Πού θα δοθούν τα 27 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2025

Δημόσιες επενδύσεις 27,25 δισ. ευρώ, οι οποίες μαζί με τα ιδιωτικά κεφάλαια που θα κινητοποιήσουν θα ξεπεράσουν τα 35 δισ. ευρώ, βάζει ως στόχο ο Προϋπολογισμός του επόμενου χρόνου για τη διετία 2024-2025. 

Ο στόχος αυτός για τις δημόσιες επενδύσεις αποτελεί ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, καθώς προϋποθέτει την πραγματική απορρόφηση κοινοτικών πόρων ύψους 21,74 δισ. ευρώ και είναι δεσμευτικός. Τούτο με δεδομένο ότι η Ελλάδα θέλει να πετύχει έγκαιρα και σωστά την αξιοποίηση των 36 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο, ως γνωστόν, ολοκληρώνεται σε λιγότερο από 20 μήνες.

Η Ελλάδα έχει εισπράξει ήδη τα 18,3 δισ. ευρώ και έχει αποδώσει για δαπάνες στην οικονομία περίπου 12 δισ. ευρώ. Συνεπώς για το υπόλοιπο διάστημα μέχρι τα μέσα του 2026 θα πρέπει να γίνουν επιπλέον δαπάνες ύψους 24 δισ. ευρώ, που επίσης αποτελεί ρεκόρ αξιοποίησης κοινοτικών πόρων για τόσο μικρό διάστημα, αφού αντιστοιχούν σε μηνιαίες δαπάνες 1,2 δισ. ευρώ.

Φέτος το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων αναμένεται να σπάσει άλλο ένα ρεκόρ φτάνοντας στα 13,15 δισ. ευρώ, από τα οποία 7,1 δισ. ευρώ θα είναι κοινοτικοί πόροι και 2,75 δισ. εθνικοί. Αν στα 7,1 δισ. που θα πάρουμε από τις Βρυξέλλες προσθέσουμε και τα 3,3 δισ. ευρώ που αναμένεται να γίνουν δαπάνες για επενδύσεις του ΤΑΑ, προκύπτει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει “καθαρή” απορρόφηση κοινοτικών πόρων για την οικονομία ύψους 10,4 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο αποτελεί ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα.

Με τα 3,3 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης θα υλοποιηθούν έργα, τα οποία αφορούν ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών, αναβάθμιση ενεργειακής απόδοσης κτιρίων του δημόσιου τομέα, νησιωτικές ηλεκτρικές διασυνδέσεις, επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας, κατασκευή αυτοκινητόδρομων, ανάπτυξη μικροδορυφορικού δικτύου, εφαρμογή του εθνικού προγράμματος δευτερογενούς πρόληψης για τη δημόσια υγεία, υλοποίηση της στρατηγικής για την αριστεία στα πανεπιστήμια και την καινοτομία.

Το 2025

Σε ό,τι αφορά το 2025, ο πήχης ανεβαίνει περισσότερο, με το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων να αυξάνεται στα 14,1 δισ. ευρώ. Από αυτά, οι κοινοτικοί πόροι θα είναι 11,35 δισ. ευρώ, από τους οποίους τα 2,75 δισ. θα είναι εθνικοί πόροι, τα 6,45 δισ. θα έρθουν από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και 4,9 δισ. ευρώ θα είναι τα κονδύλια που θα πρέπει να γίνουν δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις του ΤΑΑ, το οποίο πλέον θα βαίνει προς την ολοκλήρωσή του. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η επόμενη χρονιά θα κρίνει οριστικά όχι μόνο τις δαπάνες μιας χρονιάς, αλλά την επιτυχία όλου του προγράμματος Ελλάδα 2.0.

Από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ αναμένεται εντός του 2025 να εκταμιευθούν προς τα πιστωτικά ιδρύματα ποσά ύψους 5.455 εκατ. ευρώ. Σημαντικό μέρος αυτών αφορά το πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ”, με πόρους 1 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ και επιπλέον 1 δισ. ευρώ από τα πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και το πρόγραμμα “Αναβαθμίζω το σπίτι μου”, με πόρους ύψους 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 300 εκατ. ευρώ προέρχονται από το ΤΑΑ.

Με τα χρήματα αυτά αναμένεται μέσα στον επόμενο χρόνο να ολοκληρωθούν τα εξής εμβληματικά έργα:

1. Δικαιοσύνη. Στόχος η επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης. Πριν από λίγες μέρες ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νέος δικαστικός χάρτης, που είναι ένα από τα βασικά τμήματα του προγράμματος. Έχουν ήδη προχωρήσει η εκπαίδευση των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων και η σύσταση Δικαστικής Αστυνομίας. Το ζητούμενο είναι πλέον να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν οι νέες δικαστικές υποδομές και να υπάρξουν σαφή κίνητρα για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών. Μια μεταρρύθμιση η οποία ξεκίνησε το 2022 και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025 με συνολικό κόστος 550 εκατ. ευρώ.

2. Πρόγραμμα Σπίτι μου ΙΙ. Το φιλόδοξο στεγαστικό πρόγραμμα που εκπονήθηκε και θα υλοποιηθεί με κονδύλια ύψους 1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 1 δισ. ευρώ που θα προσθέσουν οι εμπορικές τράπεζες. Πρόκειται για τη δεύτερη φάση του προγράμματος “Σπίτι μου” που ξεκίνησε το 2022 με χρήματα του ΕΣΠΑ και αυτή τη φορά θα έχει διευρυμένα εισοδηματικά και ηλικιακά κριτήρια με στόχο να ευεργετηθούν περίπου 20.000 δικαιούχοι.

Σε σύγκριση με το προηγούμενο πρόγραμμα, το ανώτατο ηλικιακό όριο είναι αυξημένο κατά 11 χρόνια, καθώς το “Σπίτι μου 2” θα καλύπτει δικαιούχους 25 έως 50 ετών, ενώ διευρύνονται και τα εισοδηματικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, οι επιλέξιμοι άγαμοι πρέπει να έχουν ετήσιο εισόδημα έως 20.000 ευρώ, ενώ προηγουμένως το όριο ήταν 16.000 ευρώ. Το όριο ανέρχεται στα 28.000 ευρώ για ένα ζευγάρι, έναντι 24.000 ευρώ στο πρώτο πρόγραμμα. Η προσαύξηση για κάθε τέκνο είναι 4.000 ευρώ, δηλαδή 1.000 ευρώ μεγαλύτερη σε σχέση με το “ΣπΙτι μου Ι”.

3. Πρόγραμμα “Αιγίς”. Το κολοσσιαίο πρόγραμμα με προϋπολογισμό ύψους 2,1 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας χρηματοδοτείται και από το Ταμείο Ανάκαμψης με 600 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα έχει τέσσερις άξονες: αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων, ενίσχυση της υποδομής πρόληψης, μέσα υποστήριξης-συντονισμός και επιχειρησιακός εξοπλισμός. Τα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνουν και τα 4 νέα Canadair που παραγγείλαμε πρόσφατα από τον Καναδά. Και αυτό το πρόγραμμα θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025.

4. Κτηματολόγιο. Μέσα στο 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί και το “γεφύρι της Άρτας” των έργων του Δημοσίου, το Εθνικό Κτηματολόγιο. Οι εργασίες για την ολοκλήρωση των αρχείων του πλησιάζουν σήμερα το 90%, ενώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να ψηφιοποιηθεί όλο το αρχείο, ώστε να γίνει εύκολα διαχειρίσιμο. Η μεταρρύθμιση αυτή θα έχει κόστος 40 εκατ. ευρώ.

5. Υποδομές. Ο τομέας των υποδομών μπορεί να μην υπολογίζεται στις μεταρρυθμίσεις, αλλά το αποτέλεσμα στην ποιότητα ζωής των πολιτών είναι σίγουρα… μεταρρύθμιση. Το πρόγραμμα προβλέπει μέχρι και το 2025: ολοκλήρωση και παράδοση του μετρό Θεσσαλονίκης, συνέχιση κατασκευής της γραμμής 4 του μετρό Αθήνας και λειτουργία και του δεύτερου μηχανήματος διάνοιξης σηράγγων (Tunnel Boring Machine-ΤΒΜ), έναρξη β’ φάσης διαγωνισμού για την επέκταση της γραμμής 2 του μετρό προς το Ίλιον, ολοκλήρωση κατασκευής νότιου τμήματος αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας Ε65 και απόδοση για χρήση στο τμήμα έως την Καλαμπάκα. Ακόμη, αναμένεται πρόοδος στα έργα Μπράλος-Άμφισσα και ΒΟΑΚ και παράδοση του τμήματος Κάτω Αχαΐα-Πύργος του αυτοκινητόδρομου Πάτρα-Πύργος.

6. Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Τα μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, μέχρι 1.380 MW (αντλησιοταμίευση-μπαταρίες), που είναι καθοριστικά για την “πράσινη” επανάσταση και την ανάπτυξη των ΑΠΕ, θα απορροφήσουν πόρους 450 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο πακέτο υπάρχει και η δημιουργία εγκαταστάσεων για δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και αποθήκευσή του, συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ.

7. Ηλεκτρική διασύνδεση. Η διασύνδεση των Κυκλάδων με την εναέρια γραμμή Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου και άλλα συνοδευτικά έργα του ΑΔΜΗΕ θα απορροφήσουν πόρους 145 εκατ. ευρώ.

8. Ηλεκτροκίνηση στις μεταφορές. Προβλέπονται επενδύσεις ύψους 220 εκατ. ευρώ για την αγορά και υποστήριξη 250 ηλεκτρικών λεωφορείων (140 για Αθήνα και 110 για Θεσσαλονίκη) παράλληλα με επιδοτήσεις για την εγκατάσταση περίπου 8.500 φορτιστών πανελλαδικά, ώστε να προωθηθεί και η χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων.

9. Προγράμματα “Εξοικονομώ”. Στα νέα βελτιωμένα προγράμματα “Εξοικονομώ” για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, εμπορικών ακινήτων και ακινήτων του Δημοσίου θα διατεθούν 1,1 δισ. ευρώ. Τα νέα προγράμματα προβλέπουν, εκτός από την παραγωγή, και την αποθήκευση ενέργειας για αστικά και εμπορικά ακίνητα, με στόχο την πλήρη ενεργειακή αυτονομία τους. Μέχρι το τέλος του 2025 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η ενεργειακή αναβάθμιση 30.000 αστικών κατοικιών και 9.700 εμπορικών ακινήτων και να έχει αντιμετωπιστεί η ενεργειακή φτώχεια με τη χρήση ρεύματος από ΑΠΕ.

10. Απολιγνιτοποίηση Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης. Προβλέπονται επενδύσεις 242 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση περίπου 60.000 στρεμμάτων γκρίζων εδαφών στα παλαιά λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, προκειμένου να αποδοθούν για αγροτικές και τουριστικές χρήσεις, ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και ερευνητικών κέντρων.

11. Ψηφιοποίηση Δημοσίου. Μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου αναμένεται να ολοκληρωθούν η ψηφιοποίηση όλων των αρχείων του Δημοσίου, η οποία θα κοστίσει 550 εκατ. ευρώ, και η διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών του Δημοσίου, δηλαδή η ικανότητα η μία υπηρεσία να μπορεί ηλεκτρονικά να επικοινωνεί με την άλλη και να αντλεί στοιχεία έπειτα από αίτηση του πολίτη, που θα κοστίσει 80 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η απλούστευση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ θα ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου “Ψηφιοποίηση δικτύου οικονομικής διπλωματίας” για την ανάπτυξη της Εθνικής Πύλης Εξωστρεφούς Επιχειρηματικότητας και την ψηφιοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών της “Enterprise Greece”.

12. Δημιουργία πολεοδομικών σχεδίων. Περίπου 250 εκατ. ευρώ κατευθύνονται στην κατάρτιση και επικύρωση πολεοδομικών σχεδίων, τοπικών και ειδικών, καθώς και στην οριοθέτηση περιοχών και ζωνών υποδοχής μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Αλλαγή που θεωρείται δομική για την πιο ορθολογική ανάπτυξη σε όλη τη χώρα.

13. Εκσυγχρονισμός δημόσιας υγείας. Περιλαμβάνονται έργα εκσυγχρονισμού και ψηφιοποίησης ποσού άνω των 800 εκατ. ευρώ. Το πακέτο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό 80 νοσοκομείων και 165 κέντρων υγείας σε όλη τη χώρα με πόρους 350 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνεται επίσης η δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου υγείας του ασθενή, που θα επιδοτηθεί με 278 εκατ. ευρώ. Επίσης θα πρέπει να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση του συστήματος clawback με επιμερισμό κινδύνου και καθορισμό δεσμευτικού στόχου και χρηματοδότηση δαπανών για κλινικές δοκιμές, έρευνα και ανάπτυξη, ύψους 250 εκατ. ευρώ.

14. Απασχόληση-δεξιότητες-κοινωνική προστασία. Για τον τρίτο άξονα του Ταμείου Ανάκαμψης ο σχεδιασμός περιλαμβάνει:

– Σχεδιασμό και υλοποίηση Δράσης Κατάρτισης και Απασχόλησης 7.000 ανέργων ηλικίας 25 έως 45 ετών.

– Δημιουργία Συστήματος Παρακολούθησης Αποφοίτων των Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας (ΔΥΠΑ).

– Λειτουργία νέου πρότυπου χώρου εξυπηρέτησης ανέργων για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

– Πιλοτική εφαρμογή για την ενοποίηση και τον εξορθολογισμό των παροχών για την ασφάλιση κατά της ανεργίας, αλλά και άλλων παροχών.

Πηγή: capital.gr