Ωρα Chevron στα νερά της Κρήτης

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά projects της τελευταίας δεκαετίας, με τη Chevron και την HELLENiQ ENERGY να ανακηρύσσονται στο αμέσως επόμενο διάστημα προτιμητέος επενδυτής για τις τέσσερις θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου.

Το έργο, που εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στην πρώτη του φάση, βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο. Εχει ήδη ολοκληρωθεί η τεχνική και οικονομική αξιολόγηση της προσφοράς που υποβλήθηκε στον διεθνή διαγωνισμό της 10ης Σεπτεμβρίου από την αρμόδια Επιτροπή που έχει συγκροτήσει η ΕΔΕΥΕΠ, ο εθνικός φορέας διαχείρισης ελληνικών υδρογονανθράκων.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το αποτέλεσμα θα επικυρωθεί από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας και στη συνέχεια θα κατατεθεί η σχετική εισήγηση στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ως επόμενο βήμα προβλέπεται η διαπραγμάτευση και οριστικοποίηση των τελικών όρων των συμβάσεων μίσθωσης και η αποστολή του φακέλου του διαγωνισμού στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο. Κατόπιν θετικής εισήγησης, θα ακολουθήσει η υπογραφή των συμβάσεων μίσθωσης από τις εταιρείες και την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) και η έγκρισή τους από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η ελληνική κυβέρνηση δίνει το σήμα στις ΗΠΑ ότι θα κινηθεί γρήγορα και θα τηρήσει το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει ολοκλήρωση του διαγωνισμού έως το τέλος του 2025, προκειμένου να μη χαθεί το momentum που έχει δημιουργηθεί γύρω από τις θαλάσσιες παραχωρήσεις. Αν όλα κυλήσουν ομαλά, οι συμβάσεις θα κυρωθούν από τη Βουλή στις αρχές του 2026, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη των γεωφυσικών ερευνών.

«Οι έρευνες υδρογονανθράκων της Chevron σε συνέχεια της Exxon στα ελληνικά νερά συνιστούν ακόμη μια σφραγίδα στο διαβατήριο της διεθνούς αξιοπιστίας», δήλωσε τις προηγούμενες μέρες από τη Βουλή κατά τη συζήτηση για την εξωτερική πολιτική ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι η χώρα μπορεί να ασκεί την κυριαρχία με βάση το Διεθνές Δίκαιο ανεξάρτητα από τους εκνευρισμούς που προκαλεί, υπονοώντας με σαφήνεια τις αντιδράσεις της Αγκυρας.

Η Chevron, ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους παγκοσμίως, έχει αναλάβει ρόλο επικεφαλής στις έρευνες, με τη HELLENiQ ENERGY να αποτελεί στρατηγικό εταίρο με ποσοστό συμμετοχής που, κατά πληροφορίες, κινείται στο 30%.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου καλείται να σηκώσει το βάρος της υλοποίησης του μεγάλου project των υδρογονανθράκων στην Κρήτη και την Πελοπόννησο. Η ταχύτητα με την οποία προχώρησε η διαδικασία αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης αποδίδεται εν μέρει στην επιλογή του να κινηθεί με συντονισμό και πίεση χρόνου, ώστε η Ελλάδα να μη χάσει το παράθυρο ευκαιρίας που ανοίγεται στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το μακρύ ταξίδι από την έρευνα στην παραγωγή

Η διαδρομή, ωστόσο, από τη χαρτογράφηση μέχρι την εκμετάλλευση είναι σύνθετη και απαιτητική. Οι πρώτες έρευνες εκτιμά ότι θα ξεκινήσουν μέσα στο 2026, ενώ η φάση επιβεβαίωσης και αξιολόγησης των ευρημάτων θα διαρκέσει τρία έως πέντε χρόνια. Ο χρόνος που θα χρειαστεί για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων: το μέγεθος της ανακάλυψης, τον αριθμό και το βάθος των γεωτρήσεων, τη μορφολογία του βυθού, αλλά και την απόσταση από την ακτή που καθορίζει το κόστος και την τεχνική πολυπλοκότητα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, αν εντοπιστεί κοίτασμα απαιτούνται από πέντε ως οκτώ έτη συνολικά για να ξεκινήσει η παραγωγή, εφόσον τα αποτελέσματα είναι θετικά. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα θεωρούνται ενθαρρυντικά. Σεισμικές αναλύσεις που είχαν παρουσιαστεί πριν από έξι χρόνια από στελέχη της HELLENiQ ENERGY δείχνουν ενδεχόμενο κοιτάσματος της τάξεως των 280 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης – ποσότητα που, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να καλύψει την εγχώρια κατανάλωση για περίπου μισό αιώνα.

Η Διάσκεψη P-TECC στην Αθήνα

Η οριστικοποίηση της κοινοπραξίας Chevron – HELLENiQ ENERGY ως αναδόχου των τεσσάρων μπλοκ συμπίπτει με την επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ και ανώτερου αξιωματούχου του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου στην Αθήνα στις 6 και 7 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο της 6ης Υπουργικής Συνάντησης της Διατλαντικής Ενεργειακής και Κλιματικής Συνεργασίας (P-TECC). Οι πυρετώδεις προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει, καθώς την περασμένη Πέμπτη, ο κ. Παπασταύρου είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, με αφορμή τη σημαντική διάσκεψη.

Η διεθνής διοργάνωση, που αποτελεί κοινή πρωτοβουλία του υπουργείου Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας και του Atlantic Council Global Energy Center, αναμένεται να μετατρέψει την ελληνική πρωτεύουσα σε διεθνές ενεργειακό κέντρο διαλόγου.

Στην Αθήνα θα συμμετάσχουν αντιπροσωπείες από 25 χώρες, συνοδευόμενες από επιχειρηματικές αποστολές περίπου 10 εταιρειών από κάθε χώρα, γεγονός που αναμένεται να προσδώσει έντονο οικονομικό και επενδυτικό ενδιαφέρον στη συνάντηση. Στο επίκεντρο θα βρεθούν ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας, διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, κυβερνοασφάλειας κρίσιμων υποδομών, καθώς και η ανάπτυξη του Κάθετου Ενεργειακού Διαδρόμου (Vertical Corridor) και των νέων δυνατοτήτων μεταφοράς LNG στην ευρύτερη περιοχή.
Η επιλογή της Αθήνας για τη φετινή σύνοδο θεωρείται επιβεβαίωση του αυξανόμενου ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και διπλωματικού συνδετικού κρίκου ανάμεσα στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες και συμπίπτει με τη νέα σελίδα που επιδιώκει να γυρίσει η χώρα μας στον τομέα των υδρογονανθράκων.

Οικονομικές και περιβαλλοντικές ισορροπίες

Η προοπτική ανακάλυψης φυσικού αερίου σε ελληνικά ύδατα δεν αποτελεί μόνο ένα κεφάλαιο για την ενεργειακή αυτονομία της Ελλάδας, αλλά δημιουργεί και προϋποθέσεις με μεγάλες οικονομικές προεκτάσεις. Μια επιβεβαιωμένη ανακάλυψη θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά φορολογικά έσοδα, να ενισχύσει το ενεργειακό ισοζύγιο και να δημιουργήσει νέο κύμα επενδύσεων.

Ωστόσο, δεν λείπουν οι επιφυλάξεις. Περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικοί φορείς προειδοποιούν ότι η περιοχή νοτίως της Κρήτης είναι οικολογικά ευαίσθητη, φιλοξενώντας σπάνια είδη θαλάσσιων θηλαστικών και οικοσυστήματα που δεν έχουν ακόμη πλήρως χαρτογραφηθεί. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι όλες οι έρευνες θα γίνουν υπό αυστηρούς όρους περιβαλλοντικής προστασίας, με συνεχή παρακολούθηση των επιπτώσεων και υιοθέτηση διεθνών προτύπων ασφαλείας.

Η γεωπολιτική διάσταση και οι τουρκικές αιτιάσεις

Πέρα όμως από τα τεχνικά και οικονομικά δεδομένα, το εγχείρημα έχει σαφή γεωπολιτική βαρύτητα. Οι θαλάσσιες περιοχές όπου πρόκειται να διεξαχθούν οι έρευνες βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως έχει οριστεί σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά σε γειτνίαση με περιοχές όπου η Τουρκία αμφισβητεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Η Αγκυρα έχει κατά καιρούς εκφράσει ενστάσεις για τις έρευνες νοτίως της Κρήτης, υποστηρίζοντας ότι τα συγκεκριμένα θαλάσσια τμήματα εμπίπτουν στην περιοχή που καλύπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Αν και η Αθήνα έχει απορρίψει κατηγορηματικά τις αιτιάσεις αυτές, θεωρώντας το μνημόνιο άκυρο και ανυπόστατο, η πιθανότητα νέων διπλωματικών εντάσεων δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι η παρουσία μιας μεγάλης αμερικανικής εταιρείας, όπως η Chevron, λειτουργεί αποτρεπτικά για την εκδήλωση προκλήσεων στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα γνωρίζει ότι κάθε βήμα στο πεδίο των ερευνών θα παρακολουθείται στενά από την Αγκυρα, η οποία επιχειρεί να διατηρεί ανοιχτά όλα τα θέματα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πηγή: newmoney.gr