποκαταστήματα εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση του συντελεστή ΦΠΑ.
Παράδειγμα 6
Υποκείμενος σε ΦΠΑ που είναι εγκατεστημένος στην Καλαμάτα πουλά σε ιδιώτη πελάτη του ένα ηλεκτρικό ψυγείο αναλαμβάνοντας την μεταφορά του ψυγείου στην οικία του στην Κάλυμνο. Για τη συναλλαγή αυτή δεν εφαρμόζεται η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ παρότι η Κάλυμνος περιλαμβάνεται στα νησιά που εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές διότι το πρόσωπο που λαμβάνει τα αγαθά είναι ιδιώτης.
Αν το ίδιο πρόσωπο – αγοραστής των αγαθών διαθέτει επίσης ατομική επιχείρηση και αγοράζει ψυγείο για τον εξοπλισμό της επιχείρησης που διαθέτει στην Κάλυμνο από τον ίδιο πωλητή ο οποίος το μεταφέρει σε αυτόν, η συναλλαγή αυτή υπάγεται σε μειωμένο κατά 30% συντελεστή, γιατί το αποκτά ως υποκείμενος και το αγαθό μεταφέρεται στην Κάλυμνο.
Παράδειγμα 7
Υποκείμενος σε ΦΠΑ με επιχείρηση στην Αθήνα παραδίδει 10 κλιματιστικά στον Δήμο Χίου αποστέλλοντας τα αγαθά στο νησί. Η πράξη αυτή υπάγεται σε μειωμένο κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ.
Γ. Υπηρεσίες που εκτελούνται «υλικά» στα νησιά που εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ κατά 30% από υποκείμενο στον φόρο, ο οποίος κατά τον χρόνο που ο φόρος γίνεται απαιτητός είναι εγκαταστημένος στην περιοχή αυτή:
Η παροχή υπηρεσιών από υποκείμενους στον φόρο εγκατεστημένους σε κάποιο από τα προαναφερθέντα νησιά υπάγεται στους μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ, μόνο εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται «υλικά» στα νησιά αυτά.
Αντίθετα:
α) η παροχή υπηρεσιών από υποκειμένους στο φόρο μη εγκατεστημένους σε κάποιο από τα προαναφερόμενα νησιά δεν υπάγεται στους μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ, ακόμη κι αν οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται υλικά σε νησί για το οποίο ισχύει η εν λόγω κατά 30% μείωση, δεδομένου ότι στην περίπτωση αυτή δεν πληρούται ο όρος της ύπαρξης μόνιμης εγκατάστασης σε νησί με μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ, από την οποία να παρέχονται οι σχετικές υπηρεσίες.
β) η παροχή υπηρεσιών από υποκειμένους στο φόρο εγκατεστημένους σε κάποιο από τα προαναφερόμενα νησιά δεν υπάγεται στους μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ, εάν οι υπηρεσίες αυτές δεν εκτελούνται υλικά σε νησί για το οποίο ισχύει η εν λόγω κατά 30% μείωση, δεδομένου ότι στην περίπτωση αυτή δεν πληρούται ο όρος της υλικής εκτέλεσης.
Υπενθυμίζεται ότι με επαγγελματική εγκατάσταση εξομοιώνεται και η ύπαρξη εργοταξίου, για τα εκτελούμενα τεχνικά έργα σε νησιά που εφαρμόζονται μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ.
Παράδειγμα 8
Μηχανικός εγκατεστημένος στην Κάρπαθο παρέχει υπηρεσίες επιτόπιας επίβλεψης της ανέγερσης τουριστικών κατοικιών στην Κάλυμνο. Για τις εν λόγω υπηρεσίες εφαρμόζεται η κατά 30% μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, έστω και αν ο τόπος εγκατάστασης του υποκειμένου διαφέρει από τον τόπο της υλικής εκτέλεσης της υπηρεσίας, δεδομένου ότι και η Κάρπαθος και η Κάλυμνος περιλαμβάνονται στα νησιά για τα οποία εφαρμόζονται οι κατά 30% μειωμένοι συντελεστές.
Παράδειγμα 9
Μηχανικός εγκατεστημένος στην Ρόδο παρέχει υπηρεσίες επιτόπιας επίβλεψης της ανέγερσης τουριστικών κατοικιών στην Κάρπαθο. Για τις εν λόγω υπηρεσίες δεν εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής διότι δεν πληρούται ο όρος της μόνιμης εγκατάστασης σε νησί που εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής.
Παράδειγμα 10
Μηχανικός εγκατεστημένος στην Κάρπαθο παρέχει υπηρεσίες επιτόπιας επίβλεψης της ανέγερσης τουριστικών κατοικιών στην Ρόδο. Οι εν λόγω υπηρεσίες υπάγονται σε συντελεστή ΦΠΑ 24% διότι δεν πληρούται όρος της υλικής εκτέλεσης σε νησί που εφαρμόζεται μειωμένος κατά 30% συντελεστής ΦΠΑ.
Δ. Εισαγωγή αγαθών στα οποία εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ κατά 30%.
Στις εισαγωγές αγαθών που πραγματοποιούνται στα ανωτέρω νησιά, εφαρμόζονται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ υπό την προϋπόθεση ότι η εισαγωγή γίνεται σε αυτά, χωρίς να εξετάζεται αν η εισαγωγή πραγματοποιείται από υποκείμενο ή μη στον φόρο, υπό την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά (νομικά ή φυσικά) είναι εγκατεστημένα ή έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή τους στα εν λόγω νησιά.
Προϋποθέσεις εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά αυτά είναι:
α. Σε περίπτωση εισαγωγής αγαθών από υποκείμενους στον ΦΠΑ ή από υποκείμενους που πραγματοποιούν απαλλασσόμενες πράξεις ή από αγρότες του ειδικού καθεστώτος, πρέπει κατά τον τελωνισμό των αγαθών στο αρμόδιο τελωνείο εισαγωγής να επιβεβαιώνεται από τον αρμόδιο υπάλληλο της Τελωνειακής Υπηρεσίας, μέσω του πληροφοριακού συστήματος φορολογίας της ΑΑΔΕ, ότι ο υποκείμενος είναι κάτοχος άδειας έναρξης εργασιών ή δήλωσης λειτουργίας υποκαταστήματος και ότι έχει την επαγγελματική του εγκατάσταση στα εν λόγω νησιά.
β. Σε περίπτωση εισαγωγής αγαθών από πρόσωπα μη υποκείμενα στον ΦΠΑ (ιδιώτες), απαιτείται η υποβολή στοιχείων που αποδεικνύουν τη μόνιμη εγκατάστασή τους στα νησιά αυτά, όπως ενδεικτικά πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου, βεβαίωση αστυνομικής ή κοινοτικής αρχής, καθώς και λογαριασμοί κοινής ωφέλειας. Επιπλέον, η εγκατάσταση δηλώνεται και από τον ίδιο τον ιδιώτη με την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986.
Παράδειγμα 11
Υποκείμενος εγκατεστημένος στη Χίο με επιχείρηση ηλεκτρικών ειδών εισάγει ηλεκτρικές συσκευές από την Ιαπωνία και υποβάλει διασάφηση εισαγωγής στο νησί αυτό. Η συναλλαγή υπάγεται στον μειωμένο κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ.
Παράδειγμα 12
Ιδιώτης μόνιμος κάτοικος Λέσβου εισάγει ποδήλατο από την Κίνα. Για την εισαγωγή υποβάλει στο τελωνείο Μυτιλήνης διασάφηση εισαγωγής καθώς και αποδεικτικά μόνιμης κατοικίας (πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας κλπ) και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 περί μόνιμης διαμονής. Η συναλλαγή υπάγεται στον μειωμένο κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ.
Παράδειγμα 13
Ιδιώτης μόνιμος κάτοικος Καλύμνου εισάγει τηλεόραση από την Κίνα και υποβάλει διασάφηση εισαγωγής στο Α΄ Τελωνείο Πειραιά. Η συναλλαγή υπόκειται σε κανονικό συντελεστή ΦΠΑ καθόσον η εισαγωγή δεν πραγματοποιείται στο εν λόγω νησί.
Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση εκ παραδρομής εφαρμογής μεγαλύτερου συντελεστή ΦΠΑ, πχ 24% αντί 17%, υπάρχει δυνατότητα να εκδοθεί πιστωτικό τιμολόγιο μόνο για τη διόρθωση του ΦΠΑ.