Γιατί οι τιμές των υπηρεσιών κρατούν ψηλά τον πληθωρισμό

Η εμμονή των ανατιμήσεων στις υπηρεσίες συντηρεί τόσο το μέσο όσο και τον δομικό πληθωρισμό, πολύ πάνω από το πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο  όρο προοιωνίζοντας την παράταση της ακρίβειας ως έχει και για τις αρχές του 2025. 

Μια πρώτη ιδέα για την θέση της Ελλάδας ανάμεσα στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ δίνουν οι χθεσινές πρώτες εκτιμήσεις του πληθωρισμού του Νοεμβρίου από την Eurostat. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, με πληθωρισμό 3% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, η Ελλάδα έχει τον 6ο υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, η οποία διαμόρφωσε μέσο πληθωρισμό 2,3% για τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με τα επιμέρους στοιχεία, ο πληθωρισμός στην Ευρώπη συντηρείται κυρίως από το τομέα των υπηρεσιών, οι οποίες πρωταγωνιστούν στις ανατιμήσεις, ενώ οι αντίστοιχες αυξήσεις σε τρόφιμα και ενέργεια έχουν υποχωρήσει.

Η Ελλάδα και πάλι διαφέρει αποκλίνοντας προς τα πάνω και στο μέσο πληθωρισμό αλλά και στον πληθωρισμό των υπηρεσιών. Ειδικότερα, ο εθνικός δείκτης τιμών καταναλωτή τον Οκτώβριο υποχώρησε τον προηγούμενο μήνα στο 2,4% από 2,9% το Σεπτέμβριο. Ωστόσο έμεινε σημαντικά υψηλότερος από το 1,8% που ήταν ο πληθωρισμός για το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Η διαφορά της Ελλάδας με την Ευρώπη βρίσκεται στις σημαντικές αυξήσεις που είχαμε τον περασμένο μήνα σε υπηρεσίες όπως τα ενοίκια των κατοικιών, οι μεταφορές, τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων η εστίαση και ο τουρισμός. Οι ανατιμήσεις αυτές οι οποίες έχουν ήδη υποχωρήσει στην ΕΕ εδώ δείχνουν ότι επιμένουν λόγω ασθενέστερου ανταγωνισμού αλλά και υψηλής ζήτησης.

Οι μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ είναι χαρακτηριστικές της κατάστασης αφού δείχνουν ότι στις υπηρεσίες συγκεντρώνονται ανατιμήσεις πολλαπλάσιες του μέσου πληθωρισμού. Ειδικότερα, καταγράφονται αυξήσεις στα εισιτήρια των αεροπλάνων κατά 25,6%, τις τιμές σε ξενοδοχεία, μοτέλ και πανδοχεία κατά 16,9%, τα ασφάλιστρα υγείας κατά 14%, το πακέτο διακοπών κατά 7%, τα ενοίκια κατά 6,5%, τα εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία και κυλικεία κατά 5,6%, τα δίδακτρα τριτοβάθμιας κατά 5%, την επισκευή και συντήρηση κατοικία κατά 4,7% και τις ιατρικές και οδοντιατρικές υπηρεσίες κατά 4%.

Νόμος της προσφοράς και της ζήτησης

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννης Στουρνάρας σε πρόσφατες δηλώσεις έχει παραδεχθεί την επιμονή του πληθωρισμού των υπηρεσιών. Σχολιάζοντας όμως την εξέλιξη τόνισε ότι οι ανατιμήσεις στον τομέα των υπηρεσιών κατά τεκμήριο υποχωρούν βραδύτερα από άλλες κατηγορίες όπως τα τρόφιμα ή άλλα είδη καθημερινής χρήσης. Αυτό γίνεται γιατί η τιμολόγηση των υπηρεσιών δεν λαμβάνει υπόψιν της το κόστος παραγωγής αλλά τους κανόνες προσφοράς και ζήτησης. Για παράδειγμα η άνοδος των ενοικίων σε παλιά και καινούργια σπίτια δεν είναι αποτέλεσμα της αύξησης κάποιου επιμέρους κόστους, (π.χ. των υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης) αλλά καθορίζεται από την έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών προς ενοικίαση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί .

Η επίδραση στον δομικό πληθωρισμό

Η εμμονή του πληθωρισμού των υπηρεσιών λειτουργεί αθροιστικά και στον “σκληρό πυρήνα” του πληθωρισμού, το λεγόμενο δομικό πληθωρισμό , ο οποίος μετράει την διαφορά των τιμών για όλα τα αγαθά και υπηρεσίες πλην της ενέργειας και των μη – βιομηχανικών τροφίμων. Ο δομικός πληθωρισμός είναι αυτός που συντηρεί και το λεγόμενο αίσθημα της ακρίβειας. Τούτο με δεδομένο ότι αφορά πολύ μεγάλο αριθμό αγαθών και υπηρεσιών μειώνοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα το διαθέσιμο εισόδημα.

Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις τελευταίες προβλέψεις της προβλέπει ότι το αίσθημα της ακρίβειας θα διαρκέσει μεγαλύτερο διάστημα από όσο θα πάρει για να μειωθεί ο πληθωρισμός στο 2%. Ο γενικός πληθωρισμός προβλέπεται ότι από το 3,0% το 2024 θα μειωθεί στο 2,4% το 2025 και στο 1,9% το 2026 . Ωστόσο ο πληθωρισμός, εξαιρουμένων της ενέργειας και των τροφίμων, προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος σε σχέση με την πρόβλεψη ορίζοντα, στο 3,4%, 2,7% και 2,0% το 2024, το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.

Πηγή: capital.gr