Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση των αρχών της καθολικής προσβασιμότητας στο έργο του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Καστελίου και να οριστούν οι απαραίτητες συναντήσεις με τον κατασκευαστή και τον φορέα λειτουργίας, καθώς και με τους εμπλεκόμενους φορείς αναπηρίας, ζητά το Τμήμα Ανατολικής Κρήτης του ΤΕΕ.
Στην επιστολή του το ΤΕΕ/ΤΑΚ τονίζει την ανάγκη ενσωμάτωσης των αρχών της καθολικής προσβασιμότητας (Universal Accessibility) στον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του αεροδρομίου, επισημαίνοντας πως η καθολική προσβασιμότητα δεν περιορίζεται μόνο σε μέτρα για τα άτομα με κινητικές αναπηρίες, αλλά οφείλει να λαμβάνει υπόψη και τις λεγόμενες «αόρατες αναπηρίες» – αισθητηριακές, ψυχικές, νοητικές και κυρίως τις νευροαναπτυξιακές διαφορετικότητες (αυτισμός, ΔΕΠΥ, μαθησιακές δυσκολίες).
Το ΤΕΕ/ΤΑΚ επικαλείται την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2021–2030 και την Οδηγία (ΕΚ) 1107/2006, που όπως τονίζει, θέτουν σαφείς κατευθύνσεις για την ισότιμη πρόσβαση όλων στις αερομεταφορές, υποχρεώνοντας τους φορείς λειτουργίας αεροδρομίων να παρέχουν υπηρεσίες και υποδομές χωρίς αποκλεισμούς.
Αναλυτικά όσα αναφέρει το ΤΕΕ/ΤΑΚ:
«Ο νέος Διεθνής Αερολιμένας Καστελίου, που κατασκευάζεται αυτή την περίοδο, αποτελεί έργο εθνικής σημασίας, το οποίο θα αποτελέσει κύρια πύλη εισόδου για εκατομμύρια ταξιδιώτες στην Κρήτη και στην Ελλάδα συνολικά. Η σημασία του ξεπερνά τα όρια μιας απλής υποδομής μεταφορών, καθώς θα συνδέεται με την εικόνα της χώρας διεθνώς.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη ενσωμάτωσης των αρχών της καθολικής προσβασιμότητας (Universal Accessibility) στον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του αεροδρομίου.
Η καθολική προσβασιμότητα δεν περιορίζεται μόνο σε μέτρα για τα άτομα με κινητικές αναπηρίες, αλλά οφείλει να λαμβάνει υπόψη και τις λεγόμενες «αόρατες αναπηρίες» – αισθητηριακές, ψυχικές, νοητικές και κυρίως τις νευροαναπτυξιακές διαφορετικότητες (αυτισμός, ΔΕΠΥ, μαθησιακές δυσκολίες). Για τα άτομα αυτά, η εμπειρία ενός ταξιδιού μέσα σε ένα πολύβουο και γεμάτο ερεθίσματα περιβάλλον, όπως το αεροδρόμιο, μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη και αγχωτική.
Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2021–2030 και η Οδηγία (ΕΚ) 1107/2006 θέτουν σαφείς κατευθύνσεις για την ισότιμη πρόσβαση όλων στις αερομεταφορές, υποχρεώνοντας τους φορείς λειτουργίας αεροδρομίων να παρέχουν υπηρεσίες και υποδομές χωρίς αποκλεισμούς.
Πέραν της υποχρέωσης συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, η ενσωμάτωση πρακτικών καθολικής προσβασιμότητας αποτελεί επένδυση στην ποιότητα, τη φήμη και την ανταγωνιστικότητα του νέου αεροδρομίου.
Ενδεικτικά, προτείνουμε τα εξής μέτρα που εφαρμόζονται ήδη σε κορυφαία διεθνή αεροδρόμια:
- Αποφυγή αισθητηριακής υπερφόρτωσης, χρήση ήπιας χρωματικής παλέτας, περιορισμός δυνατών ήχων, προσαρμοσμένος φωτισμός.
- Σαφής σήμανση και διαδρομές (Wayfinding), απλοποιημένη καθοδήγηση με οπτικά, ηχητικά και απτικά στοιχεία, ειδικά fast lanes για επιβάτες με αυτισμό.
- Ψηφιακά εργαλεία, δυνατότητα εικονικής περιήγησης (AR) και οδηγοί «βήμα προς βήμα» για την προετοιμασία ταξιδιού.
- Εκπαίδευση προσωπικού, συστηματική κατάρτιση ώστε να αναγνωρίζονται και να εξυπηρετούνται επαρκώς άτομα με ορατές και αόρατες αναπηρίες. Ενδεικτικά, χρήση sunflower lanyards, sensory packs κ.ά.
- Ήσυχοι χώροι χαλάρωσης (Quiet Rooms), ειδικά διαμορφωμένοι χώροι με χαμηλό φωτισμό για μείωση του άγχους.
- Κατάλληλες υποδομές, οικογενειακές τουαλέτες ουδέτερου φύλου με δυνατότητα συνοδείας, εκτεταμένες ράμπες, χρωματική αντίθεση σε σκαλοπάτια, απτικές ενδείξεις στα κιγκλιδώματα.
- Συνεργασία με φορείς, συμμετοχή οργανώσεων με εμπειρία (ΕΣΑμεΑ, Autism-Europe, Her-Autism, Nevronas κ.ά.) για τεχνική υποστήριξη.
- Διεθνείς πιστοποιήσεις, υιοθέτηση προτύπων όπως το Certified Autism Centre™, που θα αναδείξει το αεροδρόμιο σε σημείο αναφοράς στη ΝΑ Ευρώπη.
Διεθνή παραδείγματα που έχουν υιοθετήσει αντίστοιχες πολιτικές είναι τα αεροδρόμια Heathrow και Gatwick (Ηνωμένο Βασίλειο), Schiphol (Ολλανδία), Δουβλίνο (Ιρλανδία), Changi (Σιγκαπούρη) και Dubai International Airport, το οποίο μάλιστα έχει ήδη πιστοποίηση «Certified Autism Centre™».
Το ΤΕΕ/ΤΑΚ θεωρεί ότι το Νέο Αεροδρόμιο Καστελίου μπορεί να αποτελέσει πρότυπο καθολικής προσβασιμότητας για ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε χώρα που προάγει την ισότιμη συμμετοχή όλων των πολιτών στις μετακινήσεις και στις υποδομές.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε:
•Να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση των αρχών της καθολικής προσβασιμότητας στο έργο του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Καστελίου.
•Να οριστούν οι απαραίτητες συναντήσεις με τον κατασκευαστή και τον φορέα λειτουργίας, καθώς και με τους εμπλεκόμενους φορείς αναπηρίας.
•Να πραγματοποιηθεί η υιοθέτηση διεθνών καλών πρακτικών, ώστε ο αερολιμένας να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για όλη την περιοχή.
Η καθολική προσβασιμότητα δεν αποτελεί μόνο κοινωνική υποχρέωση αλλά και στρατηγική επένδυση στην ποιότητα και το μέλλον του έργου. Είμαστε στη διάθεσή σας για συνεργασία, με στόχο να εξασφαλίσουμε ότι ο νέος αερολιμένας θα είναι πραγματικά ανοικτός και φιλικός για όλους».