Με την τακτική «καρότο και μαστίγιο» επιχειρεί η κυβέρνηση να κλείσει τα παράθυρα φοροδιαφυγής. Το 2024 θα είναι μεταβατική χρονιά: Φέρνει ανατροπή στο καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, νέα μέτρα ελέγχου των συναλλαγών, αλλά και μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%, με προοπτική να αποφέρουν τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ επιπλέον στα κρατικά ταμεία.
Οποιαδήποτε υπέρβαση από τον στόχο αυτόν, όμως, θα επιτρέψει την ολική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, των τεκμηρίων διαβίωσης, αλλά και τη μείωση των υψηλών συντελεστών φορολογίας φυσικών προσώπων (44% σήμερα) από το 2025 και μετά.
Το εγχείρημα στηρίζεται στο νέο σύστημα «ελάχιστης αμοιβής» που ξεκινά να ισχύει από τα φετινά εισοδήματα και επιβάλλει στους αυτοαπασχολούμενους (όχι αγρότες) να φορολογηθούν το 2024 για ελάχιστο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα από 3.600 έως 50.000 ευρώ τον χρόνο. Θεωρητικά έχει ως βάση τα 10.920 ευρώ, αλλά αυτό ισχύει μόνο για όσους έχουν κλείσει έξι έτη στο επάγγελμα (έναρξη το 2017).
Αν έκαναν πρώτη έναρξη αργότερα, για τα πρώτα πέντε χρόνια θα είναι μικρότερο ή μηδενικό, ενώ αν έχουν από επτά και πάνω (έναρξη πριν από το 2016) αυξάνεται σε 12.012-14.196 ευρώ τον χρόνο. Το ποσό αυτό μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με οικονομικά ή κοινωνικά κριτήρια, αλλά όχι πάνω από 50.000 ευρώ.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
Μπαίνει φρένο σε όσους κάθε χρόνο δήλωναν κατά σύστημα ζημίες ή εισοδήματα πείνας (κάτω από όσα βγάζει ένας απλός υπάλληλος). Το ελάχιστο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων, ελεύθερων επαγγελματιών και εμπόρων ανεβαίνει μέχρι 10.920-14.196 ευρώ για 8 στους 10 επαγγελματίες που δηλώνουν κάτω από το όριο αυτό ή έως και στα 50.000 σε ειδικές περιπτώσεις.
Για τη συντριπτική πλειονότητα των αυτοαπασχολουμένων, ελεύθερων επαγγελματιών και εμπόρων, πάντως, η χασούρα φαίνεται να μην ξεπερνά τα 300-500 ευρώ. Και αυτό διότι, σε συνδυασμό με την άμεση έκπτωση 50% στο τέλος επιτηδεύματος:
– Χαμένοι βγαίνουν τέσσερις στους πέντε επαγγελματίες που δήλωναν ότι βγάζουν από το επάγγελμά τους λιγότερα από 9.000 ευρώ ετησίως. Κι αυτό γιατί θα κληθούν να πληρώσουν έως 939 ευρώ επιπλέον φόρο εισοδήματος. Ενώ θα χάσουν και κάποια κοινωνικά επιδόματα πρόνοιας που λάμβαναν λόγω των εισοδημάτων πείνας που δήλωναν.
– Αν δήλωσαν φέτος ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα 7.000 ευρώ, πλήρωσαν φόρο 1.280 ευρώ (630 ευρώ με συντελεστή 9% και 650 ευρώ για τέλος επιτηδεύματος). Αν το 2024 φορολογηθούν για τεκμαρτό εισόδημα 10.920 ευρώ, θα πληρώσουν 1.427 ευρώ φόρο (δηλαδή 1.102 ευρώ φόρο εισοδήματος και 325 ευρώ για τέλος επιτηδεύματος). Η επιβάρυνση δεν ξεπερνά τα 147 ευρώ.
– Οσοι δηλώνουν 50.000 ευρώ δεν θα πληρώνουν πλέον 14.550 ευρώ, αλλά 325 ευρώ λιγότερα.