Ξεκίνησε η συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν – Η ατζέντα, οι κόκκινες γραμμές και οι μεγάλες διαφορές

Ξεκίνησε στις 10.30 η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργου Γεραπετρίτη και της Τουρκίας Χακάν Φιντάν. Οι δύο υπουργοί έχουν λάβει την εντολή των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διερευνήσουν το… πρόσφορο του εδάφους για την έναρξη της συζήτησης περί οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.

Οι δύο υπουργοί θα έχουν αρχικά κατ’ ιδίαν συνάντηση, ενώ θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών των δύο χωρών. Στις 12.30 οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα προχωρησουν σε κοινές δηλώσεις στον Τύπο. Στη συνέχεια θα παρατεθεί γεύμα εργασίας.

Όμως, εν τω μεταξύ, το περιβάλλον έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 24ωρα: αρκεί κανείς να αναλογισθεί την εκλογή Τραμπ, την πρόθεση κλιμάκωσης των συγκρούσεων που υποκρύπτει η απομάκρυνση του Γιοάβ Γκάλαντ από το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, καθώς και η κατάρρευση του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία.

Όλα αυτά δεν ανατρέπουν τον πυρήνα των ελληνοτουρκικών, ασφαλώς, όμως χρωματίζουν τη συγκυρία μέσα στην οποία εκτυλίσσεται η προσέγγιση των δύο πλευρών, στο “πνεύμα του Βίλνιους”, ήτοι της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στην οποία αρχικά έσπασε ο πάγος.

Άλλωστε, οι ηγέτες των δύο χωρών, καθώς και αυτοί της Αλβανίας και (πολύ χαρακτηριστικά) της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρόντος και του Φιντάν, είχαν χθες την ευκαιρία σύντομης συζήτησης σε χαλαρό κλίμα εν αναμονή της έναρξης της Συνόδου της Βουδαπέστης, όπου βαριά έπεφτε η σκιά της διερώτησης για το μέλλον της διατλαντικής σχέσης.

Η συνάντηση Γεραπετρίτη-Φιντάν έχει προετοιμασθεί με την κατάλληλη ανταλλαγή δημόσιων μηνυμάτων. Λαλίστατος το τελευταίο διάστημα, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας εξέφρασε την επιθυμία για “οριστικές” και “αμοιβαία επωφελείς” (kazan-kazan) διευθετήσεις στα ελληνοτουρκικά. Λ.χ. σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Aksam τόνισε: “Έχουμε την αρχή της αναζήτησης λύσεων στα υφιστάμενα ζητήματά μας με την Ελλάδα σύμφωνα με την αρχή του αμοιβαίου οφέλους, όπως ορίζει το όραμα που διατύπωσε ο πρόεδρός μας. Συζητάμε ποιοτικά τα υφιστάμενα προβλήματα και στοχεύουμε στον τερματισμό τους με τρόπο που θα μπορεί να επιλυθούν οριστικά και θα είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Λέμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε θάλασσα ειρήνης”.

Μάλιστα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών εμφανίσθηκε δεκτικός και στην ιδέα της προσφυγής σε διεθνή δικαιοδοσία – με την κρίσιμη διαφορά ότι έχει κατά νου ένα φάσμα θεμάτων πολύ ευρύτερο της μίας και μοναδικής διαφοράς που αναγνωρίζει η Αθήνα, ήτοι της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ.

“Υπάρχουν αλληλένδετα προβλήματα που δεν περιορίζονται μόνο σε αυτά τα δύο ζητήματα”, υπογράμμισε σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ ο Φιντάν, την ώρα που ο Γιώργος Γεραπετρίτης με δική του συνέντευξη στην τουρκική εφημερίδα Hurriyet μετέφερε το ακριβώς αντίθετο μήνυμα.

Είναι προφανές ότι, όσο πολλαπλασιάζονται οι διμερείς επαφές, προχωρούν πέρα από το αρχικό στάδιο της κατοχύρωσης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας (και “ήρεμων νερών” στο Αιγαίο) και πλαισίωσης των σχέσεων με μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ υπουργείων Άμυνας και “θετικής ατζέντας” στα ζητήματα “χαμηλής πολιτικής”, αγγίζοντας πλέον θεματολογία ουσίας.

Το πώς θα επιτευχθεί μια σύγκλιση, δεδομένης της θεμελιώδους απόκλισης που περιγράφηκε παραπάνω ως προς το ίδιο το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης, είναι αδιευκρίνιστο. Αλλά προφανώς, ο πολιτικός διάλογος, που ήδη διεξάγεται διακριτικά σε επίπεδο υφυπουργών, δεν μπορεί να έχει περιορισθεί στη στερεότυπη επανάληψη της ασυμφωνίας, αλλά περιτριγυρίζει κάτι πιο “παραγωγικό”. Εξ ου και η ανησυχία που ήδη διατυπώνεται από την αντιπολίτευση (π.χ. το ΠΑΣΟΚ), αλλά και τους πρώην πρωθυπουργούς Κ. Καραμανλή και Αντ. Σαμαρά.

Έτερο μεγάλο “αγκάθι” αποτελεί η ουσιαστική αδυναμία αποσύνδεσης των στενά νοούμενων ελληνοτουρκικών θεμάτων από το Κυπριακό. Όμως επ’ αυτού τα μηνύματα της Άγκυρας έχουν κάτι το τελεσιγραφικό.

Ο Φιντάν διαμηνύει, στο πνεύμα προηγούμενων δηλώσεων και του πολιτικού του προϊσταμένου Ταγίπ Ερντογάν, ότι “η σελίδα της επανένωσης της Κύπρου” έχει κλείσει, ωστόσο είναι εφικτό να υπάρξει πρόοδος. Πώς την εννοεί; “Τα πολιτικά ζητήματα”, τονίζει, “δεν είναι σαν τους νόμους της φυσικής. Εάν είναι αδύνατο να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα από τον έναν δρόμο, ακολουθείται άλλος δρόμος. Και εμείς ως τουρκική πλευρά αυτό κάνουμε. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να λάβουμε τις πραγματικότητες στο νησί ως βάση για μια λύση. Στο νησί υπάρχουν δύο ξεχωριστοί λαοί και δύο ξεχωριστά κράτη. Αυτοί μπορούν να ζήσουν δίπλα-δίπλα ως γείτονες, σε συνεργασία. Το πώς θα το πετύχουν αυτό θα το αποφασίσουν από κοινού οι δύο λαοί. Υπάρχει ανάγκη για ένα νέο πνεύμα που θα καταστήσει δυνατή την ευημερία, την ασφάλεια, την ελευθερία, την ειρήνη και την κυριαρχία τόσο των Ελληνοκύπριων όσο και των Τούρκων στο νησί”.

Πηγή: capital.gr