Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι δημότες Ηρακλείου για το δάνειο

20 ερωτήσεις – απαντήσεις για το δάνειο ισοσκελισμού του προϋπολογισμού του Δήμου Ηρακλείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων

Ποια είναι τα δεδομένα της πρότασης του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων, για το δάνειο ισοσκελισμού του προϋπολογισμού του Δήμου Ηρακλείου; Τι σημαίνει «ανοιχτή χρηματοδοτική γραμμή»; Θα αυξηθούν τα δημοτικά τέλη για την πληρωμή του δανείου; Πώς θα αποπληρώνεται το δάνειο; Θα υπάρχει ρήτρα εάν δεν εκταμιευτεί ολόκληρο το ποσό; Ποια είναι τα οφέλη για τον Δήμο και τον Δημότη; Υπάρχει σχεδιασμός να αντληθούν έσοδα και από άλλες πηγές; Αν ναι, τι θα γίνει με το δάνειο ισοσκελισμού;

Απαντήσεις στα παραπάνω, αλλά και σε μια ακόμη σειρά ερωτημάτων, δίνει η Δημοτική Αρχή Ηρακλείου, με στόχο να γίνει απόλυτα κατανοητό το μείζον αυτό ζήτημα σε κάθε Δημότη.

Ειδικότερα:

Ποια είναι τα δεδομένα της πρότασης του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων;

Το ΤΠκΔ ήταν το μόνο Ίδρυμα που κατέθεσε πλήρη και δεσμευτική προσφορά για 20ετες δάνειο ύψους 26.987.420,40 ευρώ προσφέροντας δυο εκδοχές σχετικά με τα επιτόκια:

α) Κυμαινόμενο επιτόκιο

β) Μεικτό επιτόκιο, δηλαδή σταθερό επιτόκιο για τα πρώτα 10 έτη και κυμαινόμενο επιτόκιο για τα επόμενα 10 έτη, με δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης μετά την ολοκλήρωση της πρώτης δεκαετίας.

Η Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου Ηρακλείου εισηγήθηκε ότι η επιλογή του δανείου με το μεικτό επιτόκιο είναι η πλέον συμφέρουσα για τον Δήμο Ηρακλείου, καθώς το σταθερό επιτόκιο σήμερα βρίσκεται στο 5,1%, σε αντίθεση με το κυμαινόμενο επιτόκιο το οποίο βρίσκεται στο 8,21%.

Σημαντικό είναι και το ότι το ΤΠκΔ, από τη σύστασή του, έχει στόχο μεταξύ άλλων και την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι ένα εργαλείο της Πολιτείας και όχι μια συνηθισμένη «τράπεζα».

Θα αυξηθούν τα δημοτικά τέλη για την πληρωμή του δανείου;

Όχι. Τα δημοτικά τέλη αφορούν την εύρυθμη λειτουργία του Δήμου. Τα δημοτικά τέλη δεν σχετίζονται με την πληρωμή του δανείου. Στο κύριο μέρος τους είναι ανταποδοτικά και αφορούν σε συγκεκριμένες υπηρεσίες που οφείλει να παρέχει ο Δήμος.

Θα επιβαρυνθούν με άλλο τρόπο οι δημότες;

Όχι. Καμία απολύτως επιβάρυνση δεν προκύπτει.

Οπότε, πώς θα αποπληρώνεται το δάνειο;

Μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που λαμβάνει ο Δήμος, με την εξοικονόμηση πόρων από την αύξηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων που θα επιδιώξουμε και θα επιτύχουμε, από τη αύξηση των γενικών εσόδων του Δήμου, καθώς και τον εξορθολογισμό του οικονομικού του περιβάλλοντος.

Θα υπάρχει υποθήκευση περιουσιακών στοιχείων του Δήμου για το δάνειο;

Όχι. Η αποπληρωμή θα γίνεται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους. Μόνη περίπτωση για κάτι τέτοιο, θα ήταν να σταματούσαν οι ΚΑΠ, κάτι που είναι αδύνατον να συμβεί.

Θα υπάρχει ρήτρα εάν δεν εκταμιευτεί ολόκληρο το ποσό;

Όχι. Καμία απολύτως.

Θα εκταμιευθεί από την αρχή το σύνολο του ποσού του δανείου;

Όχι. Θα έχουμε τουλάχιστον 5 εκταμιεύσεις σε βάθος χρόνου. Πρόκειται δηλαδή, όπως έχει δηλώσει ο Δήμαρχος, για μια ανοιχτή χρηματοδοτική γραμμή. Σημαντικό είναι και το ότι μπορούμε να παραιτηθούμε από μέρος του ποσού που εξασφαλίσαμε, χωρίς καμία επιβάρυνση. 

Τι σημαίνει «ανοιχτή χρηματοδοτική γραμμή»;

Σημαίνει ότι δημιουργήσαμε ένα χρηματικό απόθεμα για να καλύπτονται προοδευτικά οι ανειλημμένες υποχρεώσεις του Δήμου.

Ποια είναι τα οφέλη για τον Δήμο και τον Δημότη;

Κλείνουμε – ισοσκελίζουμε δηλαδή – τον προϋπολογισμό και μπορεί να λειτουργήσει ο Δήμος. Ανοίγει ένα παράθυρο χρηματοδοτικών ροών και θωρακίζει τον Δήμο έναντι των πιστωτών του. Δίνει το χρονικό περιθώριο να αναζητήσουμε εναλλακτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, που θα αξιοποιηθούν αντί των ίδιων πόρων. Θα βελτιώσουν δηλαδή τη σχέση της χρηματοδότησης προγραμμάτων / ίδιων πόρων στην εκτέλεση των έργων. Ενισχύει την προσπάθεια εξορθολογισμού και χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης του Δήμου Ηρακλείου.

Το δάνειο δεν λύνει οριστικά το πρόβλημα. Δίνει όμως την απαιτούμενη ανάσα για τα επόμενα βήματα.

Σε πόσα χρόνια θα γίνει η αποπληρωμή του;

Το δάνειο έχει διάρκεια έως 20 έτη. Μπορεί όμως να αποπληρωθεί και νωρίτερα.

Θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή συμβάσεων που ήδη εκτελούνται ή και για νέες συμβάσεις;

Θα χρησιμοποιηθεί για υποχρεώσεις του Δήμου του 2024,  και για συμβάσεις που ήδη εκτελούνται. Πρόκειται για συμβάσεις που υπερ-δέσμευσαν ίδιους πόρους του Δήμου την τελευταία 3ετία για διάφορα έργα – μεταξύ άλλων και οδοποιίας. Μια αστοχία που οδήγησε σε ανάληψη μεγάλων υποχρεώσεων, σε περίοδο μόλις δυο ετών, οι οποίες υπερέβαιναν τις δυνατότητες του Δήμου. 

Θα μπορούσατε να προγραμματίσετε την εκτέλεση αυτών των έργων σε βάθος αρκετών χρόνων σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητες του Δήμου;

Όχι. Οι παρατάσεις των συμβάσεων, ακόμα και εάν μπορούσαν να υλοποιηθούν, θα είχαν σημαντική επιβάρυνση για τον Δήμο σε κάθε αναθεώρηση. Οπότε και η σωρευτική οικονομική επιβάρυνση στην πάροδο των (πολλών) ετών θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη. Επίσης, με ταμειακό υπόλοιπο 14,5 εκ. ευρώ (όπου τα 8 εκ. αφορούν δαπάνες του 2023) δεν υπάρχουν επιλογές. Ο Δήμος Ηρακλείου πρέπει να έχει ένα ποσό ασφαλείας για να μπορεί να λειτουργήσει. Ειδικά σε ένα περιβάλλον που αλλάζει διαρκώς και μεταβάλλεται.

Υπάρχει σχεδιασμός να αντληθούν έσοδα και από άλλες πηγές; Αν ναι, τι θα γίνει με το δάνειο ισοσκελισμού;

Ναι. Ήδη ανακοινώθηκε και επίσημα ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα χρηματοδοτήσει τον Δήμο Ηρακλείου με το ποσό του 1.500.000 ευρώ για την κάλυψη του κόστους εργασιών αποκατάστασης ζημιών σε σχολικά κτήρια. Αυτό είναι ένα πρώτο αποτέλεσμα των ενεργειών του Δημάρχου. Ακολούθησε το έργο του φράγματος του Λαδούκου σε συνεργασία με το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, την Περιφέρεια Κρήτης και τον ΟΑΚ, που προχώρησαν οι μελέτες και στόχος είναι να προταθεί και να ενταχθεί στα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με την μέριμνα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Θυμίζουμε και το ότι ο Δήμαρχος Αλέξης Καλοκαιρινός έχει πραγματοποιήσει κατ’ ιδίαν επαφές με Υπουργούς και υψηλόβαθμα στελέχη των Υπουργείων Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Εμπορικής Ναυτιλίας, αλλά και με την Περιφέρεια Κρήτης, και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΚΡΗΤΗ» 2021-2027. Οι επαφές συνεχίζονται, αλλά χρειάζεται χρόνος μέχρι να έχουμε κι άλλα αποτελέσματα. Πρώτη επιλογή της Δημοτικής Αρχής είναι η διεκδίκηση, εξασφάλιση και βέλτιστη αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων. Εφόσον βρεθεί κάποια τέτοια πηγή χρηματοδότησης, π.χ. στην αγροτική οδοποιία, θα υπάρξει αντίστοιχη ελάφρυνση από το ποσό του δανείου. 

Ποιος είναι ο οδικός χάρτης των επόμενων ημερών;

Την Πέμπτη 28/3 το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου καλείται να εγκρίνει την πρόταση της Δημοτικής Επιτροπής για τους όρους του δανείου.

Εφόσον εγκριθεί, αρχίζουν δυο παράλληλες διαδικασίες:

1) Ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

2) Ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού. Ακολουθεί νέα Δημοτική Επιτροπή που εγκρίνει τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και υποβολή στο Παρατηρητήριο του Υπουργείο Εσωτερικών για έλεγχο. Αμέσως μετά ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την ψήφισή του και έλεγχος της απόφασης από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης.

Ποιες επιλογές διαχείρισης της κρίσης υπήρχαν;

1. Επιτήρηση με τα σφιχτά δεδομένα του Προγράμματος Εξυγίανσης Δήμων του Υπουργείου Εσωτερικών

2. Ακύρωση συμβάσεων με τεράστιο κόστος (ειδικά λόγω του ότι δεν είχαν εκτελεστεί τα 3/4 του έργου), πολυετείς δικαστικούς αγώνες αλλά και κίνδυνο της κατηγορίας της απιστίας (δεδομένου ότι για τα έργα δόθηκε μεγάλη έκπτωση που πιθανότατα δεν θα δοθεί σε μελλοντική φάση δημοπράτησης)

3. Δανεισμός, που δίνει τη δυνατότητα ισοσκελισμού αλλά και ανάπτυξης.

4. Να αγνοήσουμε το πρόβλημα, να μπει «κάτω από το χαλί», να περικοπούν ζωτικές δαπάνες του Δήμου (κοινωνικές, παιδείας, πολεοδομικές, κ.α.), να επιβαρυνθεί οικονομικά ο Δήμος από τις υψηλότερες αναθεωρήσεις των συμβάσεων και την επιμήκυνσή τους, αλλά και να εκτεθεί ο Δήμος στον κίνδυνο απρόοπτης αλλά προδιαγεγραμμένης κατάρρευσης. Γεγονός που θα οδηγούσε στην πρώτη περίπτωση, αυτή της επιτήρησης.

Είναι τόσο απαραίτητα αυτά τα έργα; Τόσο, ώστε να οδηγηθεί ο Δήμος σε μη ισοσκελισμένο προϋπολογισμό;

Όλοι συμφωνούμε ότι τα έργα οδοποιίας είναι αναγκαία. Όπως εξηγήσαμε, η ακύρωση των συμβάσεων θα δημιουργούσε ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα. Θα έπρεπε να είχαν προτεραιοποιηθεί και να γινόταν μια λελογισμένη χρήση των ταμειακών διαθεσίμων, αλλά πλέον πορευόμαστε με αυτά ως δεδομένα. Η ορθή εκτέλεσή τους είναι μια μεγάλη πρόκληση την οποία αυτονόητα αναλαμβάνουμε.

Τι θα κάνει ο Δήμος με τις ανείσπρακτες οφειλές δημοτών;

Ξεκινάει μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης των οφειλετών του Δήμου, έτσι ώστε αφενός να γνωρίζουν τις οφειλές τους και αφετέρου να προσέλθουν να τις εξοφλήσουν ή να τις ρυθμίσουν.

Η Οικονομική Υπηρεσία εντατικοποιεί τις προσπάθειες, στο πλαίσιο του ισχύοντος νομικού πλαισίου, για να αυξηθεί η εισπραξιμότητα μέσα από έναν αποτελεσματικό και ευέλικτο μηχανισμό. Αποτελεί μεγάλη και βασική πρόκληση, δεδομένου ότι και οι υποχρεώσεις Δημοτών προς τον Δήμο, είναι αρκετές. Στη δράση αυτή προτεραιοποιούνται οι μεγαλοοφειλέτες και οι συστηματικοί κακοπληρωτές και όχι τα οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά.

Ποιες είναι οι οικονομικές προοπτικές του 4^ου μεγαλύτερου Δήμου της χώρας;

Πιστεύουμε στις δυνατότητες και τη δυναμική του τόπου μας και των ανθρώπων του. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες και να ενισχύσουμε τις προοπτικές έτσι ώστε αυτά να ξεδιπλωθούν και να οδηγήσουν σε ένα καλύτερο αύριο τον Δήμο μας και τους ανθρώπους του. Αυτό θα επιτευχθεί και μέσα από την γενικότερη χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση του Δήμου Ηρακλείου.

Τι θα αλλάξει στον τρόπο εκτέλεσης των έργων του Δήμου;

Προχωράμε σε παρεμβάσεις με θετικό αντίκτυπο προς τους Δημότες και στόχο: Την κατάλληλη προτεραιοποίηση των έργων και των παρεμβάσεων οδοποιίας με απόλυτη διαφάνεια. Τη συνεχή συνεργασία με τις Τοπικές Κοινότητες. Τη χρήση αντικειμενικών κριτηρίων (π.χ. κατάσταση οδοστρώματος, παρουσία δομών όπως τα σχολεία, κυκλοφοριακό φόρτο, κ.α.) και νευραλγικών παραγόντων που συμπεριλαμβάνουν κοινωνικές και οικονομικές ευαισθησίες.

Και μετά την κατασκευή τους;

Θα εφαρμόσουμε μια νέα φιλοσοφία, με στόχο την προστασία κάθε σημείου παρέμβασης από άλλες εργασίες, την αποτροπή μπαλωμάτων και κακοτεχνιών, αλλά και τη δημιουργία ενός νέου πιο αυστηρού πλαισίου εκτέλεσης των εργασιών οδοποιίας. Μεταξύ άλλων, θα προβλέπεται ο εκ των προτέρων προγραμματισμός αυτών των έργων από τους τρίτους (εταιρείες, εργολάβους, κ.α.), με ορίζοντα τριετίας τουλάχιστον.