Εφημερεύοντα
Κίνηση
Καιρός
Όπως όλα δείχνουν, για μία ακόμα φορά η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα πολιτικό και δημοσιονομικό σταυροδρόμι, με επίκεντρο τα μέτρα που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός. Στο οικονομικό επιτελείο δεν θέλουν να βάζουν «το κάρο μπροστά από το άλογο», προτού διαπιστωθεί ποιος είναι ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος για το 2025 και το 2026, που θα κρίνει τελικά τι μπορεί να δοθεί και σε ποιους.
Ποιοι κερδίζουν
Στο οικονομικό επιτελείο αναζητούν μέτρα που θα ωφελήσουν περισσότερο κόσμο και θα έχουν ουσιώδη επιρροή και σημαντικό κοινωνικό αποτύπωμα, εν όψει των ανακοινώσεων του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Σε κάθε περίπτωση, δεν μιλούν για οριζόντιες παροχές, «γιατί το κόστος είναι τεράστιο και το όφελος είναι περιορισμένο». Αντιτάσσονται σε πιέσεις και λογικές τύπου «Κυριάκο, δώσ’ τα όλα» που, όπως λένε στην πλατεία Συντάγματος, «ιστορικά δεν έδωσαν ποτέ εκλογικές νίκες» στα κόμματα που τις έκαναν και τώρα θα έβαζαν τη χώρα -και τις επόμενες γενιές- «ξανά σε περιπέτειες».
Έως τον Ιούνιο, πάντως, θα γίνεται προεργασία για να επιλεγούν απαλλαγές που «θα έχουν ευρύτερο αντίκτυπο και θα δίνουν πραγματικό μήνυμα, ανάσα και αναπτυξιακή προοπτική» στους πολίτες.
Με βάση τις έως τώρα εισηγήσεις -αλλά και τον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργηθεί- τα «σίγουρα μέτρα» που μέσα στο 2026 έρχονται περιλαμβάνουν:
■ Ελαφρύνσεις, μείωση τεκμηρίων και παροχές στη μεσαία τάξη. Ωφελημένες θα βγαίνουν κυρίως οικογένειες με παιδιά και με ετήσιο εισόδημα που ξεπερνά τα 40.000 ή και τα 50.000 ευρώ τον χρόνο.
■ Προσφορές για φθηνά ή δωρεάν σπίτια για τη στέγαση φοιτητών, νέων ζευγαριών ή και δημοσίων υπαλλήλων που υπηρετούν εκτός έδρας, μέσω του συστήματος της κοινωνικής αντιπαροχής ή και με ανακατανομές χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ. Το μέτρο στοχεύει στο δημογραφικό και θα ωφελεί οικογένειες που ζουν στο νοίκι, όχι οριζόντια, αλλά με κοινωνικά κριτήρια.
■ Μειώσεις συντελεστών φορολόγησης στα ενοίκια, ειδικά για όσους εισπράττουν πάνω από 1.000 ευρώ τον μήνα, όπου ο φόρος αυξάνεται απότομα από 5% σε 15%. Η ισχύουσα κλίμακα έχει παραμείνει αμετάβλητη για πάνω από μία δεκαετία. Εξετάζεται η αλλαγή της, με στόχο να δηλώνονται τα πραγματικά εισοδήματα και να μην τιμωρούνται οι συνεπείς, αλλά και να ενισχυθούν και οι ενοικιαστές στους οποίους συχνά μετακυλίεται το φορολογικό κόστος. Ενδεχομένως να συνοδευτεί και από μέτρα ανακούφισης και προστασίας των ιδιοκτητών από δύστροπους ενοικιαστές, ή και το αντίστροφο.
■ Μειώσεις στην κλίμακα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, ενδεχομένως και μεγαλύτερες για όσους έχουν παιδιά αντί σε όλους εξίσου.
■ Νέες αυξήσεις στα Σώματα Ασφαλείας από τον Οκτώβριο.
«Κάν’ το όπως ο Δένδιας»!
Ωστόσο, στα Σώματα Ασφαλείας δεν παρατηρείται η ίδια «παραγωγή» και εξέλιξη στελεχών στους ανώτερους βαθμούς, όπως στις Ένοπλες Δυνάμεις. Άρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν ίδια μέτρα, αλλά θα πρέπει να αναζητηθούν άλλου τύπου παροχές ή εξοικονομήσεις προκειμένου να ικανοποιηθούν ανάλογα αιτήματα. Και αντίστοιχα, σε άλλους κλάδους και φορείς του Δημοσίου οι όποιες διεκδικήσεις και παροχές θα απαιτήσουν άλλους τρόπους για να χρηματοδοτηθούν.
Πολλά θα κριθούν σε συνεννόηση με την Κομισιόν και για το πόσα από τα έσοδα των 2 δισ. ευρώ, που προήλθαν από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής του 2024, θα αποδειχθούν μόνιμα και όχι συγκυριακά, ώστε να δοθούν για μόνιμες ελαφρύνσεις.
Τα συμπεράσματα θα αποτυπωθούν στην έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας που θα υποβάλουν έως τον Ιούνιο τα τεχνικά κλιμάκια της Κομισιόν. Από τις πρώτες συζητήσεις τους, πάντως, στις πρόσφατες επιτόπιες επισκέψεις τους στα υπουργεία, φάνηκε ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν περιθώρια για οριζόντιου χαρακτήρα παροχές, όπως οι περίφημοι 13οι και 14οι μισθοί ή οι επιπλέον συντάξεις.
Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εκτιμούν πως οι παροχές αυτές θα κόστιζαν 8 δισ. ευρώ τον χρόνο (5 δισ. για τις συντάξεις και σχεδόν 3 δισ. για τους μισθούς). Και το κόστος αυξάνεται με όλες τις άλλες (συνολικά 22) μισθολογικές παροχές που έχουν δοθεί ή δρομολογηθεί για τους εν ενεργεία υπαλλήλους από το 2023 έως το 2026.