Εταιρείες βραχυχρόνιας μίσθωσης: Φόβοι ότι ο νέος νόμος θα βγάλει εκτός αγοράς χιλιάδες ακίνητα

Εκτός αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης κινδυνεύει να βρεθεί το 40% των περίπου 3.500 ακινήτων, που σήμερα διατίθενται στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης μέσω πλατφορμών, όταν τεθεί σε ισχύ το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού.

Το αντίστοιχο ποσοστό για το κέντρο της Θεσσαλονίκης αναμένεται να ξεπεράσει το 15%-20% και της Αθήνας το 20%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που διατύπωσαν στελέχη της διοίκησης του Συνδέσμου Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA Greece), κατά τη διάρκεια σημερινής συνάντησης με δημοσιογράφους.

Όπως διευκρίνισαν, πρόκειται για ακίνητα που δεν διαθέτουν χρήση κύριας κατοικίας, κυρίως πρώην βιοτεχνικά, επαγγελματικά και βιομηχανικά κτήρια, αποθήκες και υπόγεια, τα οποία δεν θα καλύπτουν πλέον τις νέες προδιαγραφές για τη διάθεσή τους μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως το AirBnB.

Οι χώροι αυτοί, πολλοί από τους οποίους ανακαινίστηκαν τα τελευταία χρόνια ειδικά για να γίνουν κατάλληλοι για την υποδοχή επισκεπτών, αποκλείονται από την αγορά λόγω της απαίτησης να είναι χαρακτηρισμένοι ως κατοικία κύριας χρήσης ή να έχουν τακτοποιηθεί πριν από το τέλος Ιουλίου 2011, σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου. Οι εκπρόσωποι του STAMA Hellas υποστηρίζουν μεταξύ άλλων ότι το νομοσχέδιο είναι φωτογραφικό και ότι ευνοεί ξεκάθαρα τα ξενοδοχεία, τα οποία (ιδίως στην κατηγορία των δύο ή τριών αστέρων) βλέπουν ανταγωνιστικά τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Μάλιστα, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

“Αν τα διαμερίσματα αυτά βγουν εκτός αγοράς (λόγω των απαιτήσεων και προδιαγραφών του νέου νόμου) δεν θα απορροφηθούν στη μακροχρόνια μίσθωση, όπως κατά καιρούς λέγεται, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξουν στην ερημοποίηση, καθώς δεν είναι κατάλληλα για μακροχρόνια διαμονή”, υποστήριξε ο Στάθης Καρόπουλος, διευθυντής του STAMA Greece, ο οποίος εκπροσωπεί περίπου 260 εταιρείες που διαχειρίζονται περί τα 7500 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για property managers -διαχειριστές ιδιοκτησίας- οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον νέοι Έλληνες, ηλικίας 35-55 ετών και διαχειρίζονται περίπου το 30% των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα (διαμερίσματα, βίλες, ακόμα και μικρά ξενοδοχεία), έναντι ποσοστού 70% στα οποία διαχειριστές είναι οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες.

Ως προς τη νέα νομοθεσία, ενδιαφέρον παρουσιάζει -κατά τον κ. Καρόπουλο- και το γεγονός ότι, ενώ ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ από τη στιγμή που θα ψηφιστεί, το να γίνουν οι έλεγχοι που απαιτούνται για να αποδειχθεί αν ένα ακίνητο μπορεί -ή όχι- να διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση, πιθανότατα δεν θα είναι εξίσου ταχεία διαδικασία. Τους επιτόπου ελέγχους στα χιλιάδες ακίνητα που διαθέτενται στη βραχυχρόνια μίσθωση θα κάνουν -κατόπιν ειδοποίησης 10 ημέρες πριν- μικτά συνεργεία του υπουργείου Τουρισμού και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Σε περίπτωση δε, μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του νόμου, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ, μεταξύ άλλων για περιπτώσεις άρνησης εισόδου των ελεγκτών στο ακίνητο και μη τήρησης των προδιαγραφών.

“Το τοπίο στον κλάδο, για τον οποίο υπήρξαν τρία νομοσχέδια σε έναν χρόνο, αλλάζει εντελώς” σημείωσε ο κ. Καρόπουλος, υπενθυμίζοντας ότι ήδη κατατέθηκε προσφυγή στο ΣτΕ για το τέλος επιτηδεύματος στα ακίνητα που διατίθενται με AirBnB. Το τέλος επιτηδεύματος επιβάλλεται στην ουσία ξεχωριστά σε κάθε ακίνητο το οποίο δεν βρίσκεται στο ίδιο κτήριο και το οποίο θεωρείται υποκατάστημα. Το ύψος του ανέρχεται δε στο ποσό των 600 ευρώ για κάθε υποκατάστημα. Εφόσον λοιπόν κάποιος διαθέτει σε βραχυχρόνια μίσθωση 50 ακίνητα σε διαφορετικά κτήρια θα πληρώσει 30.000 ευρώ μόνο για το τέλος επιτηδεύματος. “Η επιβολή τέλους επιτηδεύματος ανά κατάλυμα σημαίνει ότι οι εταιρείες μας θα βρεθούν στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, αφού θα είναι αδύνατον να ανταποκριθούν σε τόσο μεγάλες υποχρεώσεις” υποστήριξε και πρόσθεσε πως αδυνατεί να αντιληφθεί πώς μπορεί να χαρακτηρίζεται ως υποκατάστημα ένα ακίνητο στο οποίο απαγορεύεται η παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας, πέραν της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της STAMA -Στάθη Καρόπουλο, Δημήτρη Μίσσα, Πασχάλη Καραγιάννη και Σταμάτη Παπουτσή- το υπουργείο Τουρισμού ουδέποτε τους έχει δεχτεί για συζήτηση, παρότι έστειλαν επανειλημμένως επιστολές με τις θέσεις τους, σε αντίθεση με το υπουργείο Οικονομικών “εκπρόσωποι του οποίου και μας άκουσαν και μας συνάντησαν”. Κατά τους ίδιους, το υπουργείο Τουρισμού έφερε το νομοσχέδιο ως τετελεσμένο, χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με εκπροσώπους της αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης (“το paper φτιάχθηκε χωρίς εμάς”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε), εξαιρουμένης της συμμετοχής τους στην τυπική ηλεκτρονική διαδικασία διαβούλευσης. Πρόσθεσαν δε ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων που διατίθενται μέσω AirBnB απέδωσαν το 2024 φόρους άνω των 800 εκατ. ευρώ για το εισόδημα του 2023 (ποσό που αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. για φέτος), ενώ το ποσοστό φορολογικής συμμόρφωσής τους ανέρχεται στο 92%.

Η αγορά AirBnB της Θεσσαλονίκης

Σε ερωτήματα ειδικά για την αγορά ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης της Θεσσαλονίκης, ο κ. Καρόπουλος διευκρίνισε ότι στην πόλη είναι καταχωρημένα στην πλατφόρμα 5.300 ακίνητα, εκ των οποίων όμως ενεργά είναι περί τα 3.500 (σ.σ. ενεργά σημαίνει ότι δέχονται κρατήσεις), εκ των οποίων στο κέντρο της πόλης (την περιοχή από την Κατσιμίδη μέχρι την Πλατεία Βαρδαρίου) βρίσκονται γύρω στα 600.

Ο μέσος όρος των διανυκτερεύσεων στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται σε 2,6-2,8 μηνιαίως, όταν στην Αθήνα είναι 3,4 (στον δήμο Αθηναίων τα ενεργά ακίνητα ανέρχονται σε 9.500-10.000). Οι δε τιμές στα AirBnB στο κέντρο της Θεσσαλονίκης διαμορφώνονται κατά μέσο όρο στα 58- 60 ευρώ ανά διανυκτέρευση, έναντι 100 ευρώ στην Αθήνα. Τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης στη Θεσσαλονίκη επιλέγουν κυρίως οικογένειες, ενώ το 65% των μισθωτών είναι Έλληνες, με το υπόλοιπο ποσοστό να αντιστοιχεί σε Βαλκάνιους επισκέπτες.

Συνολικά στη χώρα, στη βραχυχρόνια μίσθωση είναι καταχωρημένα 140.000 ακίνητα, ενώ τα ΑirΒnB κατέχουν μερίδιο ίσο με το 25%, περίπου, της αγοράς φιλοξενίας στην Ελλάδα. Κληθέντες να σχολιάσουν όσα ακούγονται περί αυξημένης μαύρης εργασίας στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, πχ, στον τομέα της καθαριότητας, οι εκπρόσωποι του STAMA απάντησαν πως όταν διαχειρίζεσαι ακίνητα σε πολλές διαφορετικές περιοχές δεν μπορείς παρά να κάνεις outsourcing των υπηρεσιών αυτών (ανάθεση σε τρίτους, πχ. εξειδικευμένες εταιρείες), οπότε δεν είναι δυνατόν να υπάρχει αδήλωτη εργασία.

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ